“DÜNYA YILDIZLARI ADANA’DA”
Tarih : 22.02.2019
Yer : Adana Büyükşehir Belediyesi Konser Salonu
Saat : 20:00
Şef : Lorenzo Castriota SKNDERBEG
Solist : Charlie SIEM “keman”
Program : Ludwig van BEETHOVEN / Keman Konçertosu Op: 61 Re Majör
Jakob Ludwig Felix Mendelssohn-Bartholdy / Senfoni No: 4 “İtalyan”
Lorenzo Castriota Skanderbeg “Şef” Doğum: 1964
Roma “Santa Cecilia” Müzik Konservatuarı’ndan 1984 yılında trompet, 1989 yılında orkestral enstrümantasyon ve müzik düzenlemesi, 1990 yılında kompozisyon ve şeflik mezuniyet derecelerini elde etti. Şef olarak kariyerine, 17 yaşında Giusseppe Patané’ye asistanlık yaparak başladı. F. Ferrara ve L. Bernstein ile de çalışan Castriota, şef ve besteci olarak İtalya ve yurtdışında çeşitli operalarda ve senfonik kurumlarda çalıştı. 1995’te Teatro dell’Opera di Roma’ da 1. Uluslararası “Franco Ferrara Şeflik Yarışması” ndan özel kabul alan Castriota 2004 yılından bu yana Maribor Slovenya Devlet Operası’nda müzik direktörü olarak görev yapmaktadır. Tümü halka sunulan 30 eseri bulunan ve besteci olarak faaliyetleri de önem taşıyan Castriota, 2002 yılında EMI ile birlikte, Mussorgsky ve Respighi´nin senfonik eserlerinin olduğu Orchestra Sinfonica Umberto Giordano della Provincia di Foggia ile canlı kayıt yapılan bir CD ortaya koymuştur. Eylül 2002 yılında Sen. Susanna Agnielli ve On. R. Buttiglione ile birlikte müzik alanında şef olarak uluslararası başarılarından dolayı ‘Premio Europe Leader ‘Rocca d’Oro’ Kültür Ödülü’nü kazanmıştır. 2003 yılında Spalato Operası ile birlikte Spalato Yaz Festivali’nde Nabucco’yu yöneterek Ulusal Kültür Ödülü’nü kazanmıştır. 2008 yılında saygın kültür ödülü “Sebetia-Ter” i kazanan Castriota, ses, şeflik ve beste dallarındaki uluslararası yarışma “Cappuccilli-Patané-Respighi’de” de başkanlık ile görevlendirilmiştir. Castriota, şeflik ve orkestra eğitmenliği imtiyazlı öğretmendir ve ‘Istituto di alta cultura Lorenzo Perosi’ Camposbasso, İtalya´da şeflik ve orkestra eğitmenliği üniversite başkanlığını yürütmektedir. Castriota, önemli sanatsal unvanlarla anılmaktadır: Napoli Orkestrası “Novi Musici” (Yeni Müzisyen) Şefi; Provincia di Foggia’ nın Umberto Giordono Senfonik Orkestrası, Citta di Grosetto Senfonik Orkestrası, Allessandria Senfoni, Santa Margherita Ligure Festivali opera sezonu, Teatro Lirico di Grosetto ve Versimo Lirik Festivali, Foggia, Oderzo Opera Festivali ve Slovenya Devlet Opera ve Balesi değişmez şefi.
Charlie SIEM “keman”
Kültürler arası geniş kapsamlı bir çeşitlilik… Gerçek bir sanatçı olmanın ne demek olduğunu tanımlayan önemli bir rol oynamıştır. Charlie Siem günümüzün en önde gelen genç kemancılar biridir. Londra’da bir Norveçli baba ve İngiliz anneden dünyaya gelen Siem, Beethoven’ın Keman Konçertosu’nu çalan Yehudi Menuhin’in yayınını dinledikten sonra üç yaşında keman çalmaya başladı. Cambridge Üniversitesi’nde Müzik alanında entelektüel olarak zorlu lisans programı tamamlanmadan önce, Eton Koleji’nde geniş ve kapsamlı bir eğitim aldı. 1998’den 2004’e kadar Londra’daki “Royal College of Music” de Itzhak Rashkovsky ile keman çalıştı ve 2004’ten itibaren Shlomo Mintz’e danışmanlık yaptı. Siem; Bergen Filarmoni, Camerata Salzburg, Çek Ulusal Senfoni, İsrail Filarmoni, Londra Senfoni, Moskova Filarmoni, Oslo Filarmoni, Rotterdam Filarmoni ve Kraliyet Filarmoni Orkestrası dâhil olmak üzere dünyanın en iyi orkestra ve oda topluluğu ile birlikte ortaya çıktı. Charles Dutoit, Edward Gardner, Zubin Mehta, Yannick Nézet-Séguin, Sir Roger Norrington, Libor Pešek ve Yuri Simonov gibi üst düzey yönetmenlerle çalıştı. Bugüne kadarki uluslararası festivaller arasında Spoleto, St. Moritz, Gstaad, Bergen, Tine & Munch, Uluslararası Deniz Piyasası Festivali ve Windsor Festivali sayılabilir. Siem’in düzenli sonat partneri ünlü piyanist Itamar Golan’dır. 2016/2017 sezonunun zirveleri arasında Meksika, Münih ve Milano’daki konçertolar yer aldı; Itamar Golan ile Norveç’teki resitaller; Kraliyet Filarmoni Orkestrası ve Maestro Charles Dutoit ile bir ilk; Avustralya’nın sekiz konseri olan bir resital turu, Sydney Opera Binası’nda bir performansla sonuçlandı. Charlie Siem, Çin’de 2016/2017 sezonunda Nanjing Kültür Elçisi olarak adlandırılan ve ülkenin dört bir yanındaki on beş konser veren (Pekin, Harbin, Nanjing, Şangay, Xiamen ve Xuzhou dahil) güçlü bir varlığa sahiptir. 2017/2018 sezonunun yakın zamandaki öne çıkan olayları arasında İsrail Filarmoni ve Maestro Zubin Mehta ile Bruch Concerto’nun turu; Siem’in ABD konçertosunun ilk albümü (Jacksonville Senfoni ve Müzik Direktörü Courtney Lewis ile birlikte Sibelius Concerto); Çek Ulusal Senfoni Orkestrası ile Çin turu; Itamar Golan ile bir Güney Amerika resitali turu… Hâlihazırda Sony Classical’a imza atan Siem çeşitli bir diskografiye sahip ve Londra Senfoni Orkestrası (Warner Classics, 2011) ve Münchner Rundfunkorchester (Sony Classical, 2014) gibi bir dizi kayıt yaptı. Aynı zamanda Leeds College of Music (Birleşik Krallık) ve Nanjing Sanat Üniversitesi (Çin) de Misafir Öğretim Üyesi ‘dir. Royal College of Music (Londra Müzik Okulu) ve Accademia di Musica (Floransa) gibi üst düzey kurumlarda dünya çapında masterclass’ lar vermektedir. Klasik müzik performansının yanı sıra klasik müziği dünyaya yeni müzik kitlelerine ulaştırmak konusunda tutkulu olan Siem, popüler temaların virtüöz varyasyonlarını besteleyen eski kemancı geleneğini yeniden canlandırdı. Bu filmde Bryan Adams, Jamie Cullum ve Kim. 2014’te, ilk televizyonu olan Canopy, Amerikan televizyon kanalı CBS Watch tarafından görevlendirilen solo keman ve dize orkestrası için yazdı.İngiliz Oda Orkestrası ile kaydedildi. Charlie Siem, “D’Egville” olarak bilinen 1735 Guarneri del Gesù kemanını çalıyor.
Ludwig van BEETHOVEN
Doğum:17 Aralık1770 Bonn – Almanya Ölüm: 26 Mart 1827 Viyana – Avusturya
İlk piyano derslerini henüz dört yaşındayken babasından aldı. 1779’da Christian Gottlob Neefe ile çalışmaya başladı. 1783’te ilk bestesi olan Dressler’in Marşı Üzerine Çeşitlemeler Neefe’ nin yardımıyla yayımlandı. 1786’da Viyana’ya yaptığı ziyaretin ardından, annesinin ölümü üzerine Bonn’a geri döndü ve Kont Walstein’ın hizmetine girdi. 4 yıl boyunca kontun orkestrasında viyola çaldı. Annesinin ölümünden sonra Beethoven Viyana’ya geri döndü ve hayatının sonuna dek orada yaşadı.1794’e dek Viyana aristokrasisi içindeki müzik âşıklarına saraylarda ve özel toplantılarda çaldı. 1795 yılına kadar halka açılmamıştı. Başlangıçta bir besteci olarak değil, bir piyanist ve öğretmen olarak adını duyurdu ve kısa zamanda üne kavuştu.1798 yılında Beethoven işitme problemleri yaşamaya başladı. Bu tarihten itibaren 21 yıl boyunca hiç kimseyle iletişim kurmadı. Ancak 1819 yılına gelindiğinde yazarak insanlarla diyalog kurmaya başladı. 21 yıl boyunca çekilen yalnızlık çok derin acılar yaşamasına neden oldu. Beethoven bütün senfonilerini işitme problemi yaşamaya başladıktan sonra bestelemesi de dikkate değer bir olaydır. Beethoven ömrü boyunca birkaç kadını sevmiş buna rağmen hiç evlenmemiştir. Bunlar içinde evlenmeye en çok yaklaştığı ve en çok sevdiği Ölümsüz Âşık’ tır. Kim olduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte bu kadının, Frankfurtlu bir tüccarın karısı olan Antonie Brentano olduğu sanılmaktadır. Sevdiği kişiye kendini bütünüyle veren Beethoven, Diabelli Varyasyonları’nı Ölümsüz Aşkı’ na adamıştır. 1826’da kardeşi Karl ile Gneixendorf’ta yaptığı tatilin ardından Viyana’ya dönüşünde, siroz hastalığı iyice ilerlemiş, yataktan kalkamaz olmuştu. 26 Mart 1827’de hava iyice bozmuş, durmadan yağmur yağıyordu. O sırada akan büyük bir şimşekle Beethoven’in odası aydınlandı. Aynı anda, yumruğunu havaya kaldıran Beethoven’in gözleri birkaç saniyeliğine hayata meydan okurcasına açıldı ve ardından bir daha açılmamak üzere kapandı. Beethoven yaklaşık 30.000 kişinin katıldığı bir cenaze töreninin ardından Wahring mezarlığına defnedildi. 1888’de ise naaşı Viyana Merkez Mezarlığı’na Schubert’in mezarının yanına aktarıldı.
Keman Konçertosu Op.61 Re Majör
Günümüzün en büyük keman konçertosu olarak kabul edilir. Beethoven 1806 yılında bestelediği tek keman konçertosunu kemancı Franz Clement (1780- 1842) için yazmasına karşın, gençlik arkadaşı Stephan von Breuning’in iyi bir piyanist olan eşi Julie’ye ithaf etmiştir. Konçerto ancak bestecinin ölümünden 17 yıl sonra konçerto salonlarında yaygınlaşabilmiştir: 1844’te, 12 yaşındaki Joseph Joachim, Meldelssohn’un yönetimindeki Londra Filarmoni Derneği Orkestrası eşliğinde (daha önce 14 yaşındaki Henri Vieuxtemps ve daha sonra 11 yaşındaki Yehudi Menuhin’ in yaptıkları gibi) konçertoyu seslendirmiş, daha sık çalınması için büyük çaba göstermiştir. Eser 3 bölümdür:
- Allegro ma non troppo
- Larghetto
- Allegro
Birinci Bölüm (Allegro ma non troppo)
4/4’lük ölçüde, çok hafif timpani vuruşlarıyla, o kadar çabuk olmayan tempoda başlayan, uzun bir orkestra girişini içerir. Baştaki dört darbenin ilginç bir öyküsü de vardır: Beethoven, sağırlığının arttığı günlerde bir şey duyar gibi olur. Kuşkuyla pencereye doğru gittiğinde, komşu kapının vurulduğunu görür ve işitme duyusunu hala yitirmediğine sevinerek bu vuruşları konçertoda değerlendirir. Beşincisi, tahta üflemeli çalgıların girişiyle altta kalan bu vuruşlar sanki eserin nabzı gibidir. Birbirine yakın altı yan temanın duyurulduğu orkestral ritornello, barışçı bir hava oluşturur. Her iki ana temayı da önce üflemeli çalgılar duyurur. Özellikle, ilahi benzeri diyatonik melodi bölümün sonuna da egemen olur. Solist ise yumuşak bir kadans ile girer ve timpanilerin nabız atışıyla izlenir. Solo keman uzun bir yay çekişiyle duygulu şarkısını sunar. Konçertonun yarı uzunluğunu aşan birinci bölümde, ikinci orkestra tuttisi daha güçlüdür. Özellikle ikinci temanın değerlendirildiği son bölüm, kemanın zirveye özgürce yükselişine de sahne olur. Genellikle Kreisler’in kadansının çalındığı bölümden sonra kısa bir coda ile ilk bölüm biter.
İkinci Bölüm (Larghetto)
Sol Majör tonda ve 4/4’lük ölçüde kısa, zarif ve romantik bir romanstır. Pek ağırdan biraz hızlıca tempoda lirik yoğunluk daha da artar. Sanki finale giriş hazırlanmaktadır. Ana tema sürdinli yaylı çalgılarca çok hafif sunulur. Sonra korno, klarinet ve fagota ulaşır. Keman bu diyaloga katılır ve ezgiyi süsler. Tema sonra, önce yaylılar tarafından daha güçlü tekrarlanır; buna üflemeli çalgılar yanıt verir ve ikinci bir temanın keman tarafından şarkı söyler gibi sunulmasına olanak sağlar. Kemanın kısa bir kadansı ile ara verilmeden finale geçilir.
Üçüncü Bölüm (Allegro)
6/8’lik ölçüde, Re Majör tonda ve çabuk (Allegro) tempoda canlı ve neşeli bir av borusu çağrısını andıran bir Rondo’ dur. Temayı bu kez önce keman sunar. Ritmik rondo, kemana her türlü virtüözlük olanağını sağlar ve zaman zaman minör tonda eğlenceli biçimde kesilmesine karşın, neşesini sürdürür, yine kemanla son akorlara ulaşır.
Jakob Ludwig Felix Mendelssohn-Bartholdy
(Doğum: 3 Şubat 1809, Hamburg, Almanya Ölüm: 4 Kasım 1847, Leipzig, Almanya)
Aristokrat bir ailenin dört çocuğundan üçüncüsü olarak Hamburg’da doğdu. İlk piyano derslerini annesinden ve ablası Fanny’den aldı. Berlin’e taşındıktan sonra Ludwig Berger ile piyano, Carl Zelter ile teori ve kompozisyon çalıştı. Bu arada Mozart ve Bach’ın eserlerini çalışmak için ablası Fanny ile beraber Paris’e bir yolculuk yaptı. Bu bestecilerden, özellikle de Bach’tan, esinlenerek besteler yaptı. 1820’de ilk eserini besteleyen Felix, 12 yaşında iken Carl Zelter onu Alman şair Goethe ile tanışmak üzere Goethe’nin evine götürdü. Goethe’nin evinde Carl Maria von Weber ile tanıştı ve ona piyano dörtlüsünü seslendirdi. Henüz 13 yaşındayken “Do minör Senfoni” sini bestelemişti. 16 yaşında, türünün ilk örneklerinden birisi olan “Yaylı Çalgılar için Mi diyez Majör Sekizlisini (Op. 20)” besteledi. 17 yaşındayken dahi çocuk olarak ünü yayıldı ve “Bir Yaz Gecesi Rüyası (Op.21) Uvertürü” seslendirildi. 1826-1829 yılları arasında ailesinin isteği üzerine Berlin Üniversitesi’nde öğrenim gören Mendelssohn, daha sonra meslek olarak müziği seçmeye karar vermiştir. Henüz 13 yaşındayken doğum günü hediyesi olarak Johann Sebastian Bach’ın “Matthaus Passionu” nun “Aziz Matta” notalarını isteyen ve bu eser üzerine çalışmalar yapan sanatçı, kendisini ileride “Bach’ı yeniden yaşama döndüren kişi” yapacak yola böylece girmişti. İskoçya’ya yaptığı geziden esinle “İskoç Senfonisi” ni bestelemeye başladı. Anne-babasının 25. evlilik yıldönümlerinde çalınmak üzere “Die Heimkehr aus der Fremde“ başlıklı şarkı dizisini de bu dönemde besteledi. Sanatçının gezileri 1832 yılının Nisan ayında yine Berlin’de sona erdi. 1833’de vokal eserlerini ve Avrupa turnesi sırasında gördüğü İtalya’nın canlılığı ve renklerinden esinlenerek “İtalyan Senfonisi ” ni besteledi. Birkaç yıl sonra ise “Leipziger Gewandhaus” orkestrasının yönetimini üstlendi ve Leipzig kentini Almanya’nın en önemli müzik merkezlerinden birisi haline getirdi. 1840 yılında Orta Avrupa’nın en tanınmış bestecisi haline gelen Mendelssohn, 1841’de Leipzig’de bir konservatuvar kurdu. 1847’de ablası Fanny’ nin ölüm haberi üzerine yaşama isteğini yitiren sanatçı, “Fa Minör 6. Yaylı Çalgılar Dörtlüsü” ve Fanny için “Requiem” besteledi. Aynı yıl bir beyin sarsıntısı geçirerek kısmi felç olan Mendelssohn, 4 Kasım 1847’de hayatını kaybetti ve ablası Fanny’ nin yanına gömüldü.
Senfoni No: 4 Op: 90 La Majör “İtalyan”
Yapım : 1833
Senfoni prömiyeri : Londra’da 13 Mart 1833 tarihinde
İlk performans :13 Mayıs 1833, Londra. Londra Filarmoni Derneği, Felix Mendelssohn, şef.
Aslında 3. Senfonisidir. İskoçya ve İngiltere’ye yaptığı gezilerden sonra İskoç senfonisini bestelemiş olan Mendelssohn, İtalya seyahatinden sonra da bu senfonisini bestelemiştir. Mendelssohn’a saltarella dans etmeyi kimin öğrettiği merak konusudur. İlk defa 1833’te çalınmış olan bu senfoni şu dört bölümden oluşur:
- Allegro vivace
- Andante con moto
- Con moto moderato
- Saltarello – Presto
Birinci Bölüm (Allegro vivace)
Bölümün temeli olan Allegro vivace, İtalyan bir dansı, tarantella’yı, müzik sonat formunda güncellenmiş klasik yolunu açtığını gösteriyor. Bölüm, yüksek sesli bir pizzicato ile açılır ve ardından titreşirkemanlar önce rüzgârda ritim güneşli ve ruhlu ilk temayı duyurur. Bu bölümün üç teması var. İlk keman konusunu takiben daha keyifli bir klarnet teması ve daha sonra Mendelssohn’ un fügal olarak davrandığı üçüncü tema geliyor.
İkinci Bölüm (Andante con moto)
Bu bölüm, bir “hacı yürüyüşü” olabilecek eski bir süreç olan Andante con moto, muhtemelen Mendelssohn ‘un Napoli sokaklarındaki dini bir alayı izleyerek yaşadığı deneyimden kaynaklandı. Bu karakterde nostaljik ve iki seste kontrpuan ile başlar. Dizeleri ve rüzgârları ana malzemeyi çalarken, altında her yerde “bas bas” çizgisi vardır.
Üçüncü Bölüm (Con moto moderato)
Menuet-Scherzo yapısına uyar. Bestelendiği tarih itibariyle bolumun bir Scherzo olması beklenir ama olağanüstü zarafeti onu bir menuet yapmıştır. Zarif, akıcı, büyüleyici bir orta bölüm içerir ve üçlü özellikle güzeldir.
Dördüncü Bölüm (Saltarello – Presto)
Final bölümü bestecinin orkestra için yazmış olduğu en virtüozik bölümlerin başında gelir. Mendelssohn bir “saltarello” tarzında besteledi.Saltarello 16. yüzyıldan kalma canlı bir Roma veya Napoliten folklor dansıdır.
Adeta soluksuz başlayan müzik yer yer sesini kısarak nefes alsa da hızını hiç yitirmez. İki dakika kadar süren açılış bolümün orta kısmına bağlanır. Bu kısımda sadece yoğun yazı değil aynı zamanda yer yer kendini gösteren fügal kısımlara denk geliriz. Müzik başa döner gibi yapar ama bolümün bas kısmını aynen yahut çokça tekrar etmeye vakti yokmuşçasına oradaki müzikal düşüncelere hızlıca “sanki aksi bu bölüm içerisinde mümkünmüş gibi” değinerek kapanışa doğru yol alır. Sadece son ölçülere doğru müzik son bir kez sessizleşir, üflemeliler kendi aralarında atışarak bölümün başındaki temayı tekrar kısaca sunar ve ani bir crescendo ile bölüm sonlanır
TAŞAR ERKOL
adabul.com