Konser Tarihi : 01 Kasım 2024
Konser Saati : 20:00
Konser Salonu : Adana Büyükşehir Belediyesi Konser Salonu
KONSER PROGRAMI
- MENDELSSOHN : KEMAN KONÇERTOSU No.2
- MENDELSSOHN : SENFONİ No: 3
Şef : TOLGA ATALAY ÜN
Solist : REBEKKA HARTMAN “keman”
TOLGA ATALAY ÜN
Genç kuşağın aranan şef, klavsenist ve piyanistlerinden olan Türk-Amerikan sanatçısı Ün, 1995 tarihinde doğmuştur.
2016 yılında 33.Uluslararası Ankara Müzik Festivali Açılış Konseri’ nde hem şef hem de solist olarak yer almış,
bu konser müzik otoriteleri tarafından büyük beğeni toplamıştır.
Mart 2019’da İngiltere Kralı 3.Charles’ın Londra Royal College of Music’e yıllık ziyareti onuruna verilen konserde piyano çalmak üzere özel olarak seçilen Ün, Türkiye’deki profesyonel devlet orkestraları ile ilk sahneye çıkışını, Şubat 2022’de Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası ile hem şef, hem de klavsenist olarak gerçekleştirmiş, CSO’yu yöneten en genç şeflerden biri olarak tarihe geçmiştir. Hemen sonrasında başlayan kariyerinde L’Orchestra Roma Sinfonietta, Bilkent Senfoni Orkestrası, CRR Senfoni Orkestrası, Olten Filarmoni Orkestrası, Ankara Devlet Opera ve Balesi Orkestrası, İstanbul Devlet Opera ve Balesi Orkestrası, Antalya Devlet Opera ve Balesi Orkestrası, Mersin Devlet Opera ve Balesi Orkestrası, İzmir Devlet Senfoni Orkestrası, Çukurova Devlet Senfoni Orkestrası, Antalya Devlet Senfoni Orkestrası, Bursa Bölge Devlet Senfoni Orkestrası, KKTC Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası, Orkestra Akademik Başkent ve Karşıyaka Oda Orkestrası gibi orkestralar ile şef, klavsenist ve piyanist olarak konserler vermiş, çok sayıda opera ve bale temsili yönetmiştir.
Öğrenciliği sırasında şef ve solist olarak Ankara Gençlik Senfoni Orkestrası, Bodrum Oda Orkestrası, Hacettepe Gençlik Senfoni Orkestrası ve arkadaşlarıyla gönüllü kurduğu “Hitit Filarmoni Orkestrası” ile konserler vermiştir. Hitit Filarmoni Orkestrası ile verdikleri ilk konser, Ankara Devlet Konservatuvarı’nın kuruluş yıldönümü kutlamalarında gerçekleşmiş ve orkestra için kendi yazdığı eseri de yönetmiştir.
Kazandığı yarışma ödülleri ve madalyalar arasında 2022-2023 Dönemi Ankara Beysukent Rotary Kulübü “Meslek Hizmetleri Ödülü”, 2021 RCM “Mills Williams Madalyası”, Worshipful Company of Musicians “Beethoven Madalyası”, Aralık 2017’de Avrupa Beethoven Piyano Derneği’nin (Beethoven Piano Society of Europe) Londra’da düzenlediği Senior Intercollegiate Beethoven Piyano Yarışması’nda Birincilik Ödülü ve “Thomas Harris Beethoven Ödülü”; Ağustos 2017’de 4.Ahmed Adnan Saygun Piyano Yarışması’nda Birincilik Ödülü, En İyi Saygun Yorumcusu Ödülü ve Seyirci Ödülü; 2017 yılının Mayıs ayında Londra RCM’deki Kendall Taylor Beethoven Yarışması’nda Birincilik Ödülü, 2015 yılının Kasım ayında Londra Broadwood Horniman Klavsen Yarışması’nda İkincilik Ödülü, 2010 yılında, Bahçelievler Rotary Kulübü ve Başkent Üniversitesi’nin işbirliği, Polonya Büyükelçiliği’nin katkıları ile düzenlenen “Doğumunun 200. Yılında Chopin Ulusal Piyano Yarışması”nda “Jüri Özel Ödülü” ve 2009 yılının Mayıs ayında, 4.Uluslararası İstanbul Pera Piyano Yarışması’nın 14-16 yaş kategorisinde “Mansiyon Ödülü” bulunmaktadır.
Başta Türkiye olmak üzere İngiltere, Almanya, Avusturya, İtalya, Hollanda, Çek Cumhuriyeti, Yunanistan, Romanya ve KKTC gibi ülkelerde; Roma Auditorium Parco Della Musica, Londra Royal Festival Hall, Royal Albert Hall’s Elgar Room, Cadogan Hall, St.Martin-in-the-Fields, St.James’s Piccadilly, Drapers’ Hall, Steinway Hall Londra, Regent Hall, Handel House Londra, St. Mary’s Perivale Londra, RCM Amaryllis Fleming Concert Hall, Londra Türkiye Büyükelçiliği, Londra Abbey Road Stüdyoları, Londra Conway Hall, Salzburg Mozarteum, Bayerische Musikakademie Marktoberdorf, CSO Ada Ankara, İzmir Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi, İstanbul Atatürk Kültür Merkezi, Boğaziçi Üniversitesi Albert Long Hall, İstanbul CRR Konser Salonu, İstanbul İş Sanat Kuleleri, İstanbul Almanya Başkonsolosluğu, İstanbul Arter Müzesi, İstanbul Notre Dame de Sion Lisesi, Ankara Fransa Büyükelçiliği, Ankara MEB Şura Salonu, Bilkent Konser Salonu, Antalya Kültür Merkezi, Aspendos Antik Tiyatrosu ve Mersin Devlet Opera ve Balesi gibi önemli salonlarda konserler vermiştir.
Eğitim hayatı boyunca Yrd. Doç. Sibel Özgün, Prof. Norma Fisher ve Prof. Niel Immelman ile piyano; Prof. Terence Charlston ve Prof. Robert Woolley ile klavsen, Tarihi Klavyeli Çalgılar ve Barok Dönem İcra Teknikleri; Orhun Orhon, İbrahim Yazıcı, Burak Tüzün, Peter Stark, Howard Williams ve Lior Shambadal ile de şeflik çalışmıştır.
Ortaokul ve lise eğitimini Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı’nda “Okul Birinciliği” ile; Lisans, Yüksek Lisans ve Artist Diploma eğitimlerini de Londra Kraliyet Müzik Koleji’nde (The Royal College of Music, London) “Şeref Dereceleri” ile bitiren Ün, Londra’daki bu yedi senelik eğitimi süresince “Mills Williams Junior Fellow”, “Christopher Hogwood Bursu tarafından desteklenen C. Bechstein Bursiyeri” ve “Kenneth ve Violet Scott Bursiyeri” unvanlarına sahip olmuştur. Ayrıca İngiltere’deki eğitimine katkı olarak Sevda-Cenap And Müzik Vakfı ve Talent Unlimited tarafından da desteklenen Ün, 2016-2021 yılları arasında Güher & Süher Pekinel “Dünya Sahnelerinde Genç Müzisyenler” Sistemi dahilinde TÜPRAŞ sponsorluğunda desteklenen müzisyenlerden biri olmuştur.
2009-2013 yılları arasında Besteci İlhan Baran’dan Modern Müzik Tarihi ve Çağdaş Müzik Teknikleri konularında dersler almıştır. 2004 yılında T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Devlet Çoksesli Çocuk Korosu’nun açmış olduğu sınavı kazanmış, 2004-2009 yılları arasında Ahter Destan, Atilla Çağdaş Değer ve Çiğdem Aytepe’nin yönettiği koronun çocuk koristlerinden biri olmuştur. Bu koroyla korist ve eşlikçi olarak yurtiçi ve yurtdışında birçok turne, konser ve temsillerde görev almıştır. Bu görevlerin en önemlileri arasında Fındıkkıran Balesi’nde çocuk korist olması, Prag Erkekler Korosu’nun daveti üzerine gerçekleştirilen Çek Cumhuriyeti turnesi ve Samsun Operası’nın açılışında görev alan sadece üç çocuk koristten biri olması yer almaktadır.
2007 yılında Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı’nda başladığı yedi senelik eğitimi boyunca solist, orkestra şefi, oda müzikçisi, eşlikçi ve korist olarak çok sayıda konser vermiş, yeni yazılmış eserlerin prömiyerlerini gerçekleştirmiş, başta TRT olmak üzere çok sayıda radyo, televizyon kayıtları yapmıştır.
Ekim 2021 tarihinden başlayarak bir dönem Ankara Müzik ve Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde dersler vermiş olan Ün, halen şef, piyanist ve klavsenist olarak profesyonel çalışmalarına devam etmekte, Ankara Devlet Opera ve Balesi’nde orkestra şefi olarak çalışmaktadır.
Temmuz 2024 itibariyle de Ankara Devlet Opera ve Balesi’nin Genel Müzik Direktörü olmuştur.
REBEKKA HARTMAN
Doğum tarihi ve yeri: 1981, Münih, Almanya
Rebekka Hartmann, beş yaşındayken Suzuki pedagogu Helge Thelen ile keman çalmaya başladı. Münih’te Prof. Andreas Reiner ve Los Angeles’ta Prof. Alice Schönfeld ile çalıştı. Örneğin Rainer Kussmaul ile uluslararası ustalık sınıflarına katıldıktan ve Josef Kröner ile iş birliği yaptıktan sonra ivme kazandı, becerilerini geliştirdi.
Rebekka Hartmann, Lichtenberg’deki Uluslararası Henri Marteau Keman Yarışması (2005), Bayreuth’daki uluslararası müzik yarışması “Pacem in Terris” (2004) ve ABD “Jascha Heifetz Bursu” (2002) gibi çeşitli ulusal ve uluslararası ödüllerin sahibidir.
Uluslararası konser çalışmalarında Christoph Eschenbach, Justus Frantz, Salvador Mas Conde, Esa Pekka Salonen, Jukka Pekka Saraste ve Enoch zu Guttenberg gibi şeflerle bir araya geldi.
Solo performansları İsviçre, Büyük Britanya, Avusturya, Asya ve ABD gibi çeşitli ülkelerde ve kıtalarda gerçekleşmektedir. Ayrıca Schleswig-Holstein Müzik Festivali ve Weilburger Schlosskonzerte gibi ünlü festivallerde de çalmaktadır. Keman sanatçısı, Bamberg Senfoni Orkestrası, Aachen Senfoni Orkestrası, Württemberg Oda Orkestrası Heilbronn ve Alman Oda Orkestrası gibi ünlü orkestralarla yaptığı performanslarla dinleyicilerini ve müzik yayınlarını büyülemektedir. Genellikle Klangverwaltung / Münih Orkestrası ile iş birliği içinde görülmekte ve Solo ve Duo resitalleri gerçekleştirmektedir.
Repertuarı erken barok dönemden çağdaş müziğe kadar keman literatürünün tüm yelpazesini kapsar ve yeni bestelere de yer verir. Bunların arasında Håkan Larsson ve Anders Eliasson’un solo keman eserleri gibi bazı ilk kayıtları ve dünya prömiyerleri de yer alır.
2012 yılında Rebekka Hartmann, “Birth of the Violin” (2011, Solo Musica) adlı CD’siyle “Yılın En İyi Solo Kaydı” kategorisinde ECHO Classic-Prize ödülüne layık görüldü. Alman, İtalyan ve Fransız bestecilerin Barok eserleri, birkaç parça hariç, dünya prömiyer kayıtlarıdır.
Rebekka Hartmann, piyanist Margarita Oganesjan ile uzun yıllardır derin bir oda müziği dostluğu paylaşıyor. Hartmann-Oganesjan ikilisi dünyanın her yerinde konserler veriyor. Nisan 2015’te “Farao Classics” etiketi, iki müzisyenin Ermeni ve Türk bestecilerin eserlerini bir araya getirdiği “Views from Ararat” adlı CD’yi yayınladı. Sanatsal Konsept, İncil’deki dağın eteklerindeki donmuş siyasi çatışmayı konu alan güçlü bir müzikal ifade ortaya koyan bir albümle sonuçlandı.
Mayıs 2015’te Musiques Suisses tarafından Schweizer Radio ile iş birliği içinde bir başka CD kaydı yayınlandı. İki keman ve piyanonun olağanüstü enstrümantasyonu için Paul Juon’un tüm eserlerini içeriyor.
Rebekka Hartmann, 1675 yılından kalma bir Antonio Stradivarius kemanıyla sahneye çıkıyor.
FELİX MENDELSSOHN BARTHOLDY
Tam adı : Jacob Ludwig Felix Mendelssohn Bartholdy
Doğum tarihi ve yeri : 3 Şubat 1809, Hamburg
Ölüm tarihi ve yeri : 4 Kasım 1847, Leipzig
Alman müzisyen, besteci, piyanist, orgcu ve orkestra şefi.
Alman romantizm stilinde klasik batı müziği bestecisidir. Bach‘ı yeniden hayata döndüren kişi olarak tanınır. Gelmiş geçmiş en yetenekli bestecilerden birisi kabul edilen Mendelssohn, Mozart‘ın 19. yüzyıldaki eşdeğeri olarak değerlendirilmiştir.
Aristokrat bir ailenin dört çocuğundan üçüncüsü olarak doğdu. Babası Abraham Mendelssohn zengin bir bankacı, büyükbabası Moses Mendelssohn Yahudi bir din adamı ve filozoftu. Her ne kadar büyükbaba din adamı olsa ve Alman Yahudilerinin gettoların dışında saygı görmek için din değiştirip Hristiyan olmalarına karşı çıksa da Mendelssohn’un ailesi 1816 yılında Hamburg’dan Berlin‘e taşındıkları sırada Musevilikten Protestanlığa geçmiş ve “Bartholdy” soyadını almıştır. Ancak Felix, bu değişime direnmiş ve “Mendelssohn” soyadını kullanmaya devam etmiştir. Protestanlığı kabul etmiş ancak Yahudi geçmişinden de gurur duyan birisi olması, kilise müziği alanında yaptığı çalışmalarda kendisini sıkıntılı tartışmaların içinde bulmasına yol açmıştır.
İlk piyano derslerini annesinden ve ablası Fanny’ den aldı. Berlin’e taşındıktan sonra Ludwig Berger ile piyano, Carl Zelter ile teori ve kompozisyon çalıştı. Babası, çocuklarını okula göndermeyip evde kendi geliştirdiği sistemle eğitiyor ve özel dersler aldırıyordu. Bu sebeple Felix, içine kapalı ve çekingen bir kişi olarak yetişti. Bu arada Mozart ve Bach’ın eserlerini çalışmak için ablası Fanny ile Paris’e bir yolculuk yaptı. Bu bestecilerden, özellikle de Bach’tan, esinlenerek besteler yaptı.
1820’de ilk eserini besteleyen Felix, 12 yaşında iken Carl Zelter onu Alman şair Goethe ile tanışmak üzere Goethe‘nin evine götürdü. Felix, 72 yaşındaki şairin evinde iki hafta kaldı. Goethe‘nin evinde Carl Maria von Weber ile tanıştı ve ona piyano dörtlüsünü seslendirdi. Felix’in yeteneğinden çok etkilenen Goethe, kendisine o anda yazdığı bir şiiri veda armağanı olarak sundu.
Goethe‘nin şiirlerinin yanı sıra Shakespeare‘in eserlerinden de ilham alan Felix, aristokrat ailelerin salonlarında çalınmak üzere besteler yapmaya devam etti.
Henüz 13 yaşındayken “Do minör Senfoni” sini yaratmıştı.
16 yaşında, türünün ilk örneklerinden birisi olan “Yaylı Çalgılar için Mi diyez Majör Sekizlisi” ni (Op. 20) besteledi.
17 yaşındayken dahi çocuk olarak ünü yayıldı ve “Bir Yaz Gecesi Rüyası” (Op. 21) uvertürü seslendirildi. William Shakespeare‘in bir komedisi için bestelenen bu eser, klasik müziğin romantik döneminin en güzel eserlerinden sayılır. Aynı esere orkestra için Do-Majör bestelenen parça ise “Düğün Marşı” olarak tanınmıştır.
1826-1829 yılları arasında ailesinin isteği üzerine Berlin Üniversitesi‘nde öğrenim gören Mendelsshon, daha sonra meslek olarak müziği seçmeye karar vermiştir. Üniversite yıllarında besteciliğinin yanı sıra iyi bir bilardo ve satranç oyuncusu, iyi bir dansçı ve binici olarak tanınıp sevilmişti.
Mendelsshon, 20 yaşına geldiğinde unutulmuş bir besteci olan Bach‘ın eserlerini incelemeye kendini vermişti. Henüz 13 yaşındayken doğum günü hediyesi olarak Johann Sebastian Bach’ın “Matthaus Passionu” nun (Aziz Matta) notalarını isteyen ve bu eser üzerine çalışmalar yapan sanatçı, kendisini ileride “Bach’ı yeniden yaşama döndüren kişi” yapacak yola böylece girmişti. Öğretmeni Zelter’ in itirazlarına rağmen bu yolda çalışmaya devam etti. Berlin’de Bach’ın eserlerini seslendirdiği başarılı konserlerin ardından Avrupa müziğini tanımak üzere babasının desteğiyle üç yıllık bir Avrupa turnesine çıktı.
Mendelssohn’un turnesi İngiltere’den başlıyordu. Bu ülkede, George Frideric Handel’den sonra en sevilen Alman besteci olarak gönüllerde taht kurdu. İngiltere’de iken pek çok eser besteledi ve İskoçya’ya yaptığı geziden esinle “İskoç Senfonisi” ni bestelemeye başladı.
Anne-babasının 25. evlilik yıldönümlerinde çalınmak üzere “Die Heimkehr aus der Fremde” başlıklı şarkı dizisini de bu dönemde besteledi.
Sanatçının gezileri; Güney Almanya, Avusturya, İtalya, İsviçre, Fransa ve tekrar İngiltere’den sonra, 1832 yılının Nisan ayında yine Berlin’de sona erdi.
Öğretmeni Zelter’ in ölümünden sonra Berliner Singakademie adlı müzik okulunda Zelter’ den boşalan göreve gelmek istediyse de bu göreve alınmadı. Bunun nedeni akademi üyelerinin geçmişi Musevi biri ile çalışmak istememesi ve 50 yaşındaki birinden boşalan yeri 24 yaşındaki tecrübesiz bir gence devredilmesini uygun görmeyişleridir. Bu seçim, Alman müzik tarihinde önemli bir rol oynadı.
Mendelsshon, 1833’te Düsseldorf kentindeki Niederrhein Müzik Festivali‘nin genel direktörlüğü görevini kabul ederek şehirden ayrılmasından sonraki gelişmeler sonucu Berlin, müzik alanındaki üstünlüğünü kaybetti.
Mendelsshon genel direktörlüğünü üstlendiği festival boyunca Händel Oratoryaları’nın yorumlanmasını sağlayarak Barok Dönem müziğini yeniden hayata geçirdi. Aynı yıl kendisi vokal eserlerini ve Avrupa turnesi sırasında gördüğü İtalya’nın canlılığı ve renklerinden esinlenerek “İtalyan Senfonisi” ni besteledi. Londra Filarmoni’nin ısmarladığı bu eseri, festival yöneticiliği görevine başlamadan hemen önce bir kere daha Londra’ya giderek ilk seslendirilişini gerçekleştirdi. Festivalin başarısından sonra Düsseldorf kenti müzik dünyasının en üst yöneticisi konumuna geldi ancak çevresi ile geçimsizliği sonucu bu görevi kısa sürede bıraktı.
Birkaç yıl sonra ise Leipziger Gewandhaus orkestrasının yönetimini üstlendi ve Leipzig kentini Almanya’nın en önemli müzik merkezlerinden birisi haline getirdi. Bach ve Händel‘ in eserlerinin yanı sıra Schubert‘in “Büyük Senfoni” sini müzik dünyasına tanıttı.
1840 yılında Orta Avrupa’nın en tanınmış bestecisi haline gelen Mendelssohn, 1841’de Leipzig’de bir konservatuvar kurdu. Bu konservatuvar, 1846’da Avrupa’nın en üstün müzik okulu haline geldi.
1847’de ablası Fanny’ nin ölüm haberi üzerine yaşama isteğini yitiren sanatçı, “Fa Minör 6. Yaylı Çalgılar Dörtlüsü ve Fanny için Requiem” i besteledi. Aynı yıl bir beyin sarsıntısı geçirerek kısmi felç olan Mendelssohn, hayatını kaybetti ve ablası Fanny’ nin yanına gömüldü.
KEMAN KONÇERTOSU No.2 Op.64 Mi Minör
Bestelenme tarihi: 1838 -1844
İlk yorumu : 13 Mart 1845, Leipzig
Solist : Ferdinand David
Orkestra şefi : Niels Gade
Orkestra : Leipzig, Gewandhaus Orkestrası
Adanan kişi : Ferdinand David
Konçerto, solo kemana eşlik eden iki flüt, iki obua, iki klarnet, iki fagot, iki korno, iki trompet, timpani ve yaylı sazlardan oluşan standart klasik orkestra için bestelenmiştir.
Felix Mendelssohn’un mi minör Keman Konçertosu, sanatçının son büyük orkestra çalışmasıdır. Söz konusu bu konçerto, keman repertuarının önemli bir parçasıdır ve tüm zamanların en çok icra edilen, en popüler keman konçertolarından biridir. Yapıt, arasız (attaca) çalınan üç bölümden meydana gelir.
Bölümler:
- Allegro molto appassionato
- Andante
- Allegretto non troppo – Allegro molto vivace
Birinci Bölüm: Allegro, molto appassionato
Bölüm yaylı sazların Mi minör arpej şeklindeki sekizlik eşlikleri ile başlar ve hemen ikinci ölçüde keman solosuna girerek, gerçekten zarif, soylu bir ana “tema” ile katılır.
Obua ve kemanların verdiği yan fikirler bestecinin “Sözsüz şarkılar” ını hatırlatan romantik karakterli ikinci “tema” ya ulaşır. Klasik dönem konçertolarında orkestra ilk temanın sunuşunu yaptıktan sonra solo çalgı bu temayı tekrarlarken, Mendelssohn bulduğu olağanüstü güzellikteki temasını bize ilk olarak kemandan duyurmaya karar verir. Bölüm orkestra ve kemanın karşılıklı diyalogları ile devam eder.
Temanın gelişme bölümünden sonraki sunumunda besteci yine o günlerde pek alışılmamış bir tarz kullanarak solo kemana arpejler yazıp temayı orkestraya bırakmıştır. Solo kemanın bu eşliği temanın daha da tutkulu duyulmasını sağlar.
Bölümün doruğu olan ve müzik tarihinde ilk kez orijinal partisyonda yer alan “kadans” başlar. Bölüm giderek hızlanarak çalınan codanın coşkusuyla biter.
Orkestranın birinci bölümün sonunda çaldığı güçlü mi minör akorları oldukça sakin fagot sesi takip eder ve ikinci bölüme geçilir.
İkinci bölüm Andante
Fagottan yansıyan bir cümleyle bağlanır. Bölüm üç parçadan oluşan bir “Lied” dir. İnce süslemeler ve “romans” karakterinde yapısıyla seçkinleşir. Bu bölüm fagotun uzun seslerine yaylıların pizzicato üçlemeleri eklenerek başlar.
Pizzicatolar dinleyiciyi kemanın solosuna hazırlar. Zorluğu yalın biçimde çalınması olan temada da Mendelssohn zarafetini ve duygusallığını oldukça etkili bir dille sunar. Keman sakin ve derin bir sesle solosunu çalar. Bunu kornoların yüksek sesleriyle hazırlayan ve ilk önce orkestrada duyacağımız ateşli kısım takip eder. Bu kısımda keman kendine eşlik ederken üst seslerde de lirik temayı çalar. Orkestra ile kemanın bu diyaloğu ilk temanın ikinci kez gelişine kadar sürer.
İkinci bölüm ile allegretto arasında solist, kemanını bile indirmeden sadece küçük bir nefes alabilir ve yoğun bir karakteri olan üçüncü bölüme hazırlar.
Üçüncü Bölüm Allegretto non troppo Allegro molto vivace
İkinci bölümü takiben, yalnızca solo keman ve yaylı sazlar için yazılan kısa geçiş pasajı, açılışı bir trompet fanfarıyla diğer kısımdan ayrılan neşeli ve canlı finale bağlanır.
Üçüncü bölüm, solist ve orkestranın yanıtlanarak yarattıkları neşeli havayla başlar. Bölümün neşeli havasını korumak için solistin hızlı notaları hafif çalması gerekmektedir.
Son bölümü solist için zorlaştıran, teknik ve müzik ruhu arasındaki bu zıtlıktır. Daha sonra, müzik kısa bir gelişme kısmına geçmeden, orkestra açılış melodisinin bir varyasyonunu çalar.
Yaylı sazlara yapılan bir karşı melodi hariç olmak üzere, temanın tekrar gelişi esas olarak ilk sunuşla benzerdir.
Bölümün sonuna doğru, üflemeli çalgılar ezgiyi solo kemanın uzun ses “tril” leri ile çalar. Solo keman triller ile koda arasında tizden kalın seslere inen bir bağlantı yapar.
Konçerto coşkulu bir koda ile tamamlanır.
SENFONİ No. 3 La Minör Op. 56 ( İskoç Senfonisi )
Bestelendiği tarih : 20 Ocak 1842
İlk seslendirme : 3 Mart 1842, Gewandhaus, Leipzig
Orkestra şefi : Felix Mendelssohn
Orkestra : Musopen Senfoni Orkestrası
Adanan kişi : Kraliçe Victoria
Eser; iki flüt , iki obua , si bemol ve la notalarında iki klarnet , iki fagot , do ve la notalarında iki korno , mi, fa ve re notalarında iki korno, re notasında iki trompet , timpani ve yaylılardan oluşan bir orkestra için bestelenmiştir .
Senfoni; tümü sonat kalıplarına uygun olarak düzenlenen dört bölüm aralıksız yorumlanır.
Bölümler:
- Andante con moto Allegro un poco agitato La minör
- Vivace non troppo Fa majör
- Adagio La majör
Birinci Bölüm: Andante con moto – Allegro un copo agitato
Bölüm ağır, törensel bir hava ile başlar. Ağır tempolu “andante” de obua, klarnetler, fagotlar ve kornolar, aşırı duygulu bir “balad” sunarlar. Bunu hareketli bir “allegro agitato” izler. Bu bölüme yaylı çalgılar “Pianissimo” (çok yavaş) nüansı ile girerler. “Legato” (bağlı) işaretli bir tema bunu izler. Bu tema birinciye göre daha lirik, daha sıcaktır.
Bölüm, ilk temanın yinelenmesiyle son bulur.
İkinci Bölüm Vivace non troppo
Klarnetin verdiği “Charly is my darling” adlı şarkının melodisi ile başlayan ve yaylı çalgıların sunduğu tipik bir İskoç halk ezgisiyle süren “Scherzo” dur.
Besteci gayda etkisini, yaylı çalgıların “staccato” eşliğinde klarnet solosu ile elde eder. Ardından yaylı çalgılar, tahta üfleme çalgıların arabeskleri üzerinde, yeni bir melodi sunarlar.
Senfoninin gerçek anlamda “İskoç” özellikli bölümü ikinci bölümdür.
Üçüncü Bölüm Adagio
Kemanların uzun şarkıları, doğa ile karşı karşıya olan, duygulu müzik ile baş başa bırakır dinleyiciyi… Bunu bir tür cenaze marşı sayılması gereken, daha karanlık ikinci tema izler. Korno il viyolonseller birinci temayı bölümün sonunda tekrar sunar ve işlerler.
Dördüncü Bölüm Allegro vivacissimo – Allegro maestoso assai
Kornoların ve fagotların güçlü akorları üzerinde, kemanların çaldığı ritmik, vurgulu bir melodi ile girilir. İkinci tema ise, aksine, daha yumuşaktır ve tahta üfleme çalgılardan işitilir.
Yapıt, La majör temasının, kornolarca yaratılan bir korali ile sona erer.
Taşar ERKOL