Bereketli toprakların sinemaya armağan ettiği önemli değerlerden biride Ali Özgentürk… Seyhan Belediyesi, “Hayata sanata adanan bir Adanalı…”olan Ali Özgentürk´ün 50. Sanat Yılı kutlamasını gerçekleştirmesi, marifetin iltifatı gibi algılanan bir hak ediş olmanın yanı sıra; aslı Seyhan´a da uzanan bir mahcubiyete son vermesi yönünden olumlu ve yerinde bir davranış olarak değerlendirildi.
Seyhan Belediyesi de sanat günleri düzenliyor. Ve bunun 2.´sinde de,bir vefa daveti olarak, “Hayatı Sanata Adanan bir Adanalı” olan yönetmen, senarist Ali Özgentürk´ü Yaşar Kültür Merkezi´nde ağırlaması dikkate değer bir olaydı. Bunun yanı sıra; Kadir Has Üniversitesi Ulusal Kültür Belgeliği´nin ilk çalışması olarak Özgentürk´ün film kayıtları, fotoğraf, mektup ve senaryo çalışmalarının yer aldığı bir sergi de açıldı. Ayrıca, Ali Özgentürk´ün “Hazal” ve “Bekçi” gibi Türk sinema tarihinde yer bulan filmlerinin gösterimleri yapıldı; Türkan Şoray, Halil Ergün gibi sinema oyuncularının katılımıyla söyleşildi. Özgentürk´ün 50.sanat yılıkutlamasının yapıldığı gecede, ev sahibi olarak Seyhan Belediye Başkanı Zeydan Karalar ile Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Hüseyin Sözlü ile Türkan Şoray, Halil Ergün, Ayşe Kökçü, Gökhan Mete, Cengiz Sezici, Suna Selen gibi tanınmış isimler de yer aldılar.
AliÖzgentürk´ün sinemadaki 50.yılının kutlandığı gecede Seyhan Belediye Başkanı Zeydan Karalar´ın kentin kültür ve sanatın merkezi olduğunu, 50. Sanat Yılı etkinliğine ev sahipliği yapmaktan da büyük onur duyduklarını belirterek, kültürün ve sanatın Adanalının yaşamında ayrı bir yeri bulunduğunun altını çizmesi yerel yöneticilerimizin gurur duyduğu bir geleneksellikti. “Gerek sinemada gerekse de sanatın başka dallarında Adana´mız önemli isimleri yetiştirmiştir. Bu da Adanalıların sanata bakış açısını gözler önüne sermektedir. Bu topraklardan yetişmiş önemli değerlerimiz vardır.” diyen Karalar; bu değerlerden birinin de Ali Özgentürk olduğunu belirtip; bir Adanalı olarak duyduğu onur ve gururun altını samimiyetle çizerken pek haksız sayılmazdı. Kuşkusuz bundan belediye olarak da aynı duyguları sahiplenmesi doğaldı. Bereketli toprakların önemli değerlerinden biri olan Ali Özgentürk´ün 50.sanat yılına ev sahipliği yapmak ayrıca kıvanç duyulacak bir olaydı. Sıralandığı üzere çok yönlü ve evrensel düzeyde sinemacılık vardı. Yılmaz Güney rüzgârı biraz da AliÖzgentürk´e vurmuştu.
Peki Ali Özgentürk ne dedi?.. Sinemasının, filmlerinin ışığındaki 50. yıl duruşunda kuşkusuz o da pek duygulandı. Gözü arkada kalmayacak olan birinin ölümcül duygulanımından söz etti. Ölünür falan dedi buralardan uzak… “Bana böyle bir gece yaşattığınız için sizlere teşekkür ediyorum. Anılarım hep gözümde canlandı. Ne güzel günler geçirmişiz. Böyle bir geceden sonra, bu kadar güzel kelimelerden sonra ölünür artık.”
TÜRKAN ŞORAYLI GECE
Böyle bir onursallık onun başını döndürmüş olmalıydı. Ondan teslim oldu hemen. Oysa bakın hayat ne kadar güzeldi hele ki Türkan Şoray´la dans ederken. Sırasımıydı şimdi? Allah gecinden versindi. Her neyse, sürçi lisan ettikse affola.
Sinema sanatçısı Türkan Şoray taşı gediğine koyarken bir mucizeden söz etti… “Selvi Boylum Al Yazmalım” filminde Özgentürk ile yaşadığı hatıraları anımsatan Türkan Hanım; “Bu gece çok güzel bir şey paylaşmak için buradayız. Ömrünü sinemaya adamış değerli sinemacı, değerli insan için buradayız. Ali Özgentürk demek, ´Selvi Boylum, Al Yazmalım´ demektir. Bu film bir mucizedir. Bu filmde her şey birbirini tamamladı. Ülkemizde bu filmi seyretmeyen yoktur. Kariyerimde böyle bir filmde oynadığım için çok gurur duyuyorum. O filmde oynamak benim için gurur vericiydi.” dedi.
ALİ ÖZGENTÜRK VE SİNEMA
Ali Özgentürk (1945) sinemacı, yönetmen, senarist… Sanatını derinleştiren önemli filmleri, ödülleri var… Adana Erkek Lisesi´nin ardından İstanbul Üniversitesi´nde gördüğü felsefe, psikoloji, sanat tarihi ve sosyoloji eğitimiyle sanata ve hayata daha yakın durabilecek bir donanım edinmiş. Bu kazanım onu edebiyattan tiyatroya, sinemaya kadar sürüklüyor. Türkiye´nin ilk sokak tiyatrosunun yöneticisi ve oyunculuğunu yapmış. Üniversite gençliğinin İstanbul´dan Ankara´ya yaptığı eğitim protestosunun belgeseli olan “Uzun yürüyüş”ü belgeselleştirmiş… Ali Özgentürk´ün ilk amatör çalışması, 1966 yılında çektiği, Üniversite gençliğinin eğitim yasasını protesto eden İstanbul´dan Ankara´ya yürüyüşüdür. Daha sonra, Atıf Yılmaz, Yılmaz Güney, Zeki Ökten gibi sinemanın önemli yönetmenleriyle asistan ve senarist olarak çalışmış (1971). İlk öykülü kısa filmi “Ferhat”(1972). İki yıl sonra bu kez “Yasak” adlı filmiyle Moskava Festivali Büyük Ödülü´nü kazanmış. Daha sonra, Güney´in başyapıtlarından olan “Endişe”ye (1976) senarist katkısı sağlamış. Bir süre gazetecilik yaptıktan sonra senaryosunu yazıp yönettiği ilk uzun metrajlı filmi olan “Hazal”la yurtdışından ödüller almış. Adana Altın Koza ile İstanbul Film Festivallerinden Yaşam Boyu Başarı ve Sinema Onur Ödüllerine layık da görülen Ali Özgentürk, Atıf Yılmaz´ın çektiği, Cengiz Aytmatov´dan romanından sinemaya aktarılan “Selvi Boylum, Al Yazmalım”ın senaryosunu yazmış.
Çabası sürüyor Özgentürk´ün… 1980´de sinema filmlerini çekebilmek için “Asya” adlı bir şirket kurar. “At” (1981), ”Bekçi”(1986), “Su da Yanar”1987), “Çıplak” (1982) ve Mektup (1997) adlı filmleriyle sinemasının temelini kurar. Aki Kaurismaki ve Bernardı Bertolucci gibi dünya çapında tanınan yönetmenlerin filmlerinde kendisine göndermeler yapılır.
Bugüne gelince… Ali Özgentürk´ün 50. Sanat Yılı nedeniyle, memleketi olan Adana´da şenlik düzenlenir… Seyhan Belediyesi 2. Sanat Günleri kapsamında Ali Özgentürk´ün 50. Sanat Yılı kutlanır. Onun filmlerinde oynayan oyuncular böylesine anlamlı bir gecede onu yalnız bırakmazlar. Paneller yapılır, onure edilir, Türkan Şoray´la dans ederler.
Ali Özgentürk´ün 50.Sanat Yılını kutlayıp, başarılarının sağlıklı günlerde sürmesini diliyoruz.
ÖDÜLLERi:
- 1972´de çektiği Ferhat filmi, Polonya Krakow Festivali büyük ödülünü almıştır.
- 1974´de çektiği Yasak filmi ile Moskova Festivali büyük ödülünü almıştır.
- Başrollerini Türkan Şoray ve Talat Bulut´un rol aldığı Hazal filmiyle, 1980 Prades Film Festivali Birincilik Ödülü almıştır.
- 1980 Manheim Film Festivalinde Hazal fimi ” Altın Düka “, Katolik Kilisesi ve Halk Jürisi Ödüllerini almıştır.
- 1980 yılında San Sebastian Film Festivalinde Hazal filmi Birincilik Ödülü almıştır.
- 1980 Lahey Film Festivalinde Hazal filmi ile Birincilik Ödülünü aldı.
- Genco Erkal, Harun Yeşilyurt ve Güler Ökten´in rol aldığı At filmiyle Brezilya Sao Paolo ve İspanya Valencia Film Festivallerinde İkincilik Ödülü, Tokyo Film Festivali Büyük Ödülü´nü aldı.
- 1982 Antalya Film Festivali´nde At filmi, En İyi Erkek Oyuncu ve En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu ödüllerini almıştır.
- At filmi, 1983 yılında da Sinema Yazarları´nın En İyi Film Ödülü, En İyi Erkek Oyuncu, En İyi Kadın Oyuncu, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu ve En İyi Görüntü Yönetmeni Ödülleri´ni aldı.
- Müjdat Gezen, Güler Ökten, Halil Ergün ve Macit Koper´in oynadığı Bekçi filmi ile İtalya Venedik Film Festivali´nin yarışmalı bölümüne seçilen ilk Türk filmi oldu ve Fransa Strasbourg İnsan Hakları Film Festivali´nde İkincilik Ödülü kazandı.
- Sumru Yavrucuk, Meral Çetinkaya ve Erdal Küçükkömürcü´nün oynadığı ” Çıplak ” filmiyle 1993Antalya Altın Portakal Film Festivali Jüri Özel Ödülü, En İyi Görüntü Yönetmeni Ödülü, En İyi Laboratuar Ödülü ve En İyi Seslendirme Ödülü´nü aldı.
- 2001 yılında SİYAD (Sinema Yazarları Derneği) Balalayka filmi ile Umut Veren Genç Oyuncu (Ozan Güven),
- 2001 yılında Balalayka ile, ÇASOD (Çağdaş Sinema Oyuncuları Derneği) Jüri Özel Ödülü (Yekaterina Rednikova, Nadezha Gorelova, Alla Yugonava))
- 2014 yılında Sinema Yazarları Derneği Ödülleri | Onur Ödülü almıştır.
Ali Özgentürk´ün Yönetmenliğini Yaptığı Filmler
- Yengeç oyunu,200
- Kalbin Zamanı, 2004
- Balalayka, 2000
- Sır, 1997
- Mektup, 1997
- Yer Çekimli Aşklar, 1995
- Çıplak , 1992
- Su Da Yanar, 1987
- Bekçi, 1986
- At, 1981
- Hazal, 1979
- Yasak ,1975
- Ferhat, 1974
- Balalayka, 2000
SENARYOLARI:
- Kalbin Zamanı, 2004
- Sır, 1997
- Mektup, 1997
- Yer Çekimli Aşklar, 1995
- Çıplak , 1992
- Hazal, 1979
- Selvi Boylum, Al Yazmalım , 1977
YAPIMCILIĞI:
- Mektup, 1997
- Seni Seviyorum Rosa, 1992
- Çıplak , 1992
- Su Da Yanar, 1987
- Bekçi, 1986
- At, 1981
OYNADIĞI FİLMLER:
- Zombıe Ja Kummitusjuna, 1991
- Hazal – 1979
KURGULADIĞI FİLMLER:
- Su Da Yanar, 1987
YÖNETMEN YARDIMCISI OLDUĞU FİLMLER:
- Sürü, 1978
ESERİ:
- Balalayka – 2000
Kaynak: yeniadana.net