ÇDSO 16 Mayıs konser programı, Taşar Erkol

Konser Tarihi  : 16 Mayıs 2025 Cuma
Konser Saati    : 20:00
Konser Salonu : Adana Büyükşehir Belediyesi Konser Salonu
 
KONSER PROGRAMI
 
Şef           : HASAN NİYAZİ TURA
Solistler   : HÜSEYN NAGİYEV      “kemençe”
                  ECMEL NEVA BİLDİK “keman”
                  ABDÜLLATİF JALKHİ “keman”
 
H. KHANMAMMADOV     Kemençe Konçertosu     
C. SAINT-SAENS                 Keman Konçertosu No:3  2. ve 3. Bölüm
P. SARASATE                       Zigeunerweisen  
W.A.MOZART                      Keman Konçertosu No:3 2. Bölüm               
HASAN NİYAZİ TURA
 
1982 yılında İstanbul’da doğdu. Küçük yaştan itibaren kompozisyon, armoni ve kontrpuan çalışmalarına babası Prof. Yalçın Tura ile başladı.
7 yaşında Prof. Gönül Gökdoğan ile başladığı keman eğitimini, Prof. Nuri İyicil ile sürdürerek 2003’te mezun olduğu Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuarı’nda Prof. Hasan Uçarsu ile de özel olarak kompozisyon çalıştı. 2004 yılında T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın açtığı Ulusal Beste Yarışması’nda “1. Senfoni”si ile “Büyük Ölçekli Senfonik Eserler” kategorisinde birincilik ödülünü kazandı. Kemanda ustalık çalışmalarını Prof. Cihat Aşkın ile sürdürerek 2006 yılında Cemal Reşid Rey’in Keman Konçertosu’nun ilk seslendirilişini gerçekleştirdi. 2007 yılında (E) Org. Aytaç Yalman’ın hazırladığı metin üzerine “Şehitler Oratoryosu” nu besteledi.
Prof. Gürer Aykal ile özel olarak çalışmaya başladığı orkestra şefliği dalında yüksek lisans çalışmalarını 2010 yılında Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuarı’nda Prof. Rengim Gökmen ile tamamladıktan sonra, ülkemizde Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası, İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası, İstanbul Devlet Opera ve Balesi, Ankara Devlet Opera ve Balesi, Samsun Devlet Opera ve Balesi, Çukurova Devlet Senfoni Orkestrası, Antalya Devlet Senfoni Orkestrası, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Senfoni Orkestrası, Muğla Büyükşehir Belediyesi Senfoni Orkestrası,  CRR Senfoni Orkestrası, Orkestra Akademik Başkent, Karşıyaka Oda Orkestrası ve Doğuş Çocuk Senfoni Orkestrası; yurtdışında Sliven (İslimye) Senfoni Orkestrası (Bulgaristan), Karaganda Senfoni Orkestrası (Kazakistan) ve Orta Saksonya Filarmoni Orkestrası ile şef olarak sahneye çıktı.
2012 yılında bestelediği ve ilk seslendirilişi aynı yıl Katar’da yapılan “Klarinet Konçertosu” yurtiçi ve yurtdışında çeşitli solistlerce seslendirildi.
2013 yılında bestelediği “Aspendos: Yüzyılların Aşkı” Balesi, aynı yıl gerçekleştirilen 20. Uluslararası Aspendos Opera ve Bale Festivali’nde Nugzar Magalaşvili’nin koreografisi ile sahnelendi.
İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı siparişi üzerine bestelediği “Şehidin Türküsü” senfonik şiiri 43. İstanbul Müzik Festivali’nin (2015) açılışında seslendirildi.
“Konçertango” adlı keman konçertosunun Almanya’daki ilk seslendirilişinde solist olarak sahne aldı. “Andante” dergisi 2016 Donizetti Klasik Müzik Ödülleri’nde “Yılın Bestecisi” seçilen Tura, ayrıca 2020 yılında “Onlar” başlıklı çoksesli koro eseriyle “4. Çoksesli Koro Eserleri Beste Yarışması” nda ikincilik; “Horondo Capriccioso” adlı eseriyle de “6. ADK-DER Beste Yarışması” nda birincilik ödülünü kazandı.
Doğuş Grubu’nun 2006 yılında başlattığı sosyal sorumluluk projesi Doğuş Çocuk Senfoni Orkestrası’nın kuruluşundan beri Şef Yardımcısı olarak çalışan Tura, 2021 yılından beri İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası’nın 1. Şef vekili olarak görev yapmaktadır.
 
ECMEL NEVA BİLDİK  
Ecmel Nevâ Bildik 2009 yılında Türkiye’de doğdu. Dört buçuk yaşında hobi olarak keman dersleri almaya başladı. İki yıl sonra 2016 yılında Mersin Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’nda Lily Tchumburidze’ nin keman sınıfına kabul edildi. Eğitimine Lily Tchumburidze ile devam ediyor ve Mersin Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’nda 8. sınıf öğrencisi.
Svetlin Roussev, Mintcho Mintchev Cihat Aşkın, Hakan Sensoy, Muhammed Jan Turdiev, Dylan Blackmore ve Rengim Gökmen’in ustalık sınıflarına katıldı. Ayrıca Liechtenstein Müzik Akademisi’nin burs sahibidir ve akademinin sunduğu yoğun haftalara ve aktivitelere katılır.
Ecmel, 2018 yılında Slovakya’da düzenlenen “22. Yetenekler Avrupa Uluslararası Yarışması”nda 2.lik ödülüne, 2020 yılında Belçika’da düzenlenen “Uluslararası Arthur Grumiaux Genç Kemancılar Yarışması”nda 2.lik ödülüne ve 2020 “Uluslararası Müzik Yarışması Melos” ta 1.lik ödülüne layık görüldü. 2021 yılında “5. Leonid Kogan Uluslararası Yarışması”nda “Olağanüstü Performans Özel Diploma” sını aldı ve 2022 yılında Centre de musique et des arts ArtimA tarafından düzenlenen “6. Nouvelles Etoiles Yarışması”nda 1.lik ödülüne layık görüldü. 2022 yılında ayrıca Gürcistan’da düzenlenen “Marine Iashvili II Uluslararası Yaylı Çalgılar Yarışması”nda 1.lik ödülüne layık görüldü ve 2023 yılında Londra’daki “Cambridge Müzik Yarışması”nda 1.lik ödülünü ve “Büyük Yorum Ödülü” nü kazandı.
Ecmel, 2018 yılında İzmir Devlet Senfoni Orkestrası eşliğinde solist keman sanatçısı olarak sahne aldı. 2019 yılında 5. Adıyaman Klasik Müzik Festivali’ne katıldı, Umut Vaat Eden Genç Yetenekler elemesini geçerek solist sanatçı olarak sahneye çıktı. 2020 yılında İş Sanat’ın düzenlediği Parlayan Yıldızlar elemesini geçerek 2022 yılında İş Sanat Merkezi’nde başarılı bir resital verdi. Bunun sonucunda Meriç Soylu Ödülü’ne layık görüldü. 2020 yılında ayrıca Mersin Devlet Konservatuvarı Akademik Oda Orkestrası ile solist sanatçı olarak sahneye çıktı.
2021 yılında ICFEMA Akademi Festivali tarafından düzenlenen dünyaca ünlü keman sanatçısı Svetlin Roussev’ in ustalık sınıfına burslu olarak kabul edildi. Aynı festival kapsamında aynı tarihte CRR Konser Salonu’nda konser verdi.
2023 yılında Cambridge Müzik Yarışması Londra’da birincilik ve “Muhteşem Yorum” ödülünün sahibi olan Ecmel Neva Bildik, aynı yıl gerçekleşen 21. Mersin Uluslararası Müzik Festivali tarafından “Nevit Kodallı Genç Yetenek Ödülü” ne layık görüldü.
 
HACI HANMEMMEDOV    
 
Hacı Hanmemmedov (1918–2005), tar ve kemençe için öncü konçertolarıyla tanınan bir Azerbaycan bestecisiydi.
Derbent’ te doğdu ve Bakü’de Üzeyir Hacıbeyov ve Gara Garayev’ den eğitim aldı. Tar konçertosu mezuniyet parçasıydı. Ayrıca müzikal komediler ve birçoğu Shovkat Alakbarova tarafından seslendirilen 150’den fazla şarkı besteledi.
Hanmemmedov, Azerbaycan Müzikal Komedi Tiyatrosu’nu yönetmek de dahil olmak üzere önemli kültürel roller üstlendi.
KEMENÇE VE SENFONİ ORKESTRASI İÇİN KONÇERTO
Kemençe ve Senfoni Orkestrası için Konçerto, Azerbaycanlı besteci Hacı Hanmemmedov’ un kemençe için ilk büyük konçerto olarak kabul edilen bir eseridir. Azerbaycan muğamını (Azerbaycan Muğamı olarak da bilinir, Azerbaycan’ın geleneksel müzik kültürünün temelini oluşturan klasik bir müzik türüdür.) Batı orkestrasyonuyla harmanlayan eser, geleneksel enstrümanın ifade yeteneklerini vurgular. Yapıt 3 bölümdür.
I. Allegro moderato 
II. Largo
III. Allegro vivace 
CAMİLLE SAİNT-SAENS
 
Doğum adı​​​: Charles-Camille Saint Saens
Doğum tarihi ve yeri9Ekim 1835, Paris, Fransa
Ölüm tarihi ve yeri​​: 16 Aralık 1921, Cezayir, Fransız Cezayiri
Camille Saint-Saëns 19. yüzyıl Fransız müziğinin tipik bir örneğidir. Çok yönlü ve üretken olan sanatçı, Fransız müzik edebiyatının her türüne önemli katkılarda bulunmuş ve besteci, öğretmen, piyanist, orgcu, şef, eleştirmen, tarihçi, şair ve oyun yazarı olarak Fransa’daki müzik hayatını etkilemiştir.
Saint-Saëns, sadık dostu ve öğrencisi Gabriel Fauré’ ye göre döneminin en “eksiksiz” müzisyeni olarak nitelendirilmiştir. Şaşırtıcı bir yelpazeye sahip yaratıcı çalışmaları, bu dönemin müziğini ve kültürünü anlamak için çok önemli olan zengin bir estetik ve tarihi ilgi kaynağı sağlar. Hem yurtiçinde hem de yurtdışında o kadar onurlandırılmış ve beğenilmiştir ki, yaşadığı dönemde bir efsane haline gelmiştir.
Saint-Saëns, solo konçertonun ustası olarak ortaya çıkan ilk Fransız bestecidir. Solo enstrüman ve orkestra için “konçerto” adını verdiği on eser yazdı: üçü keman, beşi piyano ve ikisi çello için… Ayrıca korno, flüt, klarnet, arp, org, keman ve piyano kullanarak, her biri orkestra ile Cyprès et lauriers, La muse et le poète, Havanaise ve Africa gibi çağrışımlı başlıklara sahip çeşitli kompozisyonlarda 18 eser daha besteledi.
Konçerto, Saint-Saëns’ e teknik virtüözlüğü sergilemenin yanı sıra müzikal fikirleri ifade etme fırsatı da sağladı. Şöyle açıkladı: “Savunmak istediğim şey virtüözlüğün kendisidir. Müzikteki rengin kaynağıdır. Sanatçıya sıradanlıktan ve sıradanlıktan kaçmasına yardımcı olmak için kanatlar verir. Fethedilen zorluk, başlı başına bir güzellik kaynağıdır.” 
Virtüözlüğün tüm sanatlarda, edebiyatta ve şiirde zafer kazandığına ve virtüözlüğün orkestraya nüfuz ederek modern enstrümantasyonun heyecan verici etkilerini mümkün kıldığına inanıyordu. Şöyle düşündü: “Konçerto solosu, dramatik bir karakter gibi tasarlanıp icra edilmesi gereken bir roldür.” Saint-Saëns’ in kemana karşı özel bir yakınlığı vardı.
Saint-Saëns’ in sık sık birlikte çaldığı en sevdiği kemancılardan biri olan Pablo de Sarasate (1844-1908) için keman ve orkestra için en büyük eserlerini yazdı: Introduction et Rondo Capriccioso, Birinci Keman Konçertosu op. 20, Üçüncü Keman Konçertosu op. 61 ve Üçüncü İngiliz Süiti’ nden Bach’ın “Sarabande” sinin bir düzenlemesi. Saint-Saëns’ in Sarasate’nin yeteneğine büyük değer verdiği açıktır. Şunu kabul etti: “Keman müziğim büyük bir başarı elde ettiyse, bunu ona borçluyum! Çünkü o zamanlar dünyanın en önde gelen kemancısıydı ve henüz bilinmeyen eserlerimi her yerde çaldı.”
Saint-Saëns için sanat öncelikle biçimdir. “Zarif çizgiler, uyumlu renkler veya ince bir akor dizisiyle tam anlamıyla tatmin olmayan sanatçı, sanattan anlamaz.” diye savundu. Üç keman konçertosunda formla deneyler yaptı.
 
KEMAN VE ORKESTRA İÇİN KONÇERTO No: 3   Op. 61   Si Minör   2.ve 3. Bölüm      
 
Bestelendiği tarih : Mart / 1880
İlk seslendirilişi     : 15 Ekim 1880, Hamburg
Solist                       : Pablo de Sarasate
Şef                           : Adolf Georg Beer
Orkestra                : Hamburg Filarmoni Orkestrası
Adanılan kişi          : Pablo de Sarasate
Üçüncü keman konçertosu, soliste seleflerinden daha az teknik talepte bulunuyor gibi görünse de melodik buluşu ve izlenimci inceliği önemli yorumlayıcı zorluklar sunar. Bu vurgu, Dördüncü Piyano Konçertosu’nun sonucunu anımsatan ikinci bölümde ve finalin koralinde en belirgindir. Muhtemelen bundan dolayı, Üçüncü Konçerto, Giriş ve Rondo Capriccioso, Op. 28 ve Havanaise, Op. 83 ile Saint-Saëns’ in keman için büyük konçertant eserleri olarak varlığını sürdürmüş ve bugün bile düzenli olarak duyulmaktadır.
Yapıt; solo keman, 2 flüt/pikolo, 2 obua, 2 klarnet, 2 fagot, 2 korno, 2 trompet, 3 trombon, timpani ve yaylılar için bestelenmiş, üç bölümdür.
I. Allegro non troppo
II. Andantino quasi allegretto
III. Molto moderato e maestoso- Allegro non troppo
 
İKİNCİ BÖLÜM     Andantino quasi allegretto 
 
​Barkarol ritminde bir tür “lied” dir. Orkestranın anlamlı bir duraklamasını izleyen gelişimde, tahta üfleme çalgıların süslü eşlikleri önünde, solist şarkısını serbestçe seslendirir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM     Molto Moderato e maestoso – Allegro non troppo 
 
​Bu bölüme çalgı özlü bir recitativle girer. Sonra da birbirini tamamlayan üç temadan oluşan finale geçer. Temalardan birincisi Mendelssohn karakterinde, üçüncüsü dinsel özelliktedir.
Bu bölümde de orkestra, bütün hünerlerini ortaya sermesini sağlamak üzere, soliste mesafeli bir eşlik desteği sağlar.
Bakır üfleme çalgıların parlak finalini izleyen kodada solo çalgı, yapıtı aynı parlaklık ve görkemle sonuçlandırır. ​
 
PABLO de SARASATE
Doğum adı                 : Pablo Martín Melitón de Sarasate y Navascués
Doğum tarihi ve yer : 10 Mart 1844 Pamplona, İspanya
Ölüm tarihi ve yeri   : 20 Eylül 1908 Biarritz, Fransa
​Romantik dönem olarak adlandırılan dönemde ünlü bir İspanyol kemancı.
Babası ordudaki bandonun üyesiydi. 5 yaşındayken babasıyla beraber keman çalmaya başladı, yerel bir öğretmenden özel ders almaya başlayınca yeteneği anlaşıldı.
İlk konserini La Coruña kentinde verdiğinde 8 yaşındaydı. Performansı beğenildi ve bu sayede varlıklı bir kişinin sanatsal himayesine girdi. Bu şekilde Madrid’de eğitim görmeye Manuel Rodríguez Sáez adıyla gitti. Madrid’de Kraliçe 2.İzabel’in beğenisini kazandı. 12 yaşındayken Paris Konservatuvarına Jean-Delphin Alard’ın öğrencisi olarak devam etti. Burada 17 yaşındayken girdiği yarışmada Konservatuvarın en büyük ödülünü kazandı. Küçükten beri topluluklar önünde çalmaya alışık olan Sarasate 1860 yılında ilk profesyonel keman konserini verdi. Bir sonraki yıl Londra’da sahne aldı. Kariyeri boyunca dünyanın birçok yerine gitti, Avrupa, Kuzey ve Güney Amerika’da konserler verdi. Sanatsal önemi, eserleri yorumlamasındaki saflıktan ileri gelmektedir. Duygusallıktan veya rapsodiden uzak muhteşem çalma performansı onu bir virtüöz yapmıştır. Kariyerinin başlarında çoğunlukla opera eserler yorumladı, bunlardan en önemlisi Carmen Fantasy’dir, kendisinin bestelediği eserler de mevcuttur.
Bestelerindeki İspanyol ezgileri ondan sonraki sanatçıları da etkilemiştir. Örneğin bu esinlenmeler; Eduard Lalo’nun İspanyol Senfonisi, Georges Bizet’in Carmen, Camille Saint-Saëns’nin Rondo Capriccioso adlı eserlerinde görülebilir.
Sarasate’nin besteleri özellikle kendi kıvraklığını gösterebileceği türden eserler olmuş, bunlardan en bilinenleri; Zigeunerweisen (1878) ve Carmen Fantasy (1883) eserleridir. Bestecinin en çok yorumlanan eserleri ise İspanyol Danslarıdır, burada besteci dinleyiciyi dinlendirirken, benzersiz yeteneklerini sergilemektedir. Aynı zamanda başka bestecilerin eserlerinden aranjmanlar da yapmıştır.
Yorumcu, dünyanın neresinde olursa olsun Pamplona’da düzenlenen her San Fermín Festivaline katılmıştır.
Mirasında 1724 Antonio Stradivari yapımı kemanını Müzik Müzesine bırakan sanatçının adı halen bu müzede sergilenen kemana verilmiştir. İkinci kemanı olan 1713 Boissier Stradivari kemanı ise Madrid’deki Kraliyet Konservatuvarında sergilenmektedir.
Sanatçının anısına her yıl Madrid Uluslararası Pablo Sarasate Keman Yarışması düzenlenmektedir.
Birçok sanatçının çok sayıda eseri Sarasate’ ye ithaf edilmiştir. Bunlardan bazıları; Henryk Wieniawski’nin 2 numaralı Keman Konçertosu, Édouard Lalo’nun İspanyol Senfonisi, Camille Saint-Saëns’nin Rondo Capriccioso, Max Bruch’un İskoç Fantazisi ve Alexander Mackenzie’nin Pibroch adlı eserleri sayılabilir.
ZİGEUNERWEİSEN     Op.20
Bestelenme tarihi : 1878
İlk seslendirilişi    : 1878,Leipzig, Almanya
Zigeunerweisen solo keman ve iki flüt , iki obua , Si-bemolde iki klarnet, iki fagot, F’de iki korna, Fa’ da iki trompet, timpani (Sol-Re ve ardından Mi-La’ da) oluşan bir orkestra için notalanmıştır .
Çağdaşları gibi Sarasate de Macar halk müziğini Roman halkının “çingene müziği” ile ve parçadaki temalar Roman kökenli değil, aslında hepsi Macar müzik parçalarından uyarlandı. Örneğin, üçüncü bölüm bir alıntıdan alıntıdır.  Macar besteci Elemér Szentirmay’in melodisi  “de ; hu” (1836–1908) ve son bölüm, Csárdás ritminde Franz Liszt’in 13 numaralı Macar Rapsodisi’ nden bir tema kullanıyor.
Sarasate’nin en popüler bestelerinden biri ve keman virtüözlerinin favorisi olan bu eser, en azından Sarasate’nin söz konusu kayıtta eşlik eden piyanist olarak besteci arkadaşı Juan Manén ile 1904’te kaydettiği günden beri kayıtların temelini oluşturmaya devam ediyor, ancak kayıtların zaman kısıtlamaları nedeniyle 3. Bölüm atlandı. Zigeunerweisen tek bir bölümdendir, ancak tempoya bağlı olarak ilk üçü Do minör tonunda ve sonuncusu La minör olmak üzere dört bölüme ayrılabilir :
I. Moderato
II. Lento
III. Un poco piu Lento
IV. Allegro molto Vivace
 
Birinci bölüm     Moderato  
Orkestranın yavaş, görkemli enerjisiyle, ardından kemanın kendisi tarafından biraz daha yumuşak olan heybetli, virtüöz bir giriş.