“SERVER GANİYEV’İ ANMA KONSERİ”
Tarih : 120.04.2018
Yer : Büyükşehir Belediyesi
Şef : Orhan ŞALLIEL
Solist : Toğrul Ganiyev “keman”
Program : R. Hacıyev / Keman Konçertosu
- I. Çaykovski / Senfoni No.6 (Pathétique Senfoni) Op: 74 Si Minör
Orhan Şallıel Orkestra Şefi
1968 yılında Adana’da doğdu. İstanbul Mimar Sinan Devlet Konservatuarı’nda Fagot ve Kompozisyon’dan diploma aldı. Daha sonra Hollanda ve Finlandiya’da Orkestra, Koro ve de Opera şefliği, bestecilik dallarında eğitimine devam etti ve üstün bir başarıyla diploma aldı.
Finlandiya’da Kuhmo Oda Müziği festivalinin genel sanat yönetmenliği ve müdür yardımcılığını yaptı. Türkiye ve dünyanın çeşitli ülkelerinde yüzlerce opera, bale, senfonik konser ve TV programı yaptı.
Kendi eserlerinin dünyada ilk çalınışlarını yöneterek (İmpressions Almanya 2001 The Winds from South, Finlandiya 2002, Two Castels of Bosphorus Polonya 2003) ülkemizi başarıyla temsil etmiştir.
“Fetih Senfonisi” (2001 Mayıs), “Bursa Senfonisi” (2001 Ekim) adlı iki senfonisi “Çanakkale Şehitleri” (2001 Mart) adlı bir balesi ve de “Kuvayı Milliye” (2003 Ekim) adlı bir opera bestelemiş olan sanatçının, ayrıca çoksesli müziğin ülkemizde yaygınlaşması adına geliştirdiği birçok proje vardır.
Uygarlıklar Beşiği Anadolu 2000 (Kültür Bakanlığı adına), Hoşgörü İmparatorluğu (2000), Art of Anatolia (2001), Colors of Turkey (2003) adlı projeler bunlardan bazılarıdır.
Toğrul Ganiyev “keman”
Toğrul Ganiyev, on yaşında “Cumhuriyet Müzik Yarışması”; ondört yaşında “Kafkas Uluslararası Müzik Yarışması” nda birincilikle ödüllendirildi. Azerbaycan Devlet Konservatuvarı’nda müzik eğitimini sürdüren Ganiyev, 1989’da Sovyetler Birliği’nde kazandığı birincilik ödülünün ardından 1990 yılında başarıyla mezun oldu. 1990 yılında Türkiye’ye gelen Azeri keman sanatçısı, Ankara Devlet Opera ve Balesi’nde 3 yıl çalıştıktan sonra 1993 yılında geçtiği Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesi’nde (MSSF) o günden beri aralıksız olarak görev yapıyordu. 1995 ” Tokyo Uluslararası Müzik Yarışması” nda gösterdiği üstün başarı ile “Özel Ödül”e layık görülen sanatçı, dünyanın önemli orkestraları ile pek çok konser verdi.
1993 yılından itibaren Bilkent Senfoni Orkestrası’nda solist ve Konzertmeister olan Ganiyev; Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesi, Yaylı Çalgılar Bölümü’nde eğitmenlik yapmış ve Bilkent Oda Orkestrası’nda solist olarak çalışmıştır. 25 Ağustos 2015 tarihinde Bilkent Üniversitesi’nden ayrılan Toğrul Ganiyev halen Çukurova Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Müdürlüğünü Doçent unvanıyla sürdürmektedir. Toğrul Ganiyev Azerbaycan Devlet Sanatçısı olmakla beraber aynı zamanda T.C. vatandaşıdır.
Rauf Hacıyev Doğum: 15 Mayıs 1922 Bakü, Azerbaycan Ölüm: 19 Eylül 1995 Bakü, Azerbaycan
Rauf Soltan oğlu Hacıyev
Azerbaycan besteci ve devlet adamı, Aserbaidzan SSCB Onur sanat figürü (1960), Halk Sanatçısı (1964), SSCB Halk Sanatçısı (1978 ).
Gözleri 3 yaşına kadar görmemişti, sonra gözü açıldı. Rauf’un müzikal yeteneği erken yaşlarda ortaya çıktı. Uzeir Hacıbeyov, Rauf’un bestecilik alanında Garibsoltan Malikova’nın himayesi altında eğitilmesinde büyük bir öneme sahiptir . Rauf’un piyanosu (“Tarantella”, “Dağıstan”, “Lezgigangi”) için piyano dinledikten sonra, genius besteci onun yeteneğini çok takdir etti ve bir buçuk yıl sonra Rauf birkaç şarkı besteledi.
1948-1949 de eğitimi Moskova Konservatuarı Azerbaycan bileşim çalışılan 1953 Konservatuarı (mezun Kara Qarayevi sınıfı).
1955-1964 Azerbaycan Milli Konser Orkestrası’nın sanat yönetmeni, 1964-1965 temellerini attı. Bakü Devlet Filarmoni Direktörü 1965-71 yılında Azerbaycan Kültür Bakanı. O kurmak için yardımcı SSCB 1972-1980 kunstipeanõunikuna Afrika’da, Cezayir içinde çalıştı, Müzik, Dans ve Tiyatro yaptığı bale gösterisi düzenledi. 1980-95 yıllarında Azerbaycan Besteciler Birliği’nin başkanıydı.
Bakü’deki kahraman mezarlığında gömüldü.
Film için yaklaşık 15 film yazdı. Ve her filmde epeyce parça var. Onlardan bazılarını hatırlayalım: “Ahmet çok zor”, “Ben dans edeceğim”, “Bir kulenin sırrı”, “Gölgeler sürünecek”, “Siyah taşlar” vb. Bu filmlerde müzik, imgelerin, içtenliğin, güzel melodisinin ve şeffaf orkestraların tam düzenlemesiyle karakterize edilir.
- Hacıyev yedi operet yazdı. Moskova Devlet Opera Tiyatrosu sahnesinde beşinin gerçekleştirilmesi dikkat çekicidir. Aynı zamanda bu operetler eski Sovyetler Birliği’nin merkez şehirlerindeki yerlerini başarılı bir şekilde somutlaştırdılar.
1971’de R. Hacıyev çalışmaya gitti. Cezayir Cumhuriyeti’ndeki kültür grubuna Kültür Bakanlığı ile başkanlık ediyor. Bu grubun temel amacı Cezayir’de müzik eğitimine yardımcı olmak ve ulusal müzisyenleri eğitmek oldu. Bu bağlamda, Hacıyev ve meslektaşları, Cezayir Ulusal Konservatuvarı’nda ve Buduau’daki yeni açılan müzik okulunda öğretmen olarak çalışmaktadır.
Cezayir’de çalışırken, R. Hacıyev de ülkenin kültürünün tarihini derinlemesine incelemiş, halk müziği örneklerini toplayıp tercüme etmiş, momentum, melodik ve ritmik niteliklere hâkim olmuştur. Öğrencileri için bir repertuar gibi, orijinal havası esasına dayanan özgün enstrümantal eserler hazırlar. Ayrıca, Cezayir’deki ilk tiyatro tiyatrosunun açılmasından sonra Ulusal Müzik Tiyatrosu’nun olduğunu da söyleyelim. Tiyatroda bale toplulukları ve halk oyunları topluluğu da vardı. Bu milli tiyatro takımı için ilk balenin Rauf Hacıyev kendisi tarafından yazılmıştır. “Üç Devrim” olarak adlandırılan bu bale, Cezayir Kültür Bakanlığı’nın emriyle oluşuyordu. Bu bale Cezayir izleyicileri tarafından karşılandı. Kitap, esaretten kurtulan Cezayir İmparatorluğu’nun yeni bir hayata girdiğini söylüyor. İlk balenin başarılarından esinlenen Hacıyev, baleyi “Alov” ve “Hurriyat” ı devrime adadı. Balerin, Cezayir halkının bağımsızlık mücadelesini anlatıyor. Bu çalışma Cezayir devriminin tarihine adanmıştır. Performansın tuhaf müziği de dikkat çekicidir. Yazar, halk şarkıları, devrimci şarkılar ve ulusal marş alıntılarını kullanmıştır. R. Hacıyev, 1960’lardan beri kamu işlerinde faaliyet göstermektedir. 1964’te M. Magomayev’in adını taşıyan Azerbaycan Devlet Filarmoni Derneği ve 1965 yılında Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür Bakanı olarak atanmıştır. Bakanın inisiyatifinde Azerbaycan Devlet Oda Orkestrası, Song Theatre, Azerbaycan Devlet Dans Topluluğu ve dünyanın ilk halı dokuma müzesi girişimi ile açıldı. Azerbaycan Kompozitörleri Birliği Yönetim Kurulu’nun ilk sekreteri ve VI Kongresi Yönetim Kurulu Sekreteri oldu. Olağanüstü besteci Rauf Hacıyev’ in ölmesine rağmen, müziği sürekli olarak yaşar ve halkımızın estetik gelişmesinde, dinleyicilerin ve müzik dinleyicilerinin müzik zevklerinin gelişmesinde önemli bir rol oynar. Azerbaycan, Rauf Hajiyev’in müziği ve sahneleri her zaman yaşayacağına inanıyoruz. Çünkü yaratıcılığı ölümsüzdür.
RAUF Hacıyev Keman Konçertosu
Peter İlyiCH Çaykovski Doğum: 7 Mayıs 1840 Votkinsk, Rusya Ölüm: 1893
Çaykovski (Tchaikovsky) 7 Mayıs 1840’da Ural dağlarında bir maden kenti olan Votkinsk’te doğdu. Babası maden ocaklarında müfettiş idi. İyi bir öğrenim gördü ve özel müzik dersleri aldı. Ailesi Petersburg’a yerleşince bu kentte hukuk öğrenimine başladı. 14 yaşındayken çok bağlı olduğu annesini kaybetti ve bu daha sonra eserlerinde bile kendisini gösterecek olan depresif yanının gelişmesine katkıda bulundu. 19 yaşında eğitimini tamamlayarak devlet memuru oldu. 21 yaşındayken Sonradan Petersburg Konservatuvarı’na dönüşecek yeni bir müzik okuluna kaydoldu. 1865 yılında mezun oldu ve Moskova Konservatuvarı’nda müzik öğretmenliğine başladı. Bu kurumda çalıştığı 11 yıl boyunca birçok büyük eser yaratan Çaykovski, ilk defa Alınyazısı adlı senfonik şiirde kendi bestecilik üslubunu ortaya koydu: Tutku ve özlem dolu, küçük şarkıları yeğleyen bir üslup…
Eşcinsel eğiliminin dedikodulara yol açmasını önlemek için 1877’de konservatuvardan bir öğrencisi ile evlenen Tchaikovsky’nin bu evliliği çok başarısız olmuş ve intihar girişiminde bulunmasına yol açmıştı. Dokuz hafta sonra eşini ve Moskova’yı terk eden ancak boşanamayan besteci 1878’de varlıklı bir müziksever olan Nadezhda von Meck ile tanıştı. 11 çocuklu bu genç kadın Tchaikovsky’ yi maddi olarak destekledi ancak ilişkileri sadece mektuplaşma yoluyla sürdü, von Meck’ in isteğiyle birbirlerinin yüzünü görmediler. Aldığı maddi destek sayesinde Çaykovski öğretmenlikten ayrılıp kendisini bestelerine verdi. 1878-1885 yıllarını Avrupa-Rusya arasında gidip gelerek geçiren besteci, gittiği ülkelerde orkestralar yönetti. 1891’de ise ABD’ye giderek kendi eserlerinden oluşan dinletiler gerçekleştirdi. Tchaikovsky, 1875’de ilk kez seslendirilen 1. Piyano Konçertosu ve 1876’da sahnelenen Kuğu Gölü Balesi ile büyük başarı kazanmıştı. En başarılı operası olan Yevgeni Onegin (Opera)’i 1879’da tamamladı. 1880’de 1812 Yılı Uvertürünü yazdı. 1881’de ilk kez seslendirilen Keman Konçertosu zamanla keman dağarcığının en gözde eserlerinden birisi oldu. 5. Senfoni 1888’deki ilk seslendirilişinden itibaren büyük başarı kazandı. 1889’da Uyuyan Güzel balesi sahnelendi. 1890’da yazdığı Maça Kızı, o yıl Çarlık Operaevi’nde sahnelendi. Sanatının doruğuna çıktığı sırada Nadezhda von Meck onu parasal olarak desteklemeyi ve mektuplaşmayı kesti. Ancak Çaykovski beste çalışmalarını sürdürdü ve 1892’de Rusya’da bir turne gezisine çıktı. Moskova yakınlarında bir ev alarak burada Patetik Sonat’ı besteledi, Fındıkkıran Balesi’ni yazmaya başladı. 1893’te kolera salgını sırasında kaynatılmamış bir bardak su içmesi sonucu yatağa düşerek (bir başka iddiaya göre ise bir soylunun yeğeni ile olan ilişkisinden ötürü zehirlenerek veya kendisini öldürmek için arsenik içerek) Petersburg’da öldü. Tchaikovsky, sekiz senfoni, on bir opera, üç bale, üçü piyano, biri keman olmak üzere dört konçerto, üç yaylı dördül, en ünlüsü Andante Cantabile (1. yaylı dördülün ağır bölümü) olan çeşitli oda müziği eserleri bestelemiştir.
Peter İlyich Tchaikovsky Senfoni No: 6 Op: 74 Si Minör (Pathétique Senfoni)
Tchaikovsky’nin 1893 yılının Ağustos ayı sonu arasında yazılan son tamamlanmış senfonisidir . Besteci, “tutkulu” veya “anlam” anlamına gelen “The Passionate Symphony” adlı bir Rus kelimesi olan Pateticheskaya adlı çalışmayı kabul etmiştir. Duygusal, o zaman Fransızcaya “solemn” veya “duygusal” anlamına gelen pathétique olarak çevrildi. Besteci, Saint Petersburg’daki ilk gösteriyi, o yıldan 16/28 Ekim’de ölümden dokuz gün önce geçirdi. Eduard Nápravník tarafından icra edilen ikinci performans, 21 gün sonra, 18 Kasım’da bir anma konserinde gerçekleşti. Tchaikovsky’nin prömiyerden sonra yaptığı bazı küçük düzeltmeleri de içeriyordu ve bu nedenle çalışmanın bugünkü haliyle tam olarak formda olan ilk performansıydı… Moskova’daki ilk performans Vasily Safonov tarafından 4/16 Aralık’ta yapıldı. Çaykovski’nin yaşamının ilk dönemlerinde bestelenmiş bestelerinin sonuncusuydu…
Senfoni Klin’de küçük bir evde yazılmıştır ve Ağustos 1893’te tamamlanmıştır. Çaykovski 19 Ekim’de St. Petersburg’daki ilk performans için Klin’den ayrılarak “mükemmel ruhlara” ulaşmıştır. Bununla birlikte, besteci provalarda, orkestra sanatçılarının yeni iş için büyük bir hayranlık göstermediği zaman, senfonisi üzerinde endişe hissetmeye başladı. Yine de, prömiyeri büyük beğeni ile karşılandı. Çaykovski’nin kardeşi Modest şöyle yazdı: “Alkış ve besteci hatırlatıldı, ancak önceki olaylara göre daha fazla coşkuyla… 18 Kasım 1893’te Eduard Nápravník tarafından yönetilen işin yarattığı güçlü ve güçlü bir izlenim yoktu.”
Çaykovski, Pathétique’i büyük beğeni toplayan yeğeni Vladimir “Bob” Davydov’a adadı.
Senfoni 3 çifte (3 kat büyütmeli piccolo ), 2 obua, 2 klarnet, 2 fagot, 4 korno, 2 trompet, 3 trombon, tuba, timpani , bas davul , ziller , tam-tam (ad libitum) ve diziler için yazılmıştır . Skorda çağrılmasa da, fagotun ilk dinamiğin Allegro Vivo bölümünün hemen öncesindeki dört nota için solo fagotun yerine geçmesi için basklarnet kullanılır, çünkü bir fagotistin belirtilen dinamikteki pasajı yürütmesi neredeyse imkânsızdır. Senfoni dört bölümdür
- Adagio – Allegro olmayan troppo
Sonat formundaki hareket, ana anahtar Si Minor olan hız, ruh hali ve anahtarı sıklıkla değiştirir. Mi Minör’ de alçak bir fagot melodisiyle sessizce açılır. Kemanlar, Si Minör’deki Allegro’nun ilk temasıyla ortaya çıkar, yavaş açılış melodisinin daha hızlı bir çeşidi, sonunda Re Majör’ de ikincil temasa götürür. Enerjik bölümü aniden orkestranın patlamasıyla başlayıp, pirinç sazlar ve timpani tarafından desteklenen bir korunmayla sonuçlanıyor. Bölüm, rekapitülasyonda ikincil temayla ve her iki parçanın da Si majöründe olduğu ve sonunda sessizce sona eren bir koda ile son bulur. Hemen hemen her dönüşte karamsar bir karanlığa sahiptir.
- Allegrocon grazia
Ünlü ikinci tema sessiz keman ve çellolar tarafından sunulmaktadır. Basit bir vals, görünüşte neşeli bir işlev görüyor. Bu dans bölümü, üçlü formda, 5/4 zamanda, bir “dizginleme” valsi olarak tarif edilmiştir. Açılış, her vuruşta timpaninin çaldığı koyu B bölümüyle tezat oluşturur. Zarif bir koda da hareketi sessizlikte sonlandırır.
- Allegro moltovivace
Sonun umutsuzluğuna dalmadan önce yaşamın sevinçlerini yeniden yaşamak için son bir girişim olarak işlev gören enerjik bir yürüyüştür. Scherzo, 12/8 ve 4/4 ve sonat formunda (geliştirme olmaksızın) bir bileşik ölçüdedir. 4/4 ölçüde bir rüzgâra karşı yarı dalgaları çalan hızlı ve heyecan verici bir motifle dizelerle başlar. Klarnet solo ile başlayarak dize eşliğinde ilk büyük ikincil temaya götürür. Açılış teması yeniden karşımıza çıkacak, şimdi tekrar temadaki ilk tema, daha sonra ikincil temaya yönelecek, ancak bu kez Sol majöründe… Bölüm neredeyse bir aldatıcı final olarak, bir coda ile muzaffer şekilde biter.
- Finale: Adagiolamentoso
Kesinlikle Tchaikovsky’nin kişisel işkencesinin en açık ifadesidir. B minörde, yavaş hareketli, altı bölümlü rondo formunun yapısında “sonata rondo” formundadır . Anında açılış ile başlayan “A” temalı melodi teması birinci ve ikinci kemanlar, hareket boyunca sıklıkla görülürler. “B” konusu), pirinç ve perküsyonlu tam orkestra paletine dönüşür ve ardından açılış temasının yeniden düzenlenmesine yol açar. İlk bölümde olduğu gibi, türbülanslı doruk noktasında “C” bölüm yer alır, burada timpani silindiri ve diziler üzerinde bir iniş dizisi ve işaretli con fuoco, daha sonra daha hiperaktif bir yeniden ifadeyle başlayan rekapitülasyon teması, keskin bas pedalında ve sonra trombonlar ve tuba ile kasvetli bir cenaze gibi bir koral duyulur.