İngiltere Rekabet ve Piyasalar Kurumu (CMA) tarafından hazırlanan streaming raporu, müzik sektöründe geçen haftanın en fazla konuşulan ve tartışılan konularından biriydi. Konu stream olunca herkes birbirini tebrik edip müziği nasıl kurtardığından bahsetmeyi sevse de, ve bu kısmen doğru olsa da, raporda acı gerçekler var. Kurtarırken fena dağıtmış olabiliriz müziği.
Rapor Birleşik Krallık’la ilgili ama bu ülke dünya müziğinin en büyük bir iki merkezinden biri olduğundan genel durumu yansıtması açısından önemli bulduğumdan detaya girmeye karar verdim.
Rapora göre 2014’te 200 bin sanatçı stream platformlarında yer alırken bugün bu sayı ikiye katlanarak 400 bine ulaşmış. Sayı artmış, gelir artmış ancak gelir dağılımında problem var. Günümüzde streamden elde edilen bütün gelirlerin yüzde 60’ını bütün sanatçıların yüzde 0.4’ü alıyor. Bu sanatçıların tamamı müzik endüstrisinin yaklaşık dörtte üçünü elinde tutan büyük firmaların altında yer alan hit sahibi belli başlı isimler. Yani bağımsız müzisyenlere işin başında müjdelenen özgürlükler ve imkânlar, 15 yılın sonunda bu sistemde henüz makul bir gelirle taçlanmış değil.
Neticede “çok dinlenen çok kazanır” sistemi makul görülebilir, ancak tablonun olmazsa olmazı ve stream platformlarını ayakta tutan gerçek, buralarda sadece çok satan sanatçıların eserlerinin yer alması değil. Platfomrda herkes için her türlü müziğin bulunması platformu ayakta tutuyor. Yani sistem aslında çok değil, az dinlenenlerle ayakta duruyor. Çünkü “Dünyanın bütün müziği bizde var” cümlesini platformlar bu az dinlenenler sayesinde kurabiliyor. Ancak sistemin çok dinlenen sanatçılar kadar yapı taşı olan bu kesim ki bütün müzisyenlerin yüzden 99’udur, gelirden hak ettiği payı asla alamıyor. Rapora göre müzisyenlerin büyük kısmı geçim derdi çekiyor.
Pound ile ifade etmeye çalışırsak, İngiltere’de 12 milyon streame ulaştığınızda 12 bin pound kazancınız olabiliyor stream platformlarında. Ancak bu popülerliğe ulaşan sanatçı sayısı tüm sanatçıların yüzde 1’i rapora göre.
Öte yandan elbete yıllar içinde ürete/yaratan tarafın kazanımları olmuş. Anlaşmalardaki telif oranlarının son 10 yılda arttığı raporda belirtiliyor. Yüzde 19.7’den yüzde 23.3’e yükselmiş bu rakam. Bestecilerin gelir telif içindeki payı da yüzde 5’ten 15’e çıkmış. Ama dediğim gibi hit şarkının yoksa para kazanmanız evinizi geçindirmeniz neredeyse imkânsız.
Buna karşılık dinleyici için işler sanatçılara oranla daha iyi gitmiş. 2009-2023 arasında müziğin dinleyene maliyeti yüzde 20 oranında azalmış. Yani müzik yüzde 20 ucuzlamış.
https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/mehmet-tez/stream-gelirinin-yuzde-60i-sanatcilarin-yuzde-0-4une-gidiyor-6866553?sessionid=2