Salime Kaman ,ELLER

Yine Aylardan ‘KASIM’ 2023 Resim Sergimde sergilenen 175x95cm. tuval üzerine akrilik boya ile karışık teknikte çalıştığım ‘ELLER’ yapıtı.

İkinci sergilenmesi. İlki İstanbul Işık Ünv. Sanat Galerisi’ndekarma sergide, ikinci sergilenmesi Adana da Ard-Kaman Sanat Galerisi’nde, yine aylardan ‘KASIM’ 2023 kişisel sergimde sergilenen çalışmamdır. Her iki sergide de çok beğenilen resimlerden biriydi ‘Eller’. Bu nedenle görsel anlatım dilim yanında yazınsal olarak da eller çalışmam hakkında bazı bilgileri sizlerle paylaşmak istedim.

Hepimiz için anlam doludur ellerimiz. İnsan vücudunun en önemli organlarından biridir.

Eller’ sadece 5 parmak, avuç içi, birtakım eklem, kas ve sinirlerden ibaret değildir. Göründüğü anlamlar dışında ‘eller’ hayatın içinde çok büyük anlamlar taşır. Sadece, kalem tutmak, yazı yazmak, resim yapmak, dikiş dikmek, müzik aleti kullanmak, giyinmek gibi birçok günlük yaşam aktivitesini gerçekleştirmek değildir.

Bu işleri yapma, vücut hareketini içerir. Bu işleri yapma esnasında kişi sinir-kas eşgüdümünün tüm aşamalarını yeniden yaşar. Bu yapma becerisi bir akılcılığa ve cesarete sahip olabileceği gibi kararsız, denetimsiz de olabilir. Bir çizgiya da yüzey meydana gelişinde denetim derecesine dair de fikir verir.

Sanat yapıtının oluşum süreci karmaşık ve kişiye özgürdür. Bu nedenle görsel algımla istediğim biçimleri düşünerek hissederek görselleştirmeye çalıştım.

Eller beynin uzantısıdır. Keşfettikçe, dokundukça, yazdıkça gelişir. Sadece eller gelişmez, beyin de gelişir. Duyguları yönetmede beyin temel rol oynar.

Aydınlanma Çağı’nın düşünceleriyle yetiştirilen, dünya edebiyatının en büyük yazarlarından biri olan Goethe’ye göre; “Elleriyle çalışan insan işçidir. Elleri ve kafasıyla çalışan insan ustadır. Elleri, kafası ve yüreği ile çalışan insansanatkardır.”

Sanatçı kişi yaratıcıdır. Sanatçının yarattığı eser onu, içinin dışsal ifadesidir. Ve bu yapıt sanatçının her türlü izini taşır. Bu anlamda yaratıcılıkta, genel tanımların yanı sıra özneldir. Tıpkı eserde gördüklerimiz gibi yaratıcılık, kişiliğe göre değişken ve kişisel bir süreci barındırır. Bireyle başlayan yaratıcılık, öznel olmasıyla farklılaşır. Yaratıcılık bireyle başlar. Yeni bir görüş ve kavramsallaştırma yolu arar. Sanatçı bu süreçte bireysel deneyimlerini ve farklılıklarını yaşar. Süreç tamamlandığında, ortada bir sanat yapıtı vardır artık.

ABD’de yapılan yeni araştırmalara göre, insanlar sadece karşılarındakinin kendilerini daha iyi anlamasını sağlamak için değil, anlatılması zor konuları açıklarken konuya daha iyi konsantre olmak ve düşünceleri üzerinde yoğunlaşmak için de konuşmalarını el kol hareketleriyle desteklediği ifade edilir.

El kol hareketleri kullanmanın sadece kendini daha iyi anlatmaya değil, aynı zamanda öğrenmeye de yardımcı olduğunu ortaya koyduğu belirtilmiştir. Amerikalı bilim adamları, birçok ülkede nezaketsizlik sayılmasına karşın, konuşurken el hareketlerinin kullanılmasının daha iyi düşünmeye ve konsantre olmaya yardımcı olduğunu ortaya çıkarmıştır.

Elin sahip olduğu kas esnekliği diğer cisimlere hareket kazandırma yeteneği insan beyninin gelişimine yardımcı olur.

Ellerin incelenmesi dolayısıyla kişilik analizi yapan bir bilim dalı olan kiroloji (el bilimi)’ye göre de el sıcaklığına, soğukluğuna, kuru veya nemli oluşuna, derinin rengi, kalınlığı ve avuç içindeki çizgilere göre bireyin kişiliğini ortaya çıkartıldığı açıklanmaktadır.

Yine Pittsburgh ve Chicago Üniversiteleri ile İtalyan Ulusal Araştırma Konseyi (CNR) tarafından İtalyan ve Amerikalı çocuklar üzerinde yapılan bir araştırma, her iki kültürde de ‘el kol hareketleri kullanan çocukların konuları daha kolay kavradığını’ ortaya koymuştur.

Beden dilinde el hareketlerimiz, duygu ve düşüncelerimizi en kolay şekilde ifade edebilme yöntemimizdir. Ellerimizle kendimizi ifade ettiğimiz gibi karşı tarafa gizli mesajlar da göndeririz.

Bu çalışmalarımda benim ana fikrim; Elin sahip olduğu kas esnekliği diğer cisimlere hareket kazandırma yeteneği insan beyninin gelişimine yardımcı olduğudur. İnsan eli resimde de gördüğümüz yeteneklere sahip olmasaydı beyin böylesine yaratıcı gelişemezdi.

Eylemci bir sanat emekçisi olarak ben de diyorum ki; ‘ELLER’, BEYNİN VE GÖZÜN BİR UZANTISIDIR.

Ya sizce?

Salime Kaman

Ressam- Sanat Eleştirmeni

Adana-Yine Aylardan ‘KASIM’ 2023 resim sergisi