Geçen yıl birincisi düzenlenen Uluslararası Çukurova Karikatür Festivali’nin ikincisi bu yıl 17-18 Kasım 2017 tarihleri arasında gerçekleşti ve yoğun ilgi gördü.
Gelen konukların seçimi ve etkinlikler çok başarılıydı. Başta Soner Başkanı, Ufuk Tekin’i, İrfan Turhan’ı, Danışma Kurulu’nu ve emeği geçen herkesi tebrik etmek gerek. Aksaklıklar yok muydu, her büyük organizasyonda olduğu kadardı. Muhtemelen bu tür aksaklıklar seneye hiç olmayacaktır.
Gelen ziyaretçilerin coşkusu, ilgisi ve dinamizmi ümit vadeciydi. Festival komitesinin okullar ile çok iyi işbirliği sağladığı, gelen her yaştaki öğrencilerin yoğunluğundan anlaşılıyordu.
Sergiler çok iyi seçilmişti. 1980’li yıllarda Altan Öymen-Tan Oral imzalı Adana sergisi, Erdoğan Karayel’in derlediği “Don Kişot Dergisi Uluslararası Karikatür Seçkileri”, Zeynep Özatalay’in çalışmaları, Oleksy Kustovsky ve Marco de Angelis sergileri üst düzeydeydi.
Dünya çapında iki yabancı (yabancı kelimesini de sevmiyorum ama) karikatürcüyü ağırladı 2. Uluslararası Çukurova Karikatür Festivali. Aslında üç yabancı konuk olacaktı festivalde ama İranlı Karikatürist M. Shojai Tabatabai, babasının festivale iki gün kala geçirdiği rahatsızlık nedeniyle katılamadı. Marco de Angelis ve Oleksy Kustovsky uluslararası üne sahip karikatürcüler ve gerçekten ikisi de adeta ödül kolleksiyoneri… Sayısız ödül almışlar yarışmalarda. Marco de Angelis daha geçen yılki Aydın Doğan Vakfı’nın düzenlediği yarışmada “mülteci” karikatürüyle büyük ödül almıştı. İkisi de o kadar ünlü olmalarına, sayısız ödüle sahip olmalarına rağmen bir o kadar da mütevazilerdi. Kendi adma çok çok mutlu oldum onlar ile tanışıp arkadaş olduğuma.
Dil bilmek hakikaten çok önemli. Gelen konuklardan Marco ingilizce biliyordu, hiç sorun yaşamadı. Fakat Oleksy Kustovsky Rusçadan başka dil bilmiyordu. Çukurova Belediyesi bir tercüman ayarlamıştı ama yalan yanlış da olsa birebir konuşarak sohbet etmek ayrı bir şey. Tercüman vasıtası ile sohbet etmek pek sıcak olmuyor valla…Neyseki ortak dilimiz çizgiler sayesinde kısa sürede kaynaşıp, gayet güzel anlaştık tüm çizerler olarak :)))
Moderatörlüğünü Ufuk Tekin’in yaptığı panelde, usta gazeteci ve CHP eski genel başkanlarından Altan Öymen ile Karikatürist Tan Oral konuk oldu. 12 Eylül’ün yasaklarının hüküm sürdüğü dönemde siyasi yasaklı olan Altan Öymen, yazı yasağını kırmak için Cumhuriyet Gazetesi’ndeTan Oral ile başlattıkları yazı dizisini ve Adana’yı anlattılar. Bu yazı dizisinin ilk durağı olarak Adana’da gelip, bir hafta kalmışlar. Altan Öymen yazılarıyla, Tan Oral çizgileriyle Adana’yı anlatmışlar… Yayınlandığı dönemde, ben de Tan Oral Adana çizimlerine hayran kalmıştım. Üstelik yıllar sonra Çukurova Belediyesi’nin Orhan Kemal Kültür Merkezi fuayesindeki sergide Tan abinin çizdiği Orhan Kemal portresini yeniden görmek müthişti.
Türkiye’de yaşamak zor, hele muhalif olarak kalmak, yaşamak daha zor… Moderatörlüğünü İ. Serdar Sayar’ın yaptığı panelde Cihan Demirci, Oğuz Aral ustayı, muhalif olmayı, muhalif yazar-çizer olmanın ne demek olduğunu anlattı. Diğer konuşmacı Zeynep Özatalay editöryal karikatür ve illüstrasyonlar konusunda açıklamalarda bulundu. Editöryal çizimlerde gündemin anlık değişimlerinin çok yorucu olduğunu, çizerin sadece çizgi değil tüm gündeme sağlam bir birikime sahip olması gerektiğini anlattı.
Otis Abi aslında Yılmaz Aslantürk’ün bizatihi kendisiymiş. Meşhur pardesesünü de bit pazarından almış… Moderatörlüğünü Mehmet Saygın’nın yaptığı panelde Yılmaz Aslantürk ve Bülent Üstün konuktu. Yılmaz Aslantürk, Otis Abi’nin nasıl doğduğunu, neden bu kadar ilgi gördüğünü anlattı. Efsane kedi karekteri “Kötü Kedi Şerafettin”in çizeri Bülent Üstün ise, Kötü Kedi Şerafettin’i ve onun marijinal dünyasını anlattı. “Marijinallik ve marijinal insanlar baskılara karşı erken uyarı sistemi görevi yapar. Eğer marijinal gruplara saldırılar, baskılar başlamışsa sıra diğerlerine gelecektir demektir” diye çarpıcı bir tespitte bulundu. Şerafettin’in çizgi film yapılmasını ve sinema macerasındaki yaşadıkları sansür sorunlarını anlattı. Ayrıca geçtiğimiz günlerde kaybettiğimiz büyük ustalardan Galip Tekin’in çizgiroman projesi olan ve yayın hayatına yeni başlayan “Gececi” dergisi ile farklı bir çizgi roman anlayışı yapmak istediklerini anlattı.
Tartışmasız festivalin en önemli ismi Musa Kart idi. Çukurova Belediyesi Başkanı Soner Çetin, Musa kart henüz cezaevinde iken adına karikatür yarışması düzenleyip, Musa Kart Basın Özgürrlüğü Ödülü vermeyi kararlaştırmıştı. 22 ay cezaevinde tutulan Musa Kart tahliye olunca bu ödülü bizzat kendisinin yarışma birincisine vermesi çok müthiş bir andı. Musa Kart mizahçılara, yazarlara, çizerlere, düşüncelerin cezalandırılmasıyla hiç bir yere varılamayacağını, kimseyi yıldıramayacağını belirtirken, en büyük mutluluğu bügün festivale gelen çocukların gözlerindeki canlılıkta, ışıkta ve yüzlerindeki umutta gördüğünü, Çukurova’nın, Adana’nın insana moral verdiğini, ülkemizin moral deposu olduğunu anlattı ve salondan çok büyük alkış aldı.
Festivalin en önemli cümlelerinden biri, moderatörlüğünü Erdoğan Karayel’in yaptığı panelde edildi. Marco de Angelis (İtalya) ve Oleksy Kustovsky (Ukrayna) ülkelerindeki karikatür ile Türkiye’deki karikatür, karikatürcüler, baskılar hakkında açıklamalarda bulundular. Savaş ve kavgadan, baskılardan bıktığını söyleyen Oleksy Kustovsky festivalin en anlamlı sözünü söyledi “Karikatür çizen insan çocuktur, ceza verilemez, çocuklar hapse atılamaz”.
Festivalin en güzel ve en neşeli etkinliği festivale gelen karikatürcülerle, çocukların birlikte yaptığı etkinlikti. Etkinlik alanında hazırlanan çizim masalarında karikatürcüler karşılarına oturan çocukların karikatürlerini çizerken, çocuklar da aynı anda kendilerini çizen karikatürcülerin karikatürlerini çizdi. Müthiş eğlenceli anlardı :)))
Festival Danışma Kurulu: İ. Serdar Sayar, Mehmet Saygın, Hicabi Demirci ve Erdoğan Karayel
Festival Katılımcıları: Ali Raşit Karakılıç, Altan Öymen, Bülent Arabacıoğlu, Bülent Üstün, Cihan Demirci, Erdoğan Karayel (Almanya), Hicabi Demirci, Marco de Angelis (İtalya), Mehmet Saygın, Musa Kart, Nuhsal Işın, Oleksy Kustovsky (Ukrayna), Sefa Sofuoglu, İ. Serdar Sayar, Sunay Akın, Tan Oral, Yılmaz Aslantürk, Zeynep Özatalay
Karikatür Yarışması Jüri Üyeleri: Tan Oral (Jüri Başkanı), Ali Raşit Karakılıç, Bülent Arabacıoğlu, Hicabi Demirci, İ. Serdar Sayar, Mehmet Saygın, Nuhsal Işın ve Sefa Sofuoğlu.
Musa Kart Basın Özgürlüğü Karikatür Yarışması
Birincilik Ödülü: Oktay Bingöl / Ankara
İkincilik Ödülü: Gülfidan Özdilek / Elazığ
Üçüncülük Ödülü: Ömer Çam / İzmir
Aile Konulu Karikatür Yarışması (7-15 Yaş)
Birincilik Ödülü: Ceyla Özcan / İstanbul
İkincilik Ödülü: Duygu Sarıoğlu / Sinop
Üçüncülük Ödülü: Sude Nimet Kılıç / Sinop