Konser Tarihi : 20 Aralık 2024 Cuma
Konser Saati : 20:00
Konser Salonu : Adana Büyükşehir Belediyesi Konser Salonu
İSMET İNÖNÜ’YÜ. ANMA KONSERİ
KONSER PROGRAMI
I. W.A. MOZART Piyano Konçertosu No: 21
II. P. I. TCHAIKOVSKY Senfoni No: 3
Şef : ERAY İNAL
Solist : NURAY ALİYEVA “piyano”
ERAY İNAL
Doğum tarihi ve yeri : 1983, Ankara
1995 yılında Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı Fagot Bölümünü kazandı. Üstün başarılarından dolayı 1999 ve 2001 yıllarında 2 kez sınıf atladı, 2003 yılında mezun oldu.
2002-2007 yılları arasında Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türk Tanıtma Vakfı ile ABD, Çin Halk Cumhuriyeti, Singapur ve Katar’a kadar uzanan 25’e yakın ülkede ülkemizi temsilen görev aldı.
2005 yılında Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesi Yüksek Lisansını kazanarak 2007 yılında Yüksek Şeref derecesiyle mezun oldu. Aynı yılın Kasım ayında Çukurova Devlet Senfoni Orkestrası’nın (ÇDSO) açmış olduğu sınavı kazanarak “Fagot” sanatçısı olarak göreve başladı.
2011-2018 yılları arasında Çukurova Üniversitesi Devlet Konservatuvarında Öğretim görevlisi olarak çalıştı.
2013 Şubat ayında Sevda Cenap And Müzik Vakfı’nın düzenlemiş olduğu 1.nin seçilmediği Ulusal Beste yarışmasında “Anadolu Rapsodisi” adlı yapıtıyla 3. oldu.
2015 yılında 1951’den bu yana yazılmış 2. Kanun konçertosu olan “Mesnevi Kanun Konçertosu”nu besteledi.
2016 Mayıs ayında 15. Mersin Uluslararası Müzik Festivali 6. Beste yarışmasında “Hadrianapolis”adlı eseriyle 1. oldu.
Birçok ünlü sanatçının senfonik projelerini hazırladı. Tiyatro ve belgesel müzikleri besteledi. “Senfoni ile Türküler” ve “Senfoni ile Müziğimiz” adıyla, mirasımız olan türkülerin ve Türk müziği eserlerinin çok seslendirilerek dünyaya duyurulması için projeler hazırladı.
2019 Eylül ayında Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı Kompozisyon ve Orkestra Şefliği Yüksek Lisans sınavını kazandı. Prof. Rengim Gökmen ile Orkestra Şefliği çalışmalarına başladı,2023 Haziran ayında mezun oldu.
2023 Ekim ayında ÇDSO Orkestra Şef yardımcısı kadrosuna atanan Eray İnal, beste ve orkestra şefliği çalışmalarına devam etmektedir.
NURAY ALİYEVA
Doğum tarihi ve yeri : 5 Haziran 2005, Azerbaycan
Müzik eğitiminin 8 süreci GG Sharoyev Müzik Okulu’nda başladı. 2013-2017 yılları arasında Piyano öğretmeni Siala Sinamdzgvarishvili olmuştur. Daha sonra LM Rostropovich 21 Numaralı Müzik Okulu’na devam ederek bu okuldan mezun oldu.
Çok sayıda ulusal ve uluslararası piyano yarışması ve festivale katıldı. İlk olarak İzmir’de düzenlenen Mozart Akademi Piyano Yarışması’nda birincilik kazandı. Ardından Vietri Sul Mare’de düzenlenen Amalfi Coast Piyano Yarışması’nda birincilik elde etti. Fransa, Gürcistan, Türkiye ve Azerbaycan’da düzenlenen yarışmalarda çeşitli dereceler kazandı.
2024 yılında düzenlenen V. Uluslararası Adana Rhapsody Yarışması’nda ve aynı zamanda Grand Prix bölümleri birinci kazanarak, Çukurova Devlet Senfoni Orkestrası ile solist olarak konser verme hakkı kazandı.
Berlin’de bu sene düzenlenen Fiestravaganza Uluslararası Müzik Akademisi’nde Jacques Rouvier, Björn Lehmann, Lucas Blondeel ve Shaun Choo çalıştı.
Gala konserinde Camerata Fiestravaganza orkestrası eşliğinde, şef Evan-Alexis Christ tarafından yönetilen Mozart’ın 21. piyano konçertosunun birinci bölümünü seslendirdi.
En son, 21. Uluslararası Gümüşlük Müzik Festivali’ne katılarak, Gülsin Onay, Ilya Itin, Lorenzo Di Bella ve Olivier Moulin gibi dünyaca ünlü hocalardan masterclass dersleri aldı.
9 yaşında olan piyanist, şu anda Bakü Müzik Akademisi’nde üçüncü sınıf öğrencisi olarak Prof. Kemale Neymanova ile lisans düzeyinde yükseldi, çalışmalarına Prof. Kemale Neymanova ile devam ettirmektedir.
WOLFGANG AMADEUS von MOZART
Vaftiz adı: Johannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart
Doğum: 27 Ocak 1756, Salzburg
Ölüm: 5 Aralık 1791, Viyana
Klasik Batı Müziği’nde Klasik dönemin etkili ve üretken bestekârlarından biridir.
Mozart, olağanüstü yeteneklerini erken yaşta göstermeye başladı. Beş yaşında piyano ve keman konusunda yetkin hale gelmiş, beste yapmaya başlamıştı ve Avrupalı kraliyet ailelerine konserler veriyordu. 17 yaşında Mozart, Salzburg sarayında müzisyen olarak görev yapmaya başladı ama orada tatmin olmayınca daha iyi bir pozisyon aramak üzere seyahatlere çıkmaya başladı. 1781’de Viyana seyahati sırasında Salzburg’daki görevinden ihraç edildi. Bunun üzerine Viyana’da kalmaya karar verdi. Viyana’da daha meşhurdu ama maddi güvencesi daha azdı. En ünlü senfonilerinin, konçertolarının ve operalarının birçoğunu ve Requiem’in bazı kısımlarını Viyana’daki son yıllarında besteledi. 35 yaşında öldüğünde Requiem henüz tamamlanmamıştı. Ölümüyle ilgili ayrıntılar hâlâ tartışma konusudur.
Bestelediği 600’den fazla eserin birçoğu senfoni, konçerto, oda, opera ve koro müziğinin zirve noktaları olarak kabul edilir. Mozart tüm zamanların en önemli klasik bestecileri arasında sayılır ve Batı müziği üzerindeki etkisi çok derindir. Ludwig van Beethoven ilk eserlerini Mozart’ın gölgesinde bestelemiştir. Joseph Haydn, Mozart için “Böyle bir yetenek 100 yıl boyunca bir daha gelmez.” demiştir.
En önemli esin kaynaklarından biri Johann Sebastian Bach’ tır. Bach’ın eserleri birçok kez Mozart’ın esinlendiği eserler olarak gösterilmiştir.
Türklerin Avrupa’da moda olduğu o yıllarda, Mehter ritminden esinlenen Mozart, 11 numaralı La Majör Piyano Sonat’ının (K. 311) 3. bölümünde “Ronda alla Turca” (Türk Marşı)’nı besteler. Ayrıca Viyana’da Türk elçinin kızı Zaide adına opera besteler.
Dünya tarihinin belki de gelmiş geçmiş en büyük müzik dehasının sadece 35 yıllık bir ömür yaşaması ve bu ömüre 626 ölümsüz eser bırakması, kendisi belki de müzik dünyasının en büyük kazançlarından biri olsa da kısa ömrü de müzik dünyasının en büyük kaybıdır.
Mozart’ın müziği, Haydn’ınki gibi, klasik müziğin ilk örneklerindendir. Çalışmaları, o dönemin tarzını değiştirmiş ve barok tarzı ile de karışımını sağlamıştır. Mozart’ın kendine ait tarzı klasik müziğin tamamının gelişimine paraleldir. Çok yönlü bir besteciydi, hemen hemen her türde müzik yazardı. Bunların arasında senfoni, opera, solo konçerto, oda orkestrası, yaylı kuartet ve yaylı kentet ve piyano sonatları da vardır. Bu türlerin hiçbiri yeni değildi, ama piyano konçertosu Mozart’ın tek başına geliştirdiği ve popüler ettiği bir türdür. Ayrıca önemli sayıda dini müzik de yayımladı, bunların arasında ayin müzikleri de vardı ve birçok dans müziği de besteledi; divertimenti, serenadalar ve diğer hafif eğlenceli türlerde…
Mozart ilk yıllarından beri müthiş bir kulağa sahipti. Duyduğu her müziği hafızasına bir daha çıkmayacak üzere yazabiliyordu. Gezilerinin de oldukça fazla olmasından dolayı, nadir bir tecrübe koleksiyonu edindi. Londra’da bir çocuk olarak J. S. Bach ile karşılaştı ve müziğini dinledi. Paris, Mannheim ve Viyana’da da buradaki bestekârlarla karşılaştı. Muhteşem Mannheim orkestrasıyla beraber çalıştı. İtalyan açılışları ve opera buffalarıyla karşılaştı. Bunların hepsi, gelişiminde önemli bir rol oynadı. Londra ve İtalya’da galant tarzı o dönemde oldukça popülerdi. Basit, hafif müzik, sesin yavaşlamasına bir tutku, vurgulara önem veren, hâkim ve ana notanın üstündeki dördüncü ve altındaki notayı çıkartarak, simetrik cümlelerle ve açık bir mimari sundu. Bu tarzın etrafında gelişen klasik müzik, Barok’ un karmaşık tarzına bir tepkiydi. Mozart’ın ilk çalışmaları, İtalyan uvertürleriydi. Diğerleri J.C. Bach’ın eserlerine oldukça benzerdi ve başkaları da Viyana’daki eserlerin değişik bir şekilde vurgulanmasıydı. Mozart’ın en tanınan özelliklerinden biri de belli bir düzenin uyumuydu; sesin yavaşlamasına ana nota etrafında yöneliyordu ama Mozart, bunu değiştirerek uyumu ses yavaşlamasının daha güçlü yarıya geçmesini sağlamıştı. Mozart’ın Phrygian anlayışı da bunu gösterir.
Mozart olgunlaştıkça, Barok müziğinden birtakım yeni özellikler daha uyarlamıştır. Örnek olarak, 29. Senfoni’nin La Majör (K. 201)’ünde kontrpuana ait iki veya daha çok sayıda melodinin bir arada çalınmasından meydana gelmiş tema kullanıyordu, ilk hareketinde ve düzensiz ifade uzunluklarını denemiştir. 1773’teki bazı kuartetleri fugal finalleri vardır ve büyük olasılıkla Haydn’dan esinlenmiştir.
Daha sonraki operalarında da enstrümanların, orkestranın, ton renginin psikolojik ve duygusal hisleri ve dramatik geçişleri ifade edebilmek için yeni yöntemler geliştirmiştir. Senfonilerinde çözülemeyecek seviyede karmaşık bir şekilde orkestrasını kullanması, orkestranın psikolojik etkilerini geliştirmiş ve daha sonra da opera olmayan eserlerinde de görülmüştür.
PİYANO KONÇERTOSU No: 21 K. 467 DO Majör
Bestelenme tarihi : 9 Mart 1785’te tamamlandı
Konçerto; solo piyano, flüt, iki obua, iki fagot, Do majör iki korno, Do majör iki trompet, timpani ve yaylılar (1. keman, 2. keman, viyola, viyolonsel, kontrbas) için bestelenmiştir. Konçerto üç bölümden oluşur:
I. Allegro Maestoso
II. Andante
III. Allegro vivace assai
Birinci bölüm Allegro maestoso
Açılış bölümü sessizce bir marş figürüyle başlar, ancak hızla üflemeli çalgılardaki bir fanfarla ( bakır nefesliler) serpiştirilmiş daha lirik bir melodiye geçer. Müzik aniden ses düzeyine yükselir, kemanlar marş teması üzerinde ana melodiyi üstlenir, bu şimdi üflemeli çalgılar tarafından çalınır. Bu coşkulu tema, üflemeli çalgılardaki iç çekme motifiyle ayırt edilen kısa, daha sessiz bir araya dönüşür. Marş geri döner ve sonunda solistin girişine geçiş yapar. Solist, yaylılar Do majördeki marşı çalarken baskın Sol’ de bir trile çözümlemeden önce kısa bir Eingang (bir tür kısaltılmış kadans) çalar. Daha sonra piyano Do majörde yeni materyal sunar ve baskın Sol majör tonuna geçiş yapmaya başlar . Orkestra kadansı nihayet baskın olanın gelişini duyurduktan hemen sonra, müzik aniden o tondaki 40. Senfoni’nin ana temasını haber veren bir pasajda Sol minöre geçer. Yükselen ve alçalan kromatik gamlar dizisi daha sonra müziği parçanın gerçek ikinci temasına, Mozart’ın “Üçüncü Korno Konçertosu” nda da duyulabilen coşkulu bir Sol majör temasına geçirir. Her zamanki gelişme ve tekrarlama takip eder. Bölümün sonunda bir kadans vardır, ancak Mozart’ın orijinali kaybolmuştur.
İkinci bölüm Andante
Hareketi, Fa majör subdominant tonunda, üç bölümden oluşur.
Açılış bölümü yalnızca orkestra içindir ve susturulmuş yaylıları içerir.
Birinci kemanlar, ikinci kemanlar ve viyolaların tekrarlanan notalı üçlemeler çalması ve çellolar ile basın pizzicato arpejler çalmasından oluşan bir eşlik üzerinde rüya gibi bir melodi çalar. Bölümün tüm ana melodik materyali, Fa majör veya Fa minör olan bu orkestra girişinde yer alır.
İkinci bölüm solo piyanoyu tanıtır ve Fa majörde başlar. Ancak, ilk birkaç cümleden sonra farklı tonlara doğru ilerleyen yeni materyal girdiği için bu tam bir tekrar değildir. Tanıdık materyal geri döndüğünde, müzik artık Do minör ve Do majör baskın tonlarındadır. Sonra Sol minöre, sonra Si-bemol majöre, sonra Fa minöre modüle olur ve bölümün üçüncü bölümüne geçiş yapar. Bu bölüm yine rüya gibi bir melodiyle başlar, ancak bu sefer Fa majörün paralel tonunun ilgili anahtarı olan La-bemol majörde. Bu son bölüm boyunca müzik, Fa minör ve ardından Fa majörün tonik tonlarına geri döner ve kısa bir koda hareketi tamamlar.
Üçüncü bölüm Allegro vivace assai
Son rondo hareketi, tüm orkestranın neşeli bir “zıplama” temasını benimsemesiyle başlar. Kısa bir kadansın ardından, piyano Michael Haydn’ın Do majör “18. Senfonisi” nin finalini anımsatan bir temayla katılır ve daha da ayrıntılandırır. Piyano ve topluluğun temaları değiştirmesiyle bir “çağrı ve yanıt” stili belirgindir. Solist, temaları geliştiren gam ve arpej figürasyonlarının yanı sıra ana temaya geri dönen kısa bir kadans çalar. Ana tema son bir kez belirir ve zafer dolu bir notayla sona eren yukarı doğru bir gam akışına yol açar.
PYOTR ILYICH TCHAİKOVSKY
Doğum adı: Pyotr İlyiç Çaykovski
Doğum tarihive yeri: 7 Mayıs 1840, Votkinsk
Ölüm tarihi ve yeri: 6 Kasım 1893, Sankt – Petersburg
Romantik Dönem Rus klasik müzik bestecisidir.
Senfoni, opera, bale, enstrümantal ve oda müziği ile şarkı gibi birçok tarzda eser vermiştir. Günümüz klasik müzik repertuvarında yer alan en popüler konser ve gösteri müziklerini yazmıştır.
Çaykovski orta sınıf bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Müziğe karşı erken yaştan itibaren yatkınlık göstermesine rağmen devlet memuru olmak için eğitim almıştır. Ailesinin istememesine rağmen müzik alanında kariyer yapmayı seçerek 1862 yılında Sankt-Petersburg Konservatuvarına girdi ve 1865 yılında buradan mezun oldu. Bu formül, Batı’ya yönelik eğitim Çaykovski’yi döneminin Rus Beşleri olarak bilinen ve genç Rus bestecilerden oluşan ulusalcı akımından ayırmıştır.
Her ne kadar önemli başarılara imzasını atmış olsa da duygusal anlamda kendini hiçbir zaman güvende hissetmemiş ve yaşamı boyunca kişisel krizlerle karşılaşmış ve dönem dönem depresyona girmiştir. Özel hayatındaki hengâmeye rağmen ününü günden güne artırmış, Çar tarafından yaşam boyu maaşa bağlanmış ve dünya çapında konser salonlarında eserleri takdir görmüştür. Ani ölümüne kolera salgınının sebep olduğu söylense de bazı kaynaklar bunun intihar olduğunu ileri sürmüştür.
Dünya üzerinde konser izleyicileri arasında çok popüler olmasına rağmen Çaykovski zaman zaman eleştirmenler, müzisyenler ve besteciler tarafından sert eleştirilere maruz kalmıştır. Ancak günümüzde önemli bir besteci olduğu konusunda artık bir şüphe kalmamıştır. 20. yüzyılın başında ve ortalarında batılı eleştirmenler Çaykovski’nin müziğini bayağı bulmuşlar ve gerisinde bir düşüncenin yatmadığını öne sürmüşlerdir. Ancak bu küçümseme zamanla ortadan kaybolmuştur.
Çaykovski beş yaşında piyano dersi almaya başladı. Üç yıl içinde öğretmeni kadar yetkin bir şekilde müzik okuyabilecek kadar yetenekli bir öğrenciydi. Anne ve babası müziğe karşı olan yeteneğini çok destekliyordu. Özel hoca tutmanın yanı sıra bir org almış ve piyano çalışması konusunda şevk vermişlerdi.
Ancak ailesinin müzik yeteneği karşısındaki arzuları kısa zamanda köreldi. 1850 yılında aile Çaykovski’yi Sankt-Petersburg’da bulunan İmparatorluk Hukuk Okuluna göndermeye karar verdi. Bu okul daha çok küçük soylu ve seçkin tabakanın çocuklarına hitap ediyordu ve öğrencilerini devlet memuru kariyerine hazırlıyordu. Okula giriş yaşı 12 olduğu için Çaykovski evinden 1.300 km. uzakta okulun hazırlık sınıfında iki yıl geçirmek zorundaydı. Bu iki yıl geçtikten sonra Çaykovski yedi yıllık öğrenim almak üzere İmparatorluk Hukuk Okuluna geçti.
Çok bağlı olduğu annesini 14 yaşındayken kaybetti ve bu daha sonra eserlerinde bile kendisini gösterecek olan depresif yanının gelişmesine katkıda bulundu. Eğitimini 19 yaşında tamamlayarak devlet memuru oldu. Sonradan Sankt-Petersburg Konservatuvarı’ na dönüşecek yeni bir müzik okuluna 21 yaşındayken kaydoldu. 1865 yılında mezun oldu ve Moskova Konservatuvarı’nda müzik öğretmenliğine başladı. Bu kurumda çalıştığı 11 yıl boyunca birçok büyük eser yaratan Çaykovski, ilk defa Alınyazısı adlı senfonik şiirde kendi bestecilik üslubunu ortaya koydu: Tutku ve özlem dolu, küçük şarkıları yeğleyen bir üslup.
Kolera salgını sırasında kaynatılmamış bir bardak su içmesi sonucu yatağa düşerek Sankt-Petersburg’da öldü.
SENFONİ No: 3 Op. 29 Re Majör
Besteleniş tarihi : 5 Haziran 1875 – 1 Ağustos 1875, Verbovka
İlk seslendirilişi : 19 Kasım 1875, Moskova
Orkestra şefi : Nikolai Rubinstein
Orkestra : Rus Müzik Topluluğu
Adanan kişi : Vladimir Şilovski
Çaykovski’nin senfonik eserlerinde iki açıdan benzersizdir: yedi senfonisinin (numaralandırılmamış Manfred Senfonisi dahil) majör tonda olan tek senfonisidir (tamamlanmamış Mi ♭ majör Senfoni hariç ); beş bölüm içeren tek senfonidir (açılış bölümü ile yavaş bölüm arasında ek bir Alla tedesca bölümü yer alır).
Senfoni; pikolo, 2 flüt, 2 obua, 2 klarnet (la, si bemol), 2 fagot, 4 korno (fa), 2 trompet (fa), 3 trombon, tuba, 3 timpani ve yaylılardan (keman 1, keman 2, viyola, çello ve kontrbas) oluşan bir orkestra için bestelenmiştir.
Robert Schumann’ın Ren Senfonisi gibi, Üçüncü Senfoni de süit benzeri resmi bir düzende dört yerine beş bölümden oluşur ve her iki yanında bir scherzo ile çevrili merkezi bir yavaş bölüm bulunur. Eser ayrıca Ren Senfonisi’nin coşkulu iyimserlik genel tonunu paylaşır. Bu nedenlerden dolayı, müzikolog David Brown, Çaykovski’nin Üçüncü Senfoni’yi Schumann’ın Rus olsaydı yazabileceği kavramla tasarlamış olabileceğini ileri sürmektedir.
Birinci bölüm Allegro : Moderato assai (Tempo di marcia funebre) ( Re minör ) – Allegro briliante ( Re majör )
Ortak zamanlı bu hareket, paralel minörde açılan yavaş bir cenaze marşı ile başlar. Hareket daha sonra paralel majöre geri dönen bir anahtar değişimine kadar hızlanır ve artar, burada tipik bir sonat-allegro formunda, majör tonundaki ekspozisyondan sonra baskına (La majör) modüle olur, ardından tondeğişimindeki temayı tekrarlar ve daha sonra baskın yerine sonunda tonik’e döner, rekapitülasyondan önce arada bir gelişimsel bölüm bulunur. Bölüm, iki kez (esas olarak arka arkaya) gerçekleşen ve sonuna doğru son derece hızlı bir tempoya hızlanan bir koda ile kapanır.
İkinci bölüm Alla thedesca : Allegro moderato ve semplice ( B ♭ majör → Sol minör )
Bir tür üçlü formda, bu bir vals olarak başlar ve ardından üflemeli ve yaylılarda çok kez tekrarlanan üçlü sekizli nota figüründen oluşan bir üçlü gelir, ardından üçlüye kadar olan başlangıç temelde tekrarlanır. Bölüm, yaylı pizzicatolar ve klarnet ve fagot sololarından oluşan kısa bir koda ile kapanır.
Üçüncü bölüm Andante elegiaco (Re minör→Si ♭ majör→Re majör)
Ayrıca şurada:3/4zaman, bu bölüm tüm üflemeli çalgılarla, özellikle bir flüt solosuyla açılır. Bu hareket beşlinin doğası gereği en romantik olanıdır, geleneksel dominant-tonik tekrarlama daha uzak tonlar için terk edilmiş olsa da gelişme olmaksızın yavaş sonat üçlü formunun kabaca bir çeşididir, ilki Si ♭majörde (subdominant Fa’ya) ve tekrarlama Re majördedir (paralel majör D minöre). Bu bölüm, ikincisinden alışılmadık şekilde daha liriktir. İkisi arasında, ikinci bölümün üçlüsünde tekrarlanan sekizinci nota üçlüsü figürlerine çok benzeyen materyalden oluşan zıt bir orta bölüm vardır. Bölüm, yaylı tremololar ve bölümünaçılışındaki yaylı pizzicatolar eşliğinde üflemeli soloların tekrarı ile kısa bir koda ile kapanır.
Dördüncü bölüm Scherzo : Allegro vivo ( Si minör )
Scherzo 2/4zamanlıdır. Bu biraz alışılmadık bir durumdur, çünkü o zamanın klasik müziğindeki scherzo’lar geleneksel olarak üçlü ölçüdedir, ancak scherzo adı (İtalyanca’ da tam anlamıyla “şaka”anlamına gelir) kendi başına bu metrik geleneği ima etmez. Zamanının diğer scherzoları gibi, hareket tek bir ölçüyle yönetilebilecek kadar hızlıdır ve üçlü biçimde bestelenmiştir. Üst teller ve üflemeli çalgılar arasında on altıncı nota figürlerinin uzun bir “soru ve cevap” ından sonra, hareketin tonik si minörü olan re majörden başlayarak sol minör ile başlayarak bir dizi farklı tonda modüle edilen bir marş biçiminde üçlü vardır. Bölümün üçlüye kadar olan tüm açılışı daha sonra tekrarlanır ve hareket üçlünün marş materyalinin kısa bir tekrarıyla kapanır. Üçlü, Çaykovski’nin Çar Büyük Petro’nun doğumunun iki yüzüncü yılını kutlamak için 1872’de bir kantata için bestelediği materyali kullanır . Tüm bölüm susturulmuş yaylılardan oluşur ve üçlüden önceki ekspozisyonda ve üçlüden sonraki rekapitülasyonda trombon solosu vardır; trombonun senfonide ilk ve son bölümler dışında göründüğü tek bölümdür.
Beşinci bölüm Final : Allegro con fuoco (Tempo di polacca) (Re majör)
Bu bölüm, senfoninin adını aldığı bir Polonya dansı olan Polonez’in tipik ritimleriyle karakterize edilir. Açılış teması, etkili bir şekilde bir rondo temasının bir çeşididir ve bölümde birkaç kez daha geri döner, her bir oluşum arasında farklı bölümler vardır: ilki füg, ikincisi bir üflemeli koro ve üçüncüsü, ikinci bölümün üçlüsünün üçlü figürlerinden bazılarının başka bir tekrar yaptığı, göreceli minör, B minördeki bir bölümdür. Ardından, yol boyunca bir dizi farklı tona modüle edilen ana temanın bir varyasyonu olan başka bir daha uzun füg bölümü vardır. Ana temanın başka bir tekrarının başka bir varyasyonu, tüm üflemeli ve pirinçli çalgıların yer aldığı daha yavaş bir koro bölümüne dramatik bir şekilde yavaşlamadan önce, temanın kademeli girişleriyle karakterize edilir. Daha sonra orijinal temanın orijinal tempoya kadar başka bir varyasyonunun olduğu bir bölüm var ve sonra 1’de sona doğru ilerleyen bir presto var, uzun bir timpani rulosu üzerinde 12 Re majör akoruyla ve sonra üçüncüsü senfoninin en son ölçüsünde bir fermata olan 3 uzun Re ile sonlanıyor.
Taşar ERKOL