ÇDSO’dan 14 Aralık Konseri – Taşar Erkol

KLASİKMÜZİK

Taşar Erkol

“TÜRKİYE – GÜNEY KORE DOSTLUK KONSERİ”

Tarih               : 14.12.2018

Yer                  : Adana Büyükşehir Belediyesi Konser Salonu

Saat                 : 20:00

Şef                   : Orhan ŞALLIEL

Solist               : Edwin ES KIM          “keman”

Program          : Jakob Ludwig Felix Mendelssohn-Bartholdy / Keman Konçertosu

  Johannes BRAHMS / Senfoni No: 3               Op: 90              Fa Majör

ORHAN ŞALLIEL    (Doğum: 1968, Adana, Türkiye – …)

Orhan Şallıel 1968 yılında Adana’da doğdu. İstanbul Mimar Sinan Devlet Konservatuarı’nda Fagot ve Kompozisyon’dan diploma aldı. Daha sonra Hollanda ve Finlandiya’da Orkestra, Koro ve de Opera şefliği, bestecilik dallarında eğitimine devam etti ve üstün bir başarıyla diploma aldı. Finlandiya’da Kuhmo Oda Müziği festivalinin genel sanat yönetmenliği ve müdür yardımcılığını yaptı. Türkiye ve dünyanın çeşitli ülkelerinde yüzlerce opera, bale, senfonik konser ve TV programı yaptı. Kendi eserlerinin dünyada ilk çalınışlarını yöneterek (İmpressions Almanya 2001 The Winds from South, Finlandiya 2002, Two Castels of Bosphorus Polonya 2003) ülkemizi başarıyla temsil etmiştir. “Fetih Senfonisi” (2001 Mayıs), “Bursa Senfonisi” (2001 Ekim) adlı iki senfonisi “Çanakkale Şehitleri” (2001 Mart) adlı bir balesi ve de “Kuvayi Milliye” (2003 Ekim) adlı bir opera bestelemiş olan sanatçının, ayrıca çoksesli müziğin ülkemizde yaygınlaşması adına geliştirdiği birçok proje vardır. Uygarlıklar Beşiği Anadolu 2000 (Kültür Bakanlığı adına), Hoşgörü İmparatorluğu (2000), Art of Anatolia (2001), Colors of Turkey (2003) adlı projeler bunlardan bazılarıdır.

Edwin ES Kim                  
Edwin ES KIM, Avusturya’nın özel bir sanatçısı. Seul, Kore’de doğdu ve Seul Sanat Lisesi, Viyana Ulusal Müzik Üniversitesi, Avusturya, Graz Ulusal Müzik Üniversitesi, Avusturya ve Hannover Ulusal Müzik Üniversitesi, Almanya’dan mezun oldu.  2012 yılında Seul’deki Hanyang Üniversitesi’nde Keman profesörü olarak atandı. Dünya çapında bir merkez olarak Avrupa ile aktif olarak sahne alıyor. Bu çağda en çok yükselen kemancı olarak değerlendirilen Edwin Kim, birçok senfoni Orkestralar ile ortak performans sergiledi. Almanya, Avusturya, Polonya, İspanya, İtalya, Birleşik Krallık vb. resitaller ve oda konserleri sadece Avrupa ve Amerika kıtasında değil, Asya’da da, Senfoni Orkestraları ile 2014 Kore Orkestrası Festivali’nde yaptığı son performans büyük bir alkış aldı ve özel olarak ARTE aracılığıyla canlı yayınlandı.  Haziran 2014’te, 55 yıllık bir geçmişi olan ve Soprano Sumi Jo’nun performansından sonra daha iyi tanınan ve Leos Swarovski ve Pardubice Chamber Orchestra ile seslendirdiği prestijli Litomyšl Festivaline davet edildi. Tüm seyirciler, 2014 festivali için kaydedilen en fazla sayı olan 15 perde çağrısı ile gürleyen ayakta alkış verdi. Aynı yıl Prag Radyosu Senfoni Orkestrası ile sahne alarak, oldukça zor bir Praglı seyircisini yakaladı ve büyük bir övgü aldı.  2012 yılından bu yana, Edwin, Avrupa kraliyet aileleri ve küresel VIP ziyaretinde Lech Klasik Müzik Festivali’nin ana sanatçısı olmuştur.  Avrupa’nın önde gelen müzisyenliğini sergileyen Edwin, Zinetti Uluslararası Oda Müziği Yarışması, Maria Canals Uluslararası Müzik Yarışması, Tibor Varga Uluslararası Keman Yarışması, ‘Rodolfo Lipizer’ Uluslararası Keman Yarışması ve Spohr Uluslararası Keman Yarışması’nın birincisi oldu. 2008 yılında Verona City İtalya’nın sponsor olduğu Azzurra Müzik tarafından CD’nin piyasaya sürülmesiyle başlayan ikinci CD’si, 2010 yılında 200. Schumann’ın doğum yıldönümü için Almanya’da Telos Music Records tarafından yayınlandı. 2012 yılından bu yana Lech Klasik Müzik Festivali’nin canlı albümleri her yıl yayınlanmakta ve ABD ve İngiltere’deki kayıt şirketlerinden ününe paralel olarak sevgi çağrıları almaya devam etmektedir. 

Jakob Ludwig Felix Mendelssohn-Bartholdy

(Doğum: 3 Şubat 1809, Hamburg, Almanya      Ölüm: 4 Kasım 1847, Leipzig, Almanya)

Aristokrat bir ailenin dört çocuğundan üçüncüsü olarak Hamburg’da doğdu. İlk piano derslerini annesinden ve ablası Fanny’den aldı. Berlin’e taşındıktan sonra Ludwig Berger ile piyano, Carl Zelter ile teori ve kompozisyon çalıştı. Bu arada Mozart ve Bach’ın eserlerini çalışmak için ablası Fanny ile beraber Paris’e bir yolculuk yaptı. Bu bestecilerden, özellikle de Bach’tan, esinlenerek besteler yaptı. 1820’de ilk eserini besteleyen Felix, 12 yaşında iken Carl Zelter onu Alman şair Goethe ile tanışmak üzere Goethe’nin evine götürdü. Goethe’nin evinde Carl Maria von Weber ile tanıştı ve ona piyano dörtlüsünü seslendirdi. Henüz 13 yaşındayken “Do minör Senfoni” sini yaratmıştı. 16 yaşında, türünün ilk örneklerinden birisi olan “Yaylı Çalgılar için Mi diyez Majör Sekizlisini (Op. 20)” besteledi. 17 yaşındayken dahi çocuk olarak ünü yayıldı ve “Bir Yaz Gecesi Rüyası (Op.21) Uvertürü”  seslendirildi. 1826-1829 yılları arasında ailesinin isteği üzerine Berlin Üniversitesi’nde öğrenim gören Mendelssohn, daha sonra meslek olarak müziği seçmeye karar vermiştir. Henüz 13 yaşındayken doğum günü hediyesi olarak Johann Sebastian Bach’ın “Matthaus Passionu” nun “Aziz Matta” notalarını isteyen ve bu eser üzerine çalışmalar yapan sanatçı, kendisini ileride “Bach’ı yeniden yaşama döndüren kişi” yapacak yola böylece girmişti. İskoçya’ya yaptığı geziden esinle “İskoç Senfonisi” ni bestelemeye başladı. Anne-babasının 25. evlilik yıldönümlerinde çalınmak üzere “Die Heimkehr aus der Fremde“ başlıklı şarkı dizisini de bu dönemde besteledi. Sanatçının gezileri 1832 yılının Nisan ayında yine Berlin’de sona erdi. 1833’de vokal eserlerini ve Avrupa turnesi sırasında gördüğü İtalya’nın canlılığı ve renklerinden esinlenerek “İtalyan Senfonisi ” ni besteledi. Birkaç yıl sonra ise “Leipziger Gewandhaus” orkestrasının yönetimini üstlendi ve Leipzig kentini Almanya’nın en önemli müzik merkezlerinden birisi haline getirdi. 1840 yılında Orta Avrupa’nın en tanınmış bestecisi haline gelen Mendelssohn, 1841’de Leipzig’de bir konservatuvar kurdu. 1847’de ablası Fanny’ nin ölüm haberi üzerine yaşama isteğini yitiren sanatçı, “Fa Minör 6. Yaylı Çalgılar Dörtlüsü” ve Fanny için “Requiem” besteledi. Aynı yıl bir beyin sarsıntısı geçirerek kısmi felç olan Mendelssohn, 4 Kasım 1847’de hayatını kaybetti ve ablası Fanny’ nin yanına gömüldü.

Keman Konçertosu               Op: 64            Mi Minor

İlk yorumu 1845, Leipzig. Çağının ünlü kemancısı Ferdinand David bestecinin çocukluk arkadaşıdır. İkisi de Hamburg’da doğmuşlar, ikisi de “harika çocuk” olarak tanınmıştır. Leipzig müzik yaşamına beraber katılmışlardır. 1835 yılında kentin Gewandhaus Orkestrası’na yönetici olan Felix Mendelssohn arkadaşını aynı topluluğa “Konzertmeister” yapmış, ünlü keman konçertosunu onun için yazmıştır.

O çağdan günümüze dek dinleyenlere yaşama neşesi sunan, “keman” özelliklerini belirtmek açısından bol fırsat sağlaması nedeniyle yorumlayanlara zevk veren yapıt birbirine bağlı üç bölümden kuruludur.

Bölümler

  1. Allegro molto appassionato
  2. Andante
  3. Allegretto non troppo – Allegro molto vivace
  1. Bölüm (Allegro molto appassionato)

Solo çalgı birinci bölüme (Allegro molto appasionato) ikinci mezürden başlayarak gerçekten zarif, soylu bir ana “tema” ile katılır. Obua ve kemanların verdiği yan fikirler bestecinin “Sözsüz Şarkılar”ını hatırlatan romantik karakterli ikinci “tema” ya ulaşır. Bölümün doruğu olan ve müzik tarihinde ilk kez orijinal partisyonda yer alan “kadans” başlar. Orkestra hızlanan bir tempoyla “coda”yı tamamlar.

  1. Bölüm (Andante)

Fagottan yansıyan bir cümleyle bağlanır. Bölüm üç parçadan oluşan bir “Lied” dir. İnce süslemeler ve “romans” karakterinde yapısıyla seçkinleşir. Solo çalgının yaylıların eşliğindeki 14 ölçülük “açış”ını bakır nefesli çalgıların “fanfar” benzeri tümcesi ve pırıltılı, coşkun bir üçüncü bölüm (Allegretto non troppo – Allegro molto vivace) izler.  

  1. Bölüm (Allegretto non troppo – Allegro molto vivace)

“Bir Yaz Gecesi Rüyası” nın perileri, türlü kıvraklık ve cilveleriyle yapıta katılmış, coşkun neşelerini dinleyicilere yansıtmaya koyulmuştur sanki.

JOHANNES BRAHMS

(Doğum:07.05.1833 Hamburg, Almanya – Ölüm: 03.04.1897 Viyana, Avusturya)

Alman besteci ve piyanist olan Brahms, senfoniler, konçertolar, oda müziği, piyano parçaları ve 200’den çok şarkı bestelemiştir. Baba Johann ilk yıllarda çocuğunun eğitimiyle kendi ilgilendi. Daha sonra 5 yaşına gelince onu piyano öğretmeni Eduard Marxsen’den dersler aldırmaya başladı. Brahms çok geçmeden piyanoda ilerledi, bunun üzerine milletlerarası sanatçı alış verişi yapan bir firma, Brahms’ı alıp Amerika’ya götürmeyi ve ona Brahms, 12 yaşında gemicilerin eğlendiği bir dans kulübünde piyano çalmaya başladı. 1849 yılında ünlü Macar kemancı Eduard Remeny ile tanıştı ve onunla konser gezilerine çıktı, Macar danslarını öğrendi. Konser gezilerini sürdüren Brahms, 1853’de Düsseldorf’ da müzik işeri müdürü Robert Schumann ve eşi Clara ile tanıştı. Schumann, Yeni Müzik Dergisi’nde “Yeni Olanaklar” başlıklı yazısında Brahms’ı dünyaya tanıttı. Brahms 1858’de bestelediği “Çocukların Şarkıları” adındaki albümü Schumann’ın çocuklarına armağan etti. Brahms daha 25 yaşındayken Detmold ilinin müzik müdürlüğüne atandı. Bu arada ünlü orkestra serenadını yazdı, Hamburg Kadınlar Korosu’nu yönetti. 1863 yılında Viyana’ya gitti.  Orada verdiği konserde kendi eserlerini çaldı ve Viyana halkı tarafından benimsendi. 1872’den 1875’e kadar Viyana Müzik Akademisi’ni ve Viyana Müzik Sevenler Derneği’nin orkestrasını konuk şef olarak yönetti. Bu arada annesinin ölümü Brahms’ı çok etkiledi ve konusunu Alman dinsel yazılarından alan “Bir Alman Ağıtı” adlı en güzel eserini besteledi. Brahms 1.senfonisi op. 68 do bemol minör üzerinde 10 yıl çalışarak, 1875’de tamamladı. Bu senfoni çok beğenildi, 1877’de Cambridge Üniversitesi fahri doktorluğuna, 1881’de Breslau Üniversitesi fahri profesörlüğüne, 1886’da Prusya Hükümeti tarafından “soyluluk” payesi ve o yıl Berlin Akademisi Üyeliği’ne seçildi. Son zamanlarda Brahms’ın sağlığı bozulmaya başladı. İyileşmeye başladığı sırada 64 yaşındayken Viyana’da hayatını kaybetti.

Senfoni No: 3         Op: 90    F Majör

Çalışma, 1883 yazında Wiesbaden’de, Senfoni No: 2’sini tamamladıktan yaklaşık altı yıl sonra yazılmıştır. Prömiyer performansı 2 Aralık 1883’te Hans Richter yönetiminde Viyana Filarmoni Orkestrası tarafından verildi. Brahms’ın dört senfonisinden en kısa olanıdır. 1883 yazında, Alman kaplıca kenti Wiesbaden’de tatil yaparken, Johannes Brahms en iyi bilinen orkestra eserlerinden biri olan Senfoni No. 3’ü oluşturarak 50. yaşını kutladı. Yaşam boyu arkadaşına puan gösterdiğinde Clara Schumann, şunları söyledi: “Kalpten bir vuruş, her bölüm bir mücevher!”

Eser 3 bölümdür:

  1. Allegro con brio            
  2. Andante
  3. Poco Allegretto            
  4. Allegro
  1. Bölüm: Allegro con brio

Bu senfonide, eserlerinin diğerlerinde olduğu gibi, Brahms’ın temaları olasılıklar açısından zengin olduğunu kanıtlıyor. Bunların çoğu, varyasyon ve gelişim için uygun bir değil iki veya daha fazla melodik fikir içerir. Açılış hareketinin ikinci konusu, örneğin, klarnetler ve fagotta ilk duyulan, yükselen bir kontura sahip sessiz ve solgun bir melodi olarak başlar. Pek çok besteci böyle bir ayardan oldukça memnun kalacaktı, ancak, Brahms tamamlayıcı bir ifadeyi ekledi: üç keskin nota ve obuada inen bir çizgi izledi.

Temanın her iki bölümü de bölümler ilerledikçe önemli roller oynamaktadır.

  1. Bölüm: Andante

Üçüncü ölçekteki noktalı (düzensiz) ritimler, açılış üç nota motifinin bir varyasyonunu özetleyen sakin bir melodi ile başlar. Bu sadece bir tesadüf değil elbette ve bu figürün derhal yankıları derlemeyi kaçırmadığımızdan emin olmak için hizmet ediyor. İlk melodi hareketi baskındır. Sessiz ve gizemli ikinci bir tema, düşük ahşap rüzgârlarıyla ortaya çıkar, ancak bunun tam anlamı sadece finalde gerçekleştirilecektir.

  1. Bölüm: Poco Allegretto

Brahms’ın geleneksel Scherzo ‘yu senfonilerinin üçüncü hareketi olarak terk ettiği görülmüştür. Bunun yerine, kendi icadını, bir intermezzo formunu değiştirdi. Üçüncü Senfoni’ninki, acı tatlı sonbahar kalitesinde olduğu gibi, belki de tüm bestecilerin çıkışındaki en güzel parçadır.

  1. Bölüm: Allegro

Final, hemzirveleri hem de toplamı sağlar. Bu, ikinci bölümün gizemli konusuna dayanankoral benzeri bir temaya yol açan bir koşu melodisiyle başlıyor. Müzik, birdizi enerjik zirvelerden geniş bir kodaya kadar uzanır ve senfoninin açılışçubuklarının bir yankısıyla sona erer.


TAŞAR ERKOL  

 adabul.com