“MOZART’IN EVRİMİ”
Tarih : 03.05.2019
Yer : Adana Büyükşehir Belediyesi Konser Salonu
Saat : 20:00
Şef : Cem’i Can DELİORMAN
Solist : Özgür AYDIN “piyano”
Program : Wolfgang Amadeus MOZART / Senfoni No: 1 Mi Bemol Major KV: 16
Wolfgang Amadeus MOZART / Piyano Konçertosu No: 17 Sol Majör KV: 453
Wolfgang Amadeus MOZART / Senfoni No: 38 Re Majör KV: 504 “Prag”
Cemi i Can DELİORMAN
Müzik eğitimine 12 yaşında Anadolu Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Keman Bölümü’nde başlayan Cemi’i Can Deliorman, keman eğitimi boyunca birçok orkestranın ve oda müziği topluluğunun içinde yer aldı, çeşitli ustalık sınıfı çalışmalarına katıldı ve konserler verdi. Avusturya’daki Viyana Müzik Üniversitesi’nin (Universität für Musik und Darstellende Kunst Wien) orkestra şefliği bölümü hazırlık sınıfına 18 yaşında kabul edilen en genç şef oldu. Bu başarısının ardından Borusan Kocabıyık Vakfı’nın tam zamanlı eğitim bursunu kazandı ve şeflik çalışmalarına Viyana’da başladı. Lisans eğitimine Graz Müzik ve Sahne Sanatları Üniversitesi’ndeki (Universität für Musik und Darstellende Kunst Graz) Maestro Martin Sieghart’ın orkestra şefliği sınıfında devam etti. Viyanalı ünlü koro şefi Johannes Prinz’in daveti üzerine koro şefliği bölümüne de tam zamanlı katılan Deliorman, Viyana Filarmoni Orkestrası ve Singverein korosunun şeflik seminerlerine her yıl katıldı; Graz Müzik Üniversitesi orkestra şefliği bölümünden “Master of Arts” derecesi ile mezun oldu. Mozart’ın 250. doğum yıldönümü nedeniyle düzenlenen festivallerde Üniversite Senfoni Orkestrası ile çeşitli konserler verdi. Hırvatistan’da Graz Senfonik Nefesli Orkestrası’nı, Avusturya’da çeşitli şehir korolarını ve Macaristan Savaria Devlet Senfoni Orkestrası’nı yönetti. 2008 yılında Grazer Bläservielharmonie’nin sanat yönetmeni ve sürekli şefi oldu. Avusturya’daki başarılı çalışmalarından dolayı Graz Müzik Üniversitesi tarafından Amerika’daki Westminster College of the Arts’a gönderildi. Princeton Üniversitesi’ndeki yüksek lisans çalışmalarını Amerika’nın önde gelen koro şeflerinden Dr. Joe Miller ve Dr. James Jordan ile tamamladı. Amerika’nın en saygın korolarından Westminster Symphonic Choir ile çalıştı ve bu toplulukla Carnegie Hall, Lincoln Center gibi saygın mekânlarda sahneye çıktı. Amerika’da ünlü Alman şef Kurt Masur ile Mendelssohn’un “Die Erste Walpurgisnacht” kantatı, Pierre Boulez ile Mahler senfonileri üzerine çalıştı. Borusan İstanbul Filarmoni, Sicilya Senfoni, Savaria Senfoni, Bursa Devlet Senfoni, Antalya Devlet Senfoni, Anadolu Üniversitesi Akademik, Çukurova Devlet Senfoni orkestralarında çalıştı. Deliorman, 2010 sanat sezonundan T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Devlet Çoksesli Korosu sürekli şefliğine getirilen Deliorman, 2017 sezonu itibari ile Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Yardımcı Şefliği görevine getirilmiştir.
ÖZGÜR AYDIN “piyano”
1972 yılında Amerika’nın Colorado eyaletinde doğan Aydın, piyano eğitimine Ankara Devlet Konservatuvarı’nda Prof. Semra Kartal ile başladı. Ardından British Council bursiyeri olarak Londra Kraliyet Müzik Koleji’nde İngiliz piyanist Peter Katin ile üç yıl çalıştı. Daha sonra Alman Devlet Bursu DAAD’yi kazanarak Hannover’de Prof. Kammerling’in “Konser Solistliği” öğrencisi oldu. Ayrıca Andras Schiff, Tatiana Nikoleva, Anatol Ugorski, Leon Fleischer ve Dmitri Bashkirov gibi büyük müzisyenlerle de çalışmıştır. Müzik dünyasının en önemli yarışmalarından biri sayılan ARD Münih Uluslararası Piyano yarışmasını kazanarak yurt dışına açılan Türk piyanist Özgür Aydın, günümüzün önde gelen genç piyanistlerinden biri olarak kabul edilmektedir. 1997 yılında Münih Herkulessaal’de Bavyera Senfoni Orkestrası ile Brahms’ın 1. Piyano Konçertosu’nu seslendiren Aydın, bu önemli konserden sonra birçok Alman Senfoni Orkestrası ile konserler vermiştir. BBC Concert Orchestra London, Canada Calgary Philharmonic, Simon Bolivar Youth Orchestra of Venezuela, Slovak State Philharmonic’in yanısıra, Türkiye’deki bütün senfoni orkestraları ile çalmıştır. Edinburg, Ravinia, Rheingau, Salzburg, İstanbul, Schleswig-Holstein müzik festivalleri gibi önemli uluslararası festivallere davet edilen Aydın, Wigmore Hall (Londra), Herkulessaal ve Gasteig (Münih), Musikhalle (Hamburg), Suntory Hall (Tokyo), Carnegie Hall (New York), Boston Symphony Hall (Boston), Severance Hall (Cleveland), Kennedy Center (Washington) gibi prestijli müzik merkezlerinde konserler vermektedir. Aydın, 2009’dan beri dünyaca ünlü kemancı Midori ile sürekli olarak çalmaktadır. Ayrıca viyolacı Naoko Shimizu ve Berlin Filarmoni üyeleri ile de oda müziği yapmaktadır. Ödül kazandığı yarışmalar arasında, ARD’den başka, Atina’da Maria Callas Grand Prix (2002), Kanada’da Esther Honens Calgary International Competition (2000), Amerika’da Cleveland International Piano Competition (2001) ve Japonya’nın Nippon Music Award’ı bulunmaktadır. Berlin’de yaşayan sanatçı, konserlerini yurt içinde ve yurt dışında yoğun bir şekilde sürdürmektedir.
Johannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart
Doğum: 27 Ocak 1756 Salzburg, Avusturya – Ölüm: 5 Aralık 1791 Viyana, Avusturya
Evrensel çoksesli müziğin, en üretken ve en etkili bestecilerinden biridir. 35 yıllık ömrüne 626 eser sığdırmıştır. Mozart, Avrupa’lı bestecilerin en popülerlerindendir ve birçok eseri standart konser repertuarlarında kullanılır. Günümüzde müzik tarihinin en büyük dehalarından biri olarak kabul görmüştür. Müzikte çok erken bir gelişme göstererek 3 yaşında piyano çalmaya ve 5 yaşında beste yapmaya başladı. Ablası Maria Anna da (1751–1829) başarılı bir yorumcuydu. Babası Leopold yetenekli çocuklarını Avrupa’ya tanıtmaya karar verdi. İlk olarak 1762’de Münih ve Viyana’ya gittiler. Mozart bu tarihte ciddi bir eğitim almamasına karşın keman çalmaya da başlamıştı. 1763’ten 1766’ya değin süren ilk uzun turnede Münih, Augsburg, Frankfurt, Cologne, Brüksel, Paris ve Londra’ya gittiler. Paris’te Versailles Sarayı’nda 15. Louis ve Londra’da III. George tarafından kabul edildiler. Mozart Londra’da Johann Christian Bach, Abelve Giovanni Manzuoli ile çalışma imkânı buldu. Hollanda ve Avusturya ziyaretlerinin ardından, Mozart ailesi 1766’da Salzburg’a geri döndü. 1767’de ikinci kez Viyana’ya gitti. 1769’a değin “Bastien und Bastienne” ve “La Finita Semplice” adlı iki opera besteledi. Artık Mozart’ın dehası herkes tarafından kabul ediliyordu. Martini, Nardini ve Jomelli ile çalışma imkânı buldu. Allegri’nin Miserere adlı eserini ilk kez dinledikten sonra eksiksiz olarak yazması İtalya’da Mozart’a olan hayranlığı daha da artırdı. Aralık 1770’te Mitiridate, “re di Ponto” operası Milano’da gösterildi ve büyük başarı kazandı. Mannheim’da bulunduğu sırada 18 yaşındaki Aloysia Weber’e âşık oldu. Aloysia ile İtalya’ya gitmek istedi; ancak reddedildi. Morali bozuk ve sinirli bir şekilde Salzburg’a dönen Mozart artık keman çalmayacağını, sadece klavyeli enstrümanlar ve aryalar üzerinde çalışacağını söyler; ancak “Sinfonia Concertante” isimli keman ve viyola için konçertoyu besteler. Viyana’ya yerleşen Mozart bu kez Weber ailesinin ortanca kızı Constanze’ ye âşık olur ve evlenir. Evliliğinin ardından Mozart verimli bir döneme girer. Her türde şaheser eserler verir. “Le Nozze di Figaro” (1786), “Don Giovanni” (1787) ve “Cosi fan tutte” (1790) operalarını besteler. Müziğinin en güzel örneklerinden biri olan “The Magic Flute” operasını besteler. Requiem üzerinde çalıştığı sıralarda böbrek yetmezliğinden 5 Aralık 1791’de öldü. Mezarının üzerine herhangi bir yazı yazılmadığı için tam olarak nereye gömülü olduğu bilinmemektedir. Requiem ise, öğrencisi Franz XaverSussmayr tarafından tamamlandı.
Senfoni No: 1 Mi Bemol Major KV: 16
Mozart, Avrupa’da bir wunderkind (harika çocuk) sanatçısı olarak zaten kayda değerdi, ancak çok az müzik besteledi. Eser, Mozart’ın babası Leopold’ un hastalığı (boğaz enfeksiyonu) nedeniyle 1764 yazında Chelsea’ye taşınmak zorunda kaldıklarında Londra’daki Mozart ailesinin Büyük Avrupa Turunda yazıldı. Senfoni ilk olarak 21 Şubat 1765’te seslendirildi. Çalışma, babası ve Johann Sebastian Bach’ın oğulları, özellikle de Mozart’ın orada çalıştığı Londra’da çalışan önemli bir erken senfonist olan Johann Christian Bach’ın oğulları dâhil olmak üzere birçok bestecinin etkisini gösteriyor. .
Eser 3 bölümdür.
- Allegro moltoAndantePresto
Birinci Bölüm: Allegro molto
Orkestra Mı bemol Majör ana üçlüsünün notaları ile açılır ve ardından bir dizi nota akorunun açılması, açılışın tekrarı ve tüm nota akorları dizisine yol açar. Bir geçiş bölümü ile Mi bemol Majör ‘de ikinci temaya götürür. Diğer bir geçiş bölümü tekrarlanmasına yol açar. Geliştirme, Mı bemol Majör ‘deki ilk tema bölümüyle ve daha sonra Do Minör ile başlar. Bir bölüm geçişi Do Minör ‘de devam ettiği ve ikinci temanın tekrarı için Mi bemol Majör tonundaana modüle dönülür ve bölüm sona erdiği için ilk tema tekrarlanmaz.
İkinci Bölüm: Andante
Do Minör tonunda başlar. Obuaların ve kornoların eşliğinde çalınan temaya sahiptir. Yaylı çalgılarla çapraz bir ritim bölüm boyunca üçlü bir şekil çalınır.
Üçüncü Bölüm: Presto
Müzik, ilk temasıyla Mı bemol Majöre geri dönüyor ve 16 ölçüden oluşan düzenli 4 bar ifadelerle tekrar ediyor. İkinci bir tema grubu, kromatik olarak bir bölümü içerir. İlk tema geri döner, ardından ikinci tema grubu gelir. Bir geçiş, senfoniyi sonlandıran ilk temanın son tekrarına götürür.
Piyano Konçertosu No: 17 Sol Majör KV: 453
Eserin ilk seslendirilişi ile ilgili bilgiler kesin değildir. Tezlerden biri, Mozart’ın öğrencisi Barbara Ployer’in eseri 13 Haziran 1784’te çaldığı, diğeri ise bestecinin kendinin 29 Nisan 1784’te Karntnertortheater’da eseri seslendirdiği arasında çelişmektedir.
Mozart’ın kendi notlarına göre, 12 Nisan 1784 yılında, 17 numaralı Sol majör KV453 piyano konçertosunun bestelenmesi tamamlanmıştır.
Eser 3 bölümdür:
- Allegro
- Andante
- Allegretto – Presto
Senfoni No: 38 Re Majör KV 504 “Prag”
Kompozisyon : 6 Aralık 1786 günü tamamlandı.
İlk Seslendiriliş : 19 Ocak 1787, Prag
Bu genç Mozart’ın İtalya turu sırasında yazdığı birkaç kısa senfoniden biridir; Eser, bestecinin 14 yaşında olduğu 1770 Nisan’ında Roma’da olduğu zaman içinde başlamış gibi görünüyor (Mozart’ın Milano ve Bolonya’da biraz daha sonra yazması da mümkündür).
Eser 3 bölümdür:
- Adagio – Allegro, 4/4 (Sonat biçiminde)
- Andante in G Major, 6/8 (Sonat biçiminde)
- Finale: Presto, 2/4
Birinci Bölüm: Adagio – Allegro
4/4’lük ölçüde ve Re Majör tondaki kısa ve törensel ağırlıktaki bir Adagio ile başlar. Daha sonra minör tonda duyurulan tema Don Giovanni’den çizgiler taşır. Çabuk (Allegro) tempodaki bölümdeki tema ise, iki kısımdan oluşur: Birincisi yalnız yaylı çalgılarda duyulur; ikincisi, küçük üçlüler (terzet) halinde fagotlarla yansıtılır…
İkinci Bölüm:
Ağırca (Andante) tempoda, 6/8’lik ölçüde, Sol Majör tondaki yumuşak ve duygulu bölümde trompetler ve timpani yoktur. Ana tema minör tona geçerek acılı bir yakarış havasına bürünür. Çekingen bitiş, bölümün şiirsel havasını artırır…
Üçüncü Bölüm:
2/4’lük ölçüde, Re Majör tonda ve çok hızlı (Presto) tempodaki final ise Mozart’ın stili için şaşırtıcıdır. Alışılmış menuetto bölümünün olmayışı nedeniyle eser, Menuetto’suz Senfoni olarak da anılır. Üflemeli çalgıların ustaca yazılmış partileri, çevik fagot partileri eşliğinde duyurulan çocukça neşeli havasıyla ilgi çeker. Durmak bilmeksizin sürüp giden acelecilik, Mozart’ın ruhsal huzursuzluğunun taşıp kabarmasını yansıtır.
TAŞAR ERKOL
adabul.com