Yazının şövalyeleri / Doğan Hızlan
İbrahim Tüzer’in ‘anlatı/yorum’u iyi bir okurun kitaplığında bulunması gereken bir eser. Tüzer, kitabında hem bir edebiyat eserini ele alıyor hem de yazarının diğer yapıtlarını inceleme alanına katıyor.
Edebiyat araştırmacıları ve tarihçileri bana göre edebiyatın şövalyeleridir. Okuduğumuz romanları/romancıları, hikâyeleri/hikâyecileri gerek eser gerekse yazar üzerine verdikleri bilgiyle değerlendirmemizi sağlar, yorumlarımızı daha doğru oluşturmamızı mümkün kılarlar.
İbrahim Tüzer’in ‘anlatı/yorum (roman ve hikâye üzerine yazılar)’ kitabını bütün edebiyat okurlarına tavsiye ediyorum.
Takdim’de kitabın özelliğine değiniyor Tüzer:
“Zihnin bütünlüklü bir şekilde ifadesi demek olan ‘yazma’ edimi, bu anlamda ‘okuma’nın da tamamlayıcısı, görünür kılıcı bir aracı hâline gelmektedir.
Elinizde tuttuğunuz kitap, dünyayı böylesine bir algılayış gayretinin sonucu olarak meydana geldi. Bir yanıyla okuyarak dünya içerisinde var olma ve yeni anlam alanlarına ulaşma çabası diğer yanıyla yazarak bu anlamı görünür kılma gayreti böylesi bir çalışmanın merkezini oluşturdu.”
Bu yelpazede kimler var: Ahmet Midhat Efendi, Ahmet Hamdi Tanpınar, Halit Ziya Uşaklıgil, Ömer Seyfettin, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Sabahattin Ali, Sait Faik Abasıyanık, Tarık Buğra, Kemal Tahir, Oğuz Atay, İhsan Oktay Anar, Sevinç Çokum, Safiye Erol, Mustafa Kutlu, Nazan Bekiroğlu, Stefan Zweig, Umberto Eco ve Cengiz Aytmatov.
Tüzer’in incelemesiyle eserlere karşı yeni yaklaşımlar da kazanıyorsunuz. Yazılarda ele alınan bazı kitapları okuduğunuza inanıyorum:
– Oğuz Atay ‘Korkuyu Beklerken’
– Yakup Kadri Karaosmanoğlu ‘Kiralık Konak’
– Ahmet Hamdi Tanpınar ‘Yol’
– Hüseyin Rahmi Gürpınar ‘Mürebbiye’
– Kemal Tahir ‘Sağırdere’
KAPSAMLI İNCELEME
Tüzer’in kitabının kavrayıcı yöntemine de dikkat çekerim. Yazar, sadece bir kitabın ekseninde çeşitlemeyle yetinmiyor, yazarın başka yapıtlarını da inceleme alanına katıyor. Bunun dışında düşünsel ortamın içindeki yerini tespit ediyor. Daha önce okuduğunuz bir eserse daha geniş açıdan yorumlama bilgisi kazanıyorsunuz. Ayrıca diğer eserleri yazı konusu edildiğinden toplu bir yorum içeriğine ulaşıyorsunuz.
Sık sık başvuracağınız bu kitap belli ölçüde edebiyat tarihi dışında eleştirinin de sınırlarına uğruyor. İyi bir edebiyat okurunun kitaplığında bulunması gerekir.
https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/dogan-hizlan/yazinin-sovalyeleri-41958385