VECDİ SAYAR
Yaşamları boyunca özgürlük, adalet ve barış için mücadele etmiş iki şair, Nâzım Hikmet ve Yannis Ritsos anılıyor bugün İzmir’de; Nâzım’ın 121. doğum gününde.
“Nâzım kardeşim
mavi gözlü Nâzım
mavi yüreğin
ve daha da mavi düşlerinle
sen ki karanlığa derin derin
baktığın zaman
en ufak bir kin duymadan
karanlığı bile mavileştirirsin”
Böyle demişti büyük Yunan şairi Yannis Ritsos. Çağdaşı Nâzım Hikmet gibi o da 20. yüzyılın zorbalarına karşı durduğu, özgürlüğü ve barışı savunduğu için çok acılar çekti, tutuklandı, sürgünlere gönderildi. Tıpkı Nâzım gibi halkının özgürlüğü ve dünya barışı için çalıştı. Barışın sağlanması için hukukun ve adaletin geçerli olması gerektiğine inanıyordu o da.
Bugün Nâzım Hikmet 121. doğum gününde, İstanbul – Maltepe, İzmir, Antalya, Ankara, Turgutlu, Salihli, Gaziantep’te, yarın Bodrum’da çeşitli etkinliklerle anılacak. İzmir Büyükşehir Belediyesi Nâzım’ın 121. doğum gününü iki şairin yapıtlarından oluşan bir etkinlikle kutluyor. Dr. Naci Hasanefendi’nin küratörlüğünde hazırlanan ‘Nâzım – Ritsos Buluşması’ adlı programda, ülkemizin usta tiyatro sanatçıları Rutkay Aziz, Tomris Çetinel, Yasemin Şimşek Tüzün, değerli müzisyenler Mazlum Çimen, Eylem Pelit, Turgay Güzelcan ile Yunanistan’dan gelen konuk sanatçılar, Statis Ülkeroğlu, Fotini Triandafillou ve Theodora Zikou yer alıyor.
Ritsos’un Yunancaya çevirdiği Nâzım şiirlerini Statis Ülkeroğlu (Oulkeroglu) bestelemiş. Programın ilk bölümünde bu şarkıları Ülkeroğlu kendisi seslendirecek, ikici bölümde ise şarkıları soprano Theodora Zikou yorumlayacak, piyanist Fotini Triandafillou’nun eşliğinde. Geçen yıl Sarıyer Belediyesi’nin Nâzım’ın ölüm yıldönümünde düzenlediği etkinliğe katılan sanatçılar bu akşam ilk kez İzmirlilerle buluşacak. Bu akşam saat 20.00’de Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde gerçekleşecek etkinlik, 15 Ocak Nâzım’ın doğum günü nedeniyle büyük şairin yapıtları üzerinde odaklanıyor, Bu şiirlerin Yunanca çevirilerinin Ritsos tarafından yapılmış ve Yunanı besteci Ülkeroğlu tarafından bestelenmiş olması, geceyi çok daha anlamlı kılıyor. Programda Menelaos Loudemis’in Nâzım için yazdığı bir şiir ve Ritsos’un o ünlü “Barış” şiiri de yer alıyor.
Yannis Ritsos
BARIŞIN ŞAİRLERİ
Barış, iki şairin de en önemli temalarından biriydi. Dünyanın neresinde bir haksızlık varsa, Nâzım o konuda şiir yazmaktan geri durmadı. İspanyol İç Savaşına, Hindistan’daki özgürlük mücadelesine, Stalingrad direnişine, Kore savaşına kayıtsız kalamazdı. Tanya’nın, Gabriel Peri’nin, Si-ya-u’nun, atom bombasının külleri altında kalan Japon balıkçısının şiirini yazdı. Asya-Afrika Yazarlar toplantısında dünya şairlerine şöyle sesleniyordu:
“Kardeşlerim
bakmayın sarı saçlı olduğuma
ben Asyalıyım
bakmayın mavi gözlü olduğuma
ben Afrikalıyım
ağaçlar kendi dibine gölge vermez benim orda
sizin ordakiler gibi tıpkı
benim orda arslanın ağzındadır ekmek
ejderler yatar başında çeşmelerin
ve ölünür benim orda ellisine basılmadan
sizin ordakiler gibi tıpkı…”
Ritsos da barış özlemini şu sözlerle ifade ediyor:
“Çocuğun gördüğü düştür barış.
Ananın gördüğü düştür barış.
Ağaçlar altında söylenen sevda sözleridir barış.
…
Kardeşler, barış içinde ancak
derin derin soluk alır evren,
tüm evren, taşıyarak tüm düşlerini.
Kardeşler, uzatın ellerinizi.
Barış budur işte”
(çeviri: Ataol Behramoğlu)
https://www.birgun.net/haber/karanligi-mavilestirenler-417635