Gündelik sözcüklerin olağanüstü hikayeleri
Tarih, etimoloji, atasözleri, deyimler ve galat-ı meşhûrlardan derleme bir kitapla karşı karşıyayız: Öteki Şeylerin Tarihi. Yazar Sema Soykan gündelik dilde sıklıkla kullandığımız sözcüklerin, deyimlerin, atasözlerinin izini sürüyor, ortaya çıkış hikayelerini, kaybettikleri ve kazandıkları anlamları okurla öykü tadında paylaşıyor. Mizahi ve renkli bir kelime dedektifliği oyununu çağrıştıran kitap, yanlış bilinen pek çok bilgiyi de tarihi arka planlarını anlatarak düzeltiyor. Uzun yıllara yayılan araştırmasının detaylarını Sema Soykan ile konuştuk.
Öteki Şeylerin Tarihi’ni kaleme alma fikri nasıl doğdu?
Çocukluğumda babamla oynadığımız bir oyun vardı: hikâye anlatma oyunu. Babamın birbiriyle alakası olmayan beş kelime vermesi, mantıklı bir hikâye yaratmamı istemesiyle başlayan bu oyun, yaşımın ilerlemesiyle paralel kelime sayısının artması, bağlantıların zorlaşması, içine bilgi, etimoloji ve sonuna verilmesi gereken mesajın eklenmesiyle devam etti. Yine o yıllardan başlayan “Bugün yeni ne öğrendin?” sorusunun eksik olmadığı erken sabah sohbetlerimiz ve öğrendiklerimi eş-dost ortamlarında anlattırması da beni küçük yaşlardan itibaren daha fazla araştırmaya, yazmaya ve paylaşmaya teşvik etti. Ki zaten ilk öykülerimi ve şiirlerimi o yaşlarda yazmıştım. Neden, nasıl, ne zaman soruları ve kitaplar hayatımın önemli parçası oldu. Sağlık sorunu yaşadığım bir dönemde yeniden yazmaya başlamam ile fikir günümüze kadar uzandı.
‘Mangal yürekli’den ‘saçmalığın daniskası’na
‘Mangal yürekli’ betimlemesinin hikâyesi ilginç, okurlarımızla paylaşır mısınız?
Hint Ayaklanması ve Hintlilerin bağımsızlık savaşında önemli rol üstlenen, halkın kahramanı olan cesur bir genç adamdan geliyor. Mangal Pandley. Hindistan halkı, cesur, gözü pek kişileri, kahramanlığı tanımlarken Mangal Pandey’in adıyla anıyor. “Mangal gibi, mangal yürekli” diye diye oluşuyor deyim.