Can Kozanoğlu ve Mirgün Cabas: Bir yazar, yılmadan yazdıkça yolunu çizer.
Can Kozanoğlu ve Mirgün Cabas, yeni çıkan İlk Sayfası adlı kitapta yirmi beş önemli yazarla yazma alışkanlıklarını, edebiyata dair düşüncelerini konuşmuş. Biz de bu iki değerli isimle söyleşme fırsatı bulduk.
Geçtiğimiz günlerde Can Yayınlarından bir kitap çıktı. Can Kozanoğlu ve Mirgün Cabas isimlerini görünce büyük bir ilgi uyandı bende de. Ne de olsa Bıçkın ve Ağlak kitabından ziyadesiyle etkilenmiş kişileriz. Kitabı açtığımda bir edebiyatçı ve Edebiyat Atölyesi diye dergi çıkarmış biri olarak tam isabet buldum çünkü kitabın adeta bir yazı atölyesi kitabı olduğunu fark ettim.
Kitapta, arka sayfasında yazdığı gibi, “Yirmi beş önemli yazar, yazma tarzlarını, alışkanlıklarını, takıntılarını, yeni projelerini, edebiyata ilişkin düşüncelerini, dünyaya, insanlığa dair endişe ve umutlarını büyük bir cömertlikle” paylaşmış. Bu yirmi beş kişi arasında Zülfü Livaneli’den Latife Tekin’e, Murat Menteş’ten Hakan Günday’a, Buket Uzuner’den Ercan Kesal’a kimler var kimler… Can Kozanoğlu ve Mirgün Cabas ile yeni kitapları İlk Sayfası’nı konuştuk
Çok önemli yazarların seslendirilmiş kitaplarından bir ilk sayfa seçmesini istemişsiniz. Sonrasında da o ilk sayfa üstüne sohbete başlıyorsunuz. Tabii laf lafı açıyor ve adeta bir yazı atölyesine dönüşüyor. Bu fikir nasıl doğdu?
Can: Bu soruyla çok karşılaşıyoruz ve her seferinde aynı gerçekle yüzleşiyoruz. Acı bir gerçek de değil kesinlikle. Podcastin formatı dışındaki fikirler hep arkadaşlarımızdan çıktı. Sağ olsunlar. Podcast yapma fikri, kayıtları kitaba dönüştürme fikri başkalarından geldi.
Mirgün: Podcast yapmamız için öneri, hiç aklımızda yokken Storytel’den geldi, Berk İmamoğlu’ndan. Sesli söyleşileri kitaba dönüştürme fikri de Can Yayınları’ndan Cem Akaş’a ait. Bizim için açılmış boşlukları doldurmuş gibi olduk. Podcast için bir format bulmamız gerekiyordu yalnızca. Bir sesli kitap platformu için hazırlanan podcastte iki şeyi birleştirmemiz gerektiğini düşündük. Edebiyat ve ses. O zaman eserlerden bölümler seslendirip üzerine sohbet edelim dedik.
Can: O bölümleri nasıl seçeceğimiz sorusunu da ilk cümlenin ve ilk sayfanın önemine ilişkin yaygın kanaatten aldık. İlk sayfaları seslendirip, üzerine yazarlarla sohbet edelim dedik. Önce ilk sayfayı, sonra eserin bütününü, sonra yazarların tüm edebiyat serüvenlerini.
Kitapları birlikte mi seçtiniz yazarlar mı belirledi? Kimisinde tercih size bırakılmış, örneğin Livaneli’de… Süreç nasıl ilerledi?
Mirgün: Bize bırakanlar da oldu ama çoğunlukla yazarlar seçti. Bizim tercihimiz de o yöndeydi zaten. Yönlendirici konumda olmaktansa edebiyatçıların yönlendirmesine uymak kendimizi daha rahat hissetmemizi sağlayan bir şey.
Can: Davet ettiğimiz yazarların hepsinin kitaplarını okumuşluğumuz vardı önceden ama itiraf etmek lazım ki, her yazarın tüm eserlerini okumuş değildik. Bazen okumuş olduğumuz kitapları seçtiler bazen okumamış olduklarımızı. Önceden okuduklarımızı bile yine baştan sona okuduk kayıtlar öncesinde.
Mirgün: Kazançlarımızdan biri, belki en önemlisi bu oldu. Çok güzel kitaplar okuduk.
Yayına hazırlayan olarak bir Mevsim Yenice gibi başarılı bir yazarla çalışmak nasıl hissettirdi, kitaba ne kattı?
Mirgün: Mevsim’i yayınevi önerdi. Çok yerinde bir öneri olduğunu kitabın hazırlık sürecinde gördük. Sesli yayımlanmak üzere yapılmış söyleşileri kitaba dönüştürmek kolay iş değil. Uzaktan bakınca, metne dönüştürülmüş seslerin bir kısmının atılması ya da kısaltılması gibi görünebilir ama kesinlikle öyle değil.
Can: Bu söyleşileri doğrudan kitap halinde yayımlanması için yapmış olsaydık birçok şey farklı olurdu. Podcast kayıtlarını kitaba dönüştürmenin dezavantajları da var çünkü. Mevsim bunların üstesinden geldi. Bizim tarafımızdan bakınca böyle. Biz çok memnun kaldık ama…
Mirgün: Biz çok memnun kaldık ama bir de Mevsim’den dinlemek lazım.
Can: Kitabın yayın aşamasındaki editörlüğünü de yine iyi bir edebiyatçı, Mustafa Çevikdoğan yaptı. O da bir şanstı. Böyle konuştukça konuştukça iyice hazıra konmuşluk duygusuna kapılıyorum. İşlerimiz fazlasıyla rast gitmiş.
Kitabın adı İlk Sayfası… Sizin de önsözde belirttiğiniz gibi ilk satır, ilk cümle her zaman tartışılır. Hatta bazen yazmaya yeni başlayanlar için bir takıntı haline gelebilir. İlk cümlem güzel olmadı düşüncesiyle yazamayanlar bile var. Başlangıç bu kadar önemli midir?
Mirgün: Biz de bunun cevabını aradık söyleşilerde. Her yazar için aynı önemde olmadığını gördük. Önemini bütünüyle inkâr eden de yok tabii. Bu soruyu okur kimliğimizle kendimize sorup cevap aramamız daha doğru belki. Benim için önemli ama çok da belirleyici değil. Yani kitabı açtım, ilk cümleyi çok çarpıcı bulmadım ve okumaktan vazgeçtim gibi deneyimler yaşamıyorum. Tersi olunca, evet, kitaba giriş için iyi bir izlenim ama o da tam belirleyici değil.
Can: Eğer zorunlu olarak değil keyif için okuyorsanız, özellikle edebî eserler için söylüyorum, bu kitap beni saracak dediğiniz an çok güzel bir andır. Öyle bakınca ilk cümle, ilk sayfa önemli tabii. Ama bir güzel başlangıç cümlesi ya da sayfasıyla kitaba bağlanmak da olmuyor. İlk cümlesini bir türlü beğenmediği için gerisini yazamayanlar olduğunu söylüyorsunuz. Yazar ilk cümlesine bayılmış ve gerisini koyvermiş izlenimi uyandıran kitaplarla da karşılaşıyoruz. Edebiyat editörlüğü geçmişim de olduğu için, ilk cümle tedirginliği yaşayan yazar adaylarına en azından takıntı haline getirmemelerini söyleyebilirim.