Pandemi ekonomisinde sanat galerileri ne durumda? – Irmak Özer

Irmak Özer

The Art Newspaper ve Maastricht University’den Rachel Pownall’ın araştırmasına göre galeriler pandemi sırasında gelirlerinin %70’ini kaybetmiş durumdalar. Galerilerin doğal olarak konumlandığı belirli mahallelerin yüksek kiraları, çalışanların sigortaları ve maaşları, diğer sabit gelirler derken sürekli harcanan fakat kazanım olmayan, ayakta kalınması çok zor bir döneme girildi. Finansmanı ve desteği çok kuvvetli belirli büyük “marka galeriler” dışında tüm sektör bir mücadele içinde. Bu sektörün ilk gözden çıkardıkları ise çalışanlar olduğu için, milyonlarca kültür-sanat çalışanı daralan sektör ile işsiz kalma riski altında.

Pek sevgili hocam Işık Özel, bu haftaki “Peki neymiş bu Büyük Buhran?” yazısında bizi bekleyen ekonomik tabloyla ilgili son rakamları vererek bir özet sunmuş. Yazıda, Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) son raporunda küresel ekonominin bu yıl sonuna kadar %3 daralacağına ilişkin tahminlere değiniliyor ve %3 daralma dediğinin aslen 1930’larda yaşanan Büyük Buhran’dan bu yana baş gösteren en şiddetli iktisadî kriz olduğuna işaret ediliyor. Yani; krizlere çok alışkın bizler bile, ömrü hayatımızda bu çapta bir şey görmedik. Örneğin; 2008-2009 Küresel Finans Krizi’nde dünya ekonomisi sadece %0.1’lik daralma yaşamış. Bugünün tahminlerine baktığımızda ise İtalya %9.1, İspanya %8, Almanya %7, ABD %5.9 ve Türkiye %5 olmak üzere tüm ülke ekonomileri çok sarsıcı küçülmeler yaşayacak.

PANDEMİ, EKONOMİ, ÇAĞDAŞ SANAT

Bu ekonomik tabloda “lüks sayılan” fakat aslında hayatlarımızın birebir içinde olan, karantinada kapandığımız evlerde akıl sağlığımızı korumamızı sağlayan eserleri, işleri, yaratımları sağlayan kültür-sanat dünyası ne durumda peki? Konu, birçok pratik alanı ayrı ayrı ele alınabilecek ve bu alanların da ayrı kurumları, iş kolları üzerinde yine ayrıca konuşmayı gerektirecek ciddi ve dallı budaklı bir konu olduğu için bu yazıda benim amacım çağdaş sanat galerileri üzerine eğilerek bir farkındalık ve tartışma yaratmak olacak.

The Art Newspaper’ın haberine göre, dünyadaki galerilerin üçte birinin (%33.9) bu krizi aşamayacağı öngörülüyor. ARTFORUM, 279 sanat galerisi ve sanat simsarının üyesi olduğu Fransız ticaret örgütü Comité Professionnel des Galeries d’Art’ın üyelerinin 168’i ile yaptığı ankete göre Fransa’daki bu sanat kuruluşlarının haziran ayına kadar 200 milyon dolarlık bir kayıp beklediklerini aktarmış. (Ki Fransız Kültür Bakanlığı, Ulusal Çağdaş Sanat Fonu’na 1.2 milyon dolarlık destek ve galerilere 2 milyon dolarlık finansal yardım paketi sunmuştu.) İngiltere’de Anish Kapoor, Grayson Perry, Bob ve Roberta Smith gibi yıldız isimlerin de aralarında bulunduğu 400 sanatçı ve kültür insanı, sanatçılara ve yaratıcı organizasyonlara 199 milyon dolarlık bir yardım fonu sağlayan İngiliz hükümetine paketin yetersiz olduğunu ve daha fazla yardım gelmezse Birleşik Krallığın kültür-sanat sektörünün yarısının heba olacağını bildiren bir mektup yazdılar.

The Art Newspaper ve Maastricht University’den Rachel Pownall’ın araştırmasına göre galeriler pandemi sırasında gelirlerinin %70’ini kaybetmiş durumdalar. Galerilerin doğal olarak konumlandığı belirli mahallelerin yüksek kiraları, çalışanların sigortaları ve maaşları, diğer sabit gelirler derken sürekli harcanan fakat kazanım olmayan, ayakta kalınması çok zor bir döneme girildi. Finansmanı ve desteği çok kuvvetli belirli büyük “marka galeriler” dışında tüm sektör bir mücadele içinde. Bu sektörün ilk gözden çıkardıkları ise çalışanlar olduğu için, milyonlarca kültür-sanat çalışanı daralan sektör ile işsiz kalma riski altında.

Yazının devamını okumak için tıklayın