Pandemi döneminde müzisyenlerin en büyük gelir kaynağı dijital dinlenmeden elde ettikleri telif geliriydi. Haliyle gözler de online müzik dinleme platformlarına çevrildi. Spotify, Türkiye’de en çok eleştirilen ve pazardaki güçlü oyunculardan biri. Spotify’ın Türkiye’den sorumlu Güney Avrupa Müzik Direktörü Melanie Parejo’ya merak ettiklerimi hatta ettiklerinizi sordum…
◊ An itibariyle platformun Türkiye’de ne kadar dinleyicisi var? Ülkeden kaç sanatçı/grup kayıtlı?
– Ne yazık ki ülkeler bazında bu tarz bilgileri açıklayamıyoruz. Spotify Türkiye’de 2013 yılından itibaren faaliyet göstermeye başladı. Platformda dünya genelinde, kullanıcıların keşfetmesini bekleyen 70 milyondan fazla şarkı, 4 milyar çalma listesi ve 2,9 milyon podcast yayını var. Üstelik platforma her gün, yaklaşık 60 bin yeni şarkı ekleniyor.
◊ Türkiye’deki güçlü oyunculardan birisiniz. Bu pazardaki rekabeti nasıl yorumluyorsunuz?
– IFPI (Uluslarası Fonografik Endüstrisi Federasyonu) 2019 verilerine göre streaming, Türkiye müzik sektörü gelirlerinin yüzde 68’ini oluşturuyor. Hem dinleyiciler hem de sanatçılar tarafından dünyanın lider audio streaming platformu olarak görülmekten ve Türkiye müzik sektörüne katkıda bulunan başlıca unsurlardan biri olmaktan memnuniyet duyuyoruz. Ancak biz streaming’i lider oyuncuların her şeye sahip olduğu bir pazar olarak görmüyoruz. Hem global hem de yerel olarak birçok hizmetin var olacağına inanıyoruz ve bu büyüyen pazarda hep birlikteyiz.
◊ Spotify’daki listelerin oluşmasını sağlayan “editoryal” süreç nasıl işliyor? Türkiye’deki müzik gündemini ne kadar takip ediyorsunuz ve bunu çalma listelerinize nasıl yansıtıyorsunuz?
– Felsefemiz, herhangi iyi bir şarkının dinleyicilerle buluşabileceği bir çalma listesinde yer almasını ve piramidin tepesine giden bir yolculuğunun bulunmasını kapsıyor. Spotify editör ekibi, dünyanın dört bir yanından müzik türü, yaşam tarzı ve kültür konusunda uzmanlaşmış bir ekipten oluşuyor.
Hazırlanan ve güncellenen 3 binden fazla çalma listesini yönetiyorlar. Editör ekibinin her bir an için en doğru müzik eşleştirme anlayışları, yılların deneyimine ve alışkanlıkları, trendleri ve müzik konusundaki diyalogları içeren veri analizlerinin dikkatli bir şekilde değerlendirmelerine dayanıyor.
Örneğin, bir şarkı daha küçük bir çalma listesinde Spotify yolculuğuna başlıyorsa ve o listede öne çıkıp seviliyorsa, o zaman o şarkı çalma listesinde yukarı tırmanabiliyor.
31 farklı sanatçıyı kapak yaptık
◊ Spotify’ın sürekli olarak aynı sanatçıları desteklediği yönünde bir algı var. Mesela Ezhel, çok tekrarlanıyor. Çalma listelerinin kapağında sanatçıları konumlandırırken dikkat ettiğiniz kriterler nelerdir?
– Wrapped (Yılın Özeti) verilerimize göre, Ezhel son üç yıldır Türkiye’de üst üste en çok dinlenen sanatçı. Bazı kapaklarımızda ve kampanyalarımızda kendisini öne çıkarmaya karar vermemizin nedenlerinden biri de bu. Ama kapak çalışmalarımıza dahil ettiğimiz pek çok sanatçı var.
Örnek olarak hip hop için amiral gemimiz diyebileceğimiz çalma listemiz “NKVT”ı ele alalım. Kasım 2020’nin sonunda bu çalma listemizi yeniledik ve yeni sound’ların temsilcilerini, old school efsanelerini, kadın rap sanatçılarını içeren 31 farklı sanatçıyı NKVT çalma listemizin kapağına taşıdık.
◊ “New Music Friday” listesinde global olarak birçok müzik türü yer alırken, Türkiye özelinde rap, neden daha geri planda kalıyor?
– “New Music Friday” çalma listemiz, haftanın en çok beklenen yeni şarkılarından oluşan bir seçki. Çalma listemiz, hem bilinen hem de yeni çıkan yeteneklerin yeni müziklerini keşfetmek isteyen dinleyiciler için hizmet veriyor. “New Music Friday Türkiye”; pop, rap, rock, indie, Türk halk müziği gibi çeşitli yerel ve global türlerde haftanın en iyi yeni şarkılarını yansıtıyor. En çok dinlenen hip hop şarkılarını sergilemek içinse özel olarak oluşturduğumuz bir başka çalma listemiz var.
◊ Bazı sanatçıların Türkiye editörlerinize dava açacağı konuşuluyor. Bu konuyu biliyor musunuz…
– Bu konuda bir bilgimiz yok.
Editörlerimizin kimlikleri bir sır değil
◊ Türkiye için sadece bir editörün olması sizce yeterli mi?
– Önemle belirtmek isterim ki hiçbir zaman bir ülkeden tek bir kişi sorumlu değil. Çalma listeleri için her zaman birlikte çalışan, 150’den fazla editörden oluşan büyük bir ekibimiz var. Sürekli olarak trendleri, ilgi çeken şarkıları ve müzik konusundaki konuşmaları birbiriyle paylaşıyorlar.
Editörlerimizin her birinin farklı bilgi birikimleri var ve her biri, kendi pazarları ve spesifik müzik türleri için kendi uzmanlıklarını ortaya koyuyor. Türkiye, hiçbir ülkenin ekip yapısından farklı değil ve her ülkede benzer bir ekip bulunuyor.
Türkiye pazarından sorumlu olan güçlü bir ekibimiz var. Türkiye’deki müzik ekosistemine, sanatçılara ve kullanıcılara daha iyi hizmet verebilmek için çalışmalarımızı ve kaynaklarımızı sürekli olarak geliştiriyoruz. Günümüz dijital dünyasında editörlerimizin karar vermek için kullandıkları araçlar da çoğunlukla dijital dünyadan; online tablolar, veri analizlerinin yanı sıra, kendi ülkelerinin trend ve gündemlerinin takibi.
◊ Türkiye editörünüzün kimliğini neden açık ettiniz? Ayrıca, Türkiye editörünüze şarkı yazıldı ve bu şarkı daha sonra platformdan kaldırıldı. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
– Editörlerimizin kimlikleri bir sır değil. Ancak ifşa olması ne editörümüzün ne de Spotify’ın kararıydı. Bahsettiğiniz şarkı, faaliyet gösterdiğimiz her bölgede geçerli olan Spotify’ın global içerik politikalarını ihlal eden bir kapsama sahipti. Bu yüzden kaldırıldı.
◊ Sosyal medyada “parayı ver Spotify çalma listelerine gir” başlıklı pek çok reklam görüyoruz. Bu tarz iddialar karşısında ne seviyede bir denetiminiz nedir?
– Streaming aktivitelerinin yapay manipülasyonu tüm sektörü etkiliyor ve elbette biz bu durumu çok ciddiye alıyoruz. Kullanıcılarımızı korumak için dinlenmeleri izleyen ve sektördeki iş ortaklarımızla aktif olarak işbirliği içinde olan birden fazla saptama önlemlerimiz var. Dolandırıcılıkları tespit etmek ve sanatçıları, yapım şirketlerini, yayıncıları ve kullanıcılarımızı korumak için sürekli olarak yeni araçlar ve teknolojiler üzerinde çalışıyoruz.
Yazının devamını okumak için tıklayın