Yaşar Kemal Orhan Kemal ‘de Dostluk Dayanışma

Yaşar Kemal’in, Bursa Cezaevinde Nazım Hikmet’le 3’5 yıl aynı koğuşta kalıp Adana’ya, memleketine dönen Mehmet Raşit Öğütçü(Orhan Kemal) ile ilginç bir tanışma hikayesi vardır. Yaşar Kemal henüz Aşık Kemal’ken yani yayan yapıldak Çukurova köy ve kasabalarını gezerek ağıt topladığı dönemde, Abidin Dino’nun yazıişleri müdürü olduğu Türksözü gazetesinin binasında tanışmışlar Orhan Kemal’le… Orhan Kemal o günü şöyle anlatıyor: “…Bizim Abidin Türksözü gazetesinin yazıişleri müdürüydü…Irmak kenarından Kalekapısı’na ordan Abidinpaşa caddesine vurur, eski tek katlı bir Ermeni mağazası havasını taşıyan matbaaya uğrar, Abidin’in yediveren asmanın dallarından, yapraklarından süslenmiş odasına girerdim. 1943 yılı…Abidin oturmuş, yanında ayakta duran, ayağında poturu, kısa kesilmiş saçları, ürkek, utangaç delikanlıyı tanıştırdı.

Tanıştırdı ama, delikanlıyla hiç mi hiç ilgilenmedim. Yakın köylerden birinden Adana’ya inmiş, ırgatlık, pamuk ya da patozda çalışmak için Abidin’in yardımıyla iş isteyen birine benzettim. Öyle bir hava içindeydi delikanlı. Abidin tekrar bana dönüp delikanlıyı tanıttı: “Aşık Sadık” “Kim, kim?..” “Aşık Sadık Kemal” “Ne yapar…ne iş tutar?..” “Halk edebiyatından derlemeler yapar. İyi güzel ağıtları, türküleri var…” Orhan Kemal, gence bunun üzerine dikkatli baktığını, biraz laflayıp konuştuğunu söyler.

 Abidin Dino’nun yanından gençle birlikte çıkıp Küçük Saate doğru birlikte yürüyüp “Nadir Bulunmaz Çay Evi’ne giderler. Orhan Kemal, Aşık Sadık Kemal’i arkadaşları, 1927 Adana Demiryolu Grevi’ne katılmış dostlarıyla tanıştırır. Bir zaman sonra Aşık Kemal, Nadirin çay evinden çıkmaz olacaktır.

O günden sonra Adana’da, sonra İstanbul’da yakın arkadaş, dost olurlar. 1966 yılında Orhan Kemal iki arkadaşı ile birlikte; “hücre oluşturarak, komünizm propagandası yapmak iddiasıyla” tutuklanınca, başkanlığını Melih Cevdet Anday’ın, ikinci başkanlığını Yaşar Kemal’in yaptığı Türk Edebiyatçılar Birliği, dayanışma amacıyla bir bildiri yayınlayıp, Orhan Kemal’e sahip çıkacaktır. Düzenlenen geniş katılımlı bir etkinlikte önce başkan Melih Cevdet Anday konuşur. Son sözlerini anımsatmak isterim: “…Orhan Kemal gibi yazarlar yetiştirmiş bir toplumda bundan sonra daha az haksızlık olacaktır.

” Toplantıda daha sonra Yaşar Kemal konuşur. Orhan Kemal’le yirmi üç yıllık bir arkadaşlığı, dostluğu olduğunu vurgulayan Yaşar Kemal sözlerini şöyle tamamlar: “…Orhan çocuksu bir adamdır. Sevgiyle doludur. Orhan kahveleri, kenar mahalleleri, işçileri ve hamalları –ki çoğu onun yakın arkadaşıdır– delicesine sever… …Milletler, Orhan Kemal gibi namuslu, iyi, sevgi dolu, hiç taviz vermeden direnen, sonuna kadar dayanan insanları var diye, millet olurlar…”

Nadir Nadi bir toplantıda karşılaştığı Orhan Kemal’den Cumhuriyette tefrika edilmek üzere bir roman istemiş, Orhan Kemal de götürüp vermiş. Nadir Nadi muhasebeyi arayıp “Orhan Kemal’in romanını aldık, sizin yanınıza gönderdim, ne kadar telif ücreti isterse verin…” demiş. Orhan Kemal bin lira istemiş. Bunu duyan Yaşar Kemal, gazeteye gidip, Cevat Fehmi Beyle pazarlık yapıp Orhan Kemal için üç bin lira daha alarak İkbal Kahvesi’ne gelip Orhan Kemal’e vermiştir.