‘Bilim, aklın şiiridir; sanat yüreğin şiiridir; din ise insanlığın yarattığı en büyük şiirdir’ der, Maxim Gorki.
Şiir nedir?
Şiir, Mizbah Hicri’a göre, ‘yüreğin sesidir. Ruh halleridir. Özlemler, acılardır. Yaralanan, kırılan kalbin ızdıraplarıdır.
Pablo Neruda, şiirin hayata gelişini, şöyle döker sözcüklerine. ‘Şiiri kim öldürebilir ki .. Ona işkence ederler, sokaklarda sürüklerler , üstüne tükürürler, alay ederler , etrafını dört duvarla çevirirler, sürgüne yollarlar ama şiir bütün bunları yaşar tertemiz bir yüzle gülümseyerek ortaya çıkar sonunda’
Cemal Süraye’ye göre şiir, ‘hayatın güncelliğidir, hayatın gazetesidir şiir.’
Emekçi aktör Menderes Samancılar, bugünün genç bir şairi olarak kendi coğrafyasında hayatını güncelleyerek, yüreğini dillendirdiği, özlemlerini- acılarını- yaralarını- kalp kırıklarını sözcüklerle ‘Yanmış Orman Kokusu’ şiir kitabında biz okurlara sunmaktadır, hemde tertemiz bir yüzle. Şiirleri’nin bazıları, halk insanlarının yaşamından çıkarılmış toplumsal gerçekçilik mısralarında hayat bulmuştur. Hiçbir ölçüye bağlanmadan hiçbir kural ve kayıtla sınırlandırılmayan ve dili duygulu söyleyişiyle öz sesinden ritim yakalamıştır. Kutlarım size Menderes Samancılar.
Toplumsal gerçekçekci şiir anlayışının temelini, metaryalist dünya görüşü oluşturur. Bu edebi hareketin arka planını ‘işçi’ kavramı’ şekillendirir.
Küçük yaşlarda, okuma merakına kapılan sanatçı, yoksullukla ve acıyla dolu bir hayatı, işçilerin sorunlarını bizzat yaşayarak öğrenmiştir. Keskin bir gözlemci olan şairimiz, gözlemlerini şiirlerindeki sözcüklerle başarıyla yansıtmıştır.
Şairimiz, kendi dünyasının renklerini veren emekçi bir işci, emekçi bir çırak, emekçi bir kalfa ve emekçi bir aktör. O bereketli toprakların, bereketli bir sanatçısıdır. Yüreği ile görmesini bilen gerçek bir Çukurova insanıdır.
Kendi yaşamına, doğaya, topluma, emek savaşımına bağlı duyarlıkla yazdığı şiirlerinde, dize kurma, sözcük seçme, özgün uyaklar kullanma kaygısı yoktur.
…..
Geminin onda dokuzu
Suyun altında kaptan
Yakamozlar yanıltmasın seni
Cesetlerin dansıdır yüzeyde kıpırdayan…
Menderes Samancılar’ın, bazı şiirlerindeki mısraları tam ve yarım sesli birtakım iç kafiyelerle zenginleştirmesi, oldukça başarılıdır.
…..
Kocaman yalanların
Küçücük oyuncusu oldu annem
İster sever
İsterse döverdi babam
….
Karnı dolu yükü ağır
Sönmüş sigaralar gibi gülerdi annem
Şiirlerinde yüreği ile görmesini bilen şairimiz Menderes Samancılar, kendi yaşam serüvenine bağlı duyarlıklarını ve geriye doğru bakıldığında bir toplumun öyküsünü açıkca ve kendi topraklarının dili ile çok güzel sergiliyor
….
Çıkamıyorum bataklığın içinden
Vurun, diyor yönetmen
Filmin son sahnesi bu
…
Paramı da alamadım
Kurusıkı kurşunların altında
Bok yoluna gidiyorum
Film bitti ama
Ben hala kan işiyorum.
….
Menderes Samancılar, dünyanın veya ülkenin içinde bulunduğu durumu, şiirlerinde kendi sözcükleri ile bileşik bir anlatımla başarı ile yansıtmaktadır.
…
Dökülüyor taşlar yanardağlardan
Tutuşmuş ağaçlar, yanıyor orman
Geçip gidiyor kızıl toplar
Kanların buz tuttuğu sokaklardan
Uçmuyor artık
Rengarenk uçurtmalar
….
Şiir ‘her şeyi şöyleme sanatıdır’ diyen Cemal Süreya gibi; Şair Menderes Samancılar’ın Şiir kitabı,‘Yanmış Orman Kokusu’şiirlerinin her birini ayrı ayrı kendi bütünlüğü içinde değerlendirmemiz gereklidir. Çünkü, her bir şiirinde ayrı ayrı toplumlar ve öykülerini bulabiliyoruz.
Şairimiz, içerik ve biçim yönünden bir kaygı duymadan gerçeği güzel, çirkin, aydınlık, yalın, karışık taraflarıyla kendi sözcükleri ile başarıyla ifade etmiştir.
Kısaca, bireysel duyarlılığını, toplumsalla bütünleştirmiştir diyebilirim.
…..
Yanmıştı, gövdeleri dalları
Kiminin yarınları, kiminin sabahları
…..
Menderes Samancılar, toplumsal duyarlıkların işlendiği şiirlerinde dünden bugüne, bugünden yarına olan kaygılarını; şu dizeler ifade ediyor.
….
Hepimiz aynı sulardayız gerçekte
Aramızdaki tek fark
Kimimiz
Güneşlenirken teknelerde
Kimimiz
Boğuluyoruz aynı denizde
Bazı şiirlerini, atlara yüklemiştir Menderes Samancılar. Onun atı gerçek bir attır. Hayatının içinde oradan oraya sürdüğü, çocukluğunda sıkca bindiği, onu taşıyan atını şiirlerine de bağlamıştır.
….
Bir kısrak kişnemesi yırtsın geceyi
Tükensin yalnızlığım duyarak
Bir ses duyayım yeter
…..
Kendi yaşamında biriktirdiği çok şeyi, yarattığı perspektiften bakarak, insanlığa yeni yeni şiir kitaplarıyla seslenmesini diliyorum. Çünkü bu zengin ve görkemli topraklarda biriktirmiş olduğu gizlerini, heyecanla okumaya devam edelim hep birlikte.
Ne dersiniz?
Salime Kaman
Sanat Yazarı