Konser Tarihi : 24 Kasım 2023
Konser Saati : 20:00
Konser Salonu : ADANA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ KONSER SALONU
KONSER PROGRAMI
- RODRIGO : KONÇERTO ARANJUEZ
- DVORAK : SLAV DANSLARI Op.46
ŞEF : Nikos HALIASSAS
SOLİST : Artyom DERVOED “Gitar”
NIKOS HALIASSAS
Doğum tarihi ve yeri: 1968, Atina, Yunanistan
Altı yaşından itibaren Atina Konservatuarı’nda Tatsis Apostolidis ile keman eğitimi aldı. 1989 yılında keman diplomasını üstün başarı ile aldı ve Pampedei Ödülü’nü aldı. Londra’daki Royal Academy of Music’e giriş sergisiyle hemen kabul edildi ve Howard Davis ile yüksek lisans çalışmalarına başladı. 1990 yılında ileri düzey eğitim diplomasıyla mezun oldu ve çalışmalarına Grigory Zhislin ile devam etmesi için Kraliyet Müzik Koleji’nden bir yer teklif edildi. 1992 yılında ARCM yüksek lisans diplomasıyla mezun oldu. Her iki enstitüde de ikinci çalışma olarak orkestra şefliği derslerini takip etti.
Trinity College of Music’te Peter Stark ile yüksek lisans şeflik kursu aldı ve 1999’da mezun oldu. Sergiu Celibidache, Jorma Panula, J. Foster ve Bernard Keefe’den şeflik dersleri ve ustalık dersleri aldı.
Londra’daki çalışmaları nedeniyle Onassis Kamu Yararı Vakfı’ndan burs kazandı.
Şeflik alanında yüksek lisans eğitimini Trinity College of Music’te Peter Stark’la sürdürdü ve 1999’da diplomasını aldı. Jorma Panula, Sergiu Celibidache, Bernard Keefe ve J. Forster’ın şeflik seminerlerine katıldı.
Armoni, Kontrpuan ve Füg dallarında onur derecesine sahiptir. “N. Skalkotas” Konservatuarında besteci Mich Travlos ile ileri teori eğitimi aldı.
ARTYOM DERVOED
Gitar çalışmalarına altı yaşında Sergey Annikov, Elena Svetozarova ve Leonid Reznik ile başladı. Daha sonra Moskova’da Schnittke Müzik Koleji ve Gnesin Akademisi’nde Prof. Nikolay Komolyatov, Almanya’da Koblenz Gitar Akademisi’nde Aniello Desiderio ve İtalya’da Accademia Chigiana’da Oscar Ghiglia’dan eğitim aldı.
Dervoed, en prestijli yarışmalardan ikisini, İtalya’daki Michele Pittaluga Uluslararası Klasik Gitar Yarışmasını ve İspanya’daki Majesteleri Prenses Cristina Yarışmasını kazanan ilk Rus oldu . Uluslararası ilgi onun, 2008 yılında Naxos’ta dünya çapında piyasaya sürülen ve en çok satan on oda müziği plaklarından biri olan Rus bestecilerin yeni eserlerinden oluşan albümü de dahil olmak üzere kayıt projelerine odaklanmasına olanak tanıdı.
Artyom Dervoed’in Rusya’da aktif bir medya profili var. Sık sık televizyon ve radyoda klasik gitar, tarihi önemi, müzikal çok yönlülüğü ve heyecan verici geleceği hakkında konuşma yapması için davet ediliyor. Stephen Goss’un , Mikhail Pletnev ve Rusya Ulusal Orkestrası ile Paganini’nin Büyük Gitar ve Keman Sonat’ına dayanan Gitar Konçertosu’nun dünya prömiyeri ulusal televizyonda yayınlandı.
JOAQUİN RODRİGO VİRDE
Doğum tarihi ve yeri : 22 Kasım 1901, Valencia – Sagunto, İspanya,
Ölüm tarihi ve yeri : 6 Temmuz 1999, Madrid, İspanya
İspanyol klasik müzik bestecisi ve piyano virtüözü. Folklordan esinlenen duygulu besteleriyle tanınmıştır.
Ailesinin onuncu ve son çocuğu olarak doğdu. Üç yaşında gözlerini kaybetti. 1925’te orkestra için bestelediği Cinco piezas in-fantiles (Beş Çocuk Parçası) ile İspanya Ulusal Ödülü’nü kazanınca Paris’te eğitimini sürdürmesi için burs verildi. 1927-1932 arasında Paris’te Ecole Normale de Musique’de Ducas ile beste çalıştı. Burada tanıştığı İspanyol bestecisi Manuel de Falla’ nın yeni klasikçilik doğrultusundaki son eserlerinden etkilendi.
1935’te Paris Konservatuvarı’nda Maurice Emmanuel’den ve Sorbonne’da Andre Pirro’dan müzik tarihi dersleri aldı.
1939’da Madrid’e yerleşti. Aynı yıl yazdığı Concierto de Aranjuez adlı gitar konçertosuyla dünyaca tanındı. Rodrigo konçertoya dair her şeyin zaten belleğinde olduğuna şaşırdığını ve birden ortaya çıktığını belirtir.
İlk olarak konçertonun 2. Bölümü olan Adagio bölümünün zihninde çalmaya başladığını ve bir defada notaya döküldüğünü, ardından da konçertonun 3. bölümünün notalarının devan ettiğini belirtir. En son bestelenen bölüm konçertonun 1. bölümüdür.
Adını Madrid’in güneyindeki yazlık bir kentten alan yapıt, bestelendiği yıldan bu yana en çok dinlenen gitar konçertoları arasında yer aldı.
Rodrigo 1946’dan başlayarak Madrid Üniversitesi’nde müzik tarihi profesörlüğü yaptı. Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu birçok ülkede piyanist ve konferansçı olarak turnelere çıktı. 1963’te Puerto Rico Üniversitesi’nde müzik tarihi dersleri verdi. Yapıtlarında ülkesinin halk şarkılarıyla sağlam bir armonik dokuyu birleştirmeyi başardı.
Rodrigo bestelerinin taslaklarını görme engelliler için geliştirilen Braille sistemini kullanarak yazarmış. Sonrasında bestelerini bir müzik kopyacısına nota nota yazdırır ve eserinin son dokunuşlarını karısı ile yaparak eserini tamamlarmış.
KONÇERTO ARANJUEZ Re majör
Rodrigo’nun Gitar Konçertosu adıyla bilinen Concierto de Aranjuez, İspanyol besteci Joaquín Rodrigo tarafından klasik gitar ve orkestra için bestelenmiş bir bestedir. 1939’da bestelenmiş ve o günden bu yana Rodrigo’nun en bilinen eseri olmuştur.
Eser, Kral Philip II (Felipe el Prudente) tarafından 1500’lü yıllarda yaptırılıp yazlık olarak kullanılan Aranjuez Kraliyet Sarayı ve bu sarayın bahçelerinde düzenlenen eğlencelerden esinlenerek yazılmıştır.
1939’da Paris’te bestelenmiş olan eser üç bölümden oluşur ve özellikle ikinci bölümü “Aranjuez mon Amour” adıyla çeşitli sanatçılar tarafından yorumlanarak popülerleşmiştir.
Bölümler :
- Allegro con spirito
- Adagio
- Allegro gentile
Birinci bölüm: Allegro con spirito
Bestecinin sözleriyle “amansız hızlarını düşürmeyen ritmik ve canlı iki temanın dansıdır”. Gitarın açtığı temaların serimi yaylılar ve üflemelilerle yapılır ve ardından bahçede hareketli danslar başlar.
İkinci bölüm Adagio
Yine bestecinin kendi sözleriyle “gitar ve diğer solo enstrümanlar (fagot, obua, korno vb.) arasındaki bir diyaloğu temsil etmektedir”. Solistin bölümdeki kadansının hemen ardından yaylılar iyi bilinen lirik temayı güçlü bir şekilde seslendirir ve bölüm tamamlanır.
Eserin bütününden ayrı bir yapısı olan ikinci bölümün asıl hikayesi, bestecinin eşi Victoria’nın otobiyografisinde yıllar sonra açığa çıkmıştır. Bestecinin yazdığı bu ikinci bölüm, balaylarındaki mutlu günlerin ve ilk hamileliğinin düşükle sonuçlanmasının hüznü hatırasınadır.
Üçüncü bölüm: Allegro gentile
“İkili ve üçlü ölçülerden (2/4, 3/4) gergin bir temponun kapanışa kadar sürdüğü zarif bir dansı anımsatır” sözleriyle tanımlayan Joaquin Rodrigo, konçertonun bütününü ise Aranjuez bahçelerindeki “manolya kokularını, kuşların şarkılarını ve havuz fıskiyelerini” yakalayıp sunmaya çalıştığı şeklinde betimliyor.
ANTONİN DVORAK (Türkçe okunuşu; Antonin Dvorjak)
Doğum tarihi ve yeri : 08 Eylül 1841, Nelahozeves, Çekya
Ölüm tarihi ve yeri : 1 Mayıs1904, Prag, Çekya
Çek, geç romantik dönem, klasik batı müziği bestecisidir.
İlk müzik derslerini ilkokul öğretmeninden alan Dvorak, güzel şarkılar söylüyor, dans ediyor ve kemanda çalıyordu.
Liseyi tamamladıktan sonra 1857’de Prag’daki org okuluna başladı. Viyola çalarak ve özel dersler vererek iki yıllık eğitimini ailesinden para yardımı almadan bitirdi.
Bedřich Smetana’nın müziğini işittiğinde besteci olmaya karar verdi. Sonunda, Smetana’nın orkestra şefi olduğu Prag Ulusal Tiyatrosu Orkestrası’na1862 yılında keman ve viyolacı olarak atandı Görev yaparken tecrübe kazanan, çalgıları ve birbiriyle olan ilişkilerini tamamen öğrenen sanatçı, büyük bir istekle besteler yapmaya başladı.
Bestelerini üretebilmek için 1873 ‘de orkestradan ayrıldı ve 1 yıl içinde Avusturya ulusal ödülünü alan 3 numaralı senfonisini yazdı ve jüride yer alan Johannes Brahms’ın takdirini kazandı.
1863 yılında sonra tarihsel bir savaş şiirinden esinlenerek “Chor-Himnus” adlı güzel bir kantat besteledi. Bu eserin bir tiyatro sahnesinde 300 kişilik bir koro tarafından söylenmesi, ününü Bohemya sınırları dışına çıkardı.
Bu başarının üzerine devlet Dvorak’a birkaç yıllık burs ayarladı. Bu sırada 22 yaşında olan sanatçı, piyano çalan soprano, Cermak adında şarkıcı bir kız ile evlendi.
1877’de Stabat Mater adlı bir koro parçası İngiltere’de çok beğenildi ve sanatçı İngiltere’de Cambridge Üniversitesi’nin “Fahri Doktorluk” payesi verildi.
1878’de Dvořák’ın ünü dünyaya yayılmıştı. Sadece Brahms’ın değil, eserlerini konserlerinde ve turnelerinde seslendiren Richard Wagner, Edward Elgar gibi bestecilerin de desteğini aldı. Bu dönemde defalarca İngiltere’ye gitti.
Prague Konservatuarı’nda profesör oldu,
Cambridge Üniversitesi’nden onursal doktora aldı; New York’taki Ulusal Müzik Konservatuarı’nın yöneticiliğine getirildi. Yurt sevgisinden ötürü Amerika’dan gelen teklifi başlangıçta kabul etmediyse de Prag’daki işinden kazandığının 25 katının ödeneceğini öğrenince fikrini değiştirdi.
1879 yılında keman, viyolonsel ve 1880’de Çigan şarkıları ile 1887’de Schubert gibi Lied’leri yazmaya başladı.
Bunun yanı sıra Moldavya dansları, Slav dansları gibi sevilen eserlerde yazdı.
1891’de Prag Konservatuarında bestecilik öğretmeni olarak çalışmaya başladı. Bundan bir yıl sonra New York Ulusal Konservatuarı’nın daveti üzerine Amerika’ya gitti.
Amerika’da şair H. W. Longfellow’un “Hrawatha” şiirinden esinlenerek “Yeni Dünya’dan” adlı 5.senfonisini besteledi.
Amerika’da kaldığı süre içinde birçok eserler verdi ve ünü gittikçe arttı, fakat Dvorak 1895’te ailesiyle birlikte yurduna döndü ve Prag Konservatuarı’ndaki görevine geri geldi. 1901’de Prag konservatuarına ve Artistik Kuruluşuna müdür oldu.
Prag’da sanatçıya “Sanat Nişanı” ve “Fahri Doktorluk” payesi verilerek onurlandırıldı.
Üç yıl ABD’de yaşayan Dvořák, çok verimli bir dönem geçirmesine rağmen büyük vatan özlemi yaşadı. Bu özlemin etkisiyle eserlerinde Amerikan folk geleneklerinin öğelerini kullandığı söylenir. “Yeni Dünya Senfonisi”nde, Amerika’da yaşadığı dönemde tanıdığı Kızılderili ve Afro-Amerikan müziğini, büyük bir ustalıkla senfonik yapıya oturttu.
Sanatçı 1904 yılında ilk kez Çek Müzik Festivali’ni düzenledi. Fakat festivalin başladığı akşam Dvorak aniden hastalanarak kalp krizi sonucu hayatını kaybetti.
En popüler eseri “9. Senfoni”dir. Bu eserin popülerliği sebebiyle uzun zaman diğer eserleri göz ardı edilmiştir.
Brahms etkisinin açıkça görülebildiği 8 numaralı Sol Majör Senfonisi de oldukça popülerdir.
7 numaralı Re minör Senfonisi en önemli eserlerindendir.
Çello Konçertosu No:2 ve Keman Konçertosu, en önemli konçertolarıdır.
Bestelediği 10 opera arasında ise “Rusalka” başyapıtıdır ve yurtdışında tanınmasını sağlamıştır. Bununla birlikte senfonik şiirleri (Vodnik, Polednice) orkestral müziği açısından önemli yapıtlarıdır.
SLAV DANSLARI Op.46
Süreleri üç ile yedi dakika arasında değişen Slav Dansları Furiant, Sırp, Polka, Dupak, Mazurka, Polonez, Sousedka, Skocna ve Kolo gibi adlar taşır.
Furiant:
3/4’lük ölçüde, vurgulaması çarpıcı biçimde değişen bir külhanbeyi dansıdır.
Sırp Dansı:
2/4’lük ölçüde, romantik ve hüzünlü karakterli Çek Dumka’sını andıran, noktürne benzeyen bir danstır.
Polka:
2/4’lük ölçüde, Orta Avrupa’ya da yayılarak sosyete tarafından benimsenen, aslında 1830’larda Anna Clezak adlı bir Çek kızı tarafından keşfedilen bir Slav dansıdır.
Dupak:
4/8’lik ölçüde, ağır ve hızlı karşıt bölmeli Spacirka, Madera ve Okroczak gibi farklı şekilleri de vardır.
Mazurka:
3/4’lük ölçüde bir Polonya halk dansı olmasına karşın Orta Avrupa’ya da yayılmıştır.
Polonez:
3/4’lük ölçüde bir Polonya saray dansıdır.
Sousedka:
3/4’lük ölçüde, fazla kontrast yaratmayan, ulusal bir Çek valsidir; Ukrayna’da da benzeri vardır.
Skocna:
2/4’lük ölçüde, sıçrayışlarla, halka şeklinde oynanan bir Çek dansıdır. Onun yine 2/4’lük ölçüde, şiirsel orta bölmeli Slovak versiyonu ise Odzemek adını taşır.
Kolo (ya da Sribske):
2/4’lük ölçüde ulusal bir Sırp dansıdır; halka (rond) şeklinde, atletik gösterilerle dans edilir.
Taşar Erkol