Büyük araştırma başlıyor: Neden bazı gençler daha parlak, popüler ve başarılı

ZEYNEP GÜVEN ÜNLÜ

Fotoğraf :Profesör Berna Güroğlu (sağdan ikinci) ve GUTS adlı projenin araştırma ekibi

Hollanda’daki Leiden Üniversitesi’nde gelişim psikolojisi alanında çalışan Profesör Berna Güroğlu, bir grup meslektaşıyla birlikte yürüteceği bilimsel çalışma için Hollanda hükümetinden 22 milyon avroluk araştırma desteği aldı.

Araştırma grubu büyük sorulara cevap arıyor: Gençler topluma nasıl katkıda bulunabilir? Eğitim, sosyal çevre, iş hayatı gibi farklı cephelerde var olmaya çalışan sağlıklı gençler nasıl yetişir? Neden bazı gençler diğerlerinden daha ‘parlak’‘popüler’‘başarılı’ olur?

Güroğlu’yla yalnızca bu heyecan verici ve uzun soluklu araştırmanın detaylarını konuşmakla kalmadık, bugünlerde üniversite tercihlerini yapmaya çalışan ve psikoloji okumak isteyen gençler adına da sorular sorduk.

Araştırma projeniz için 22 milyon avro (385 milyon lira) gibi büyük bir fon desteği aldınız. Öncelikle tebrikler. 

Çok teşekkürler. Evet, rakam büyük ama araştırmanın kapsamını, maliyetini ve cevap bulmaya çalıştığımız soruların büyüklüğünü düşünürsek çok da fazla bir rakam değil bu. Hollanda hükümetinin sağladığı bir fon desteği, içlerinde benim de olduğum altı kıdemli araştırmacı ve 13 kişilik bir alt ekiple birlikte toplam 19 kişiyiz. Doktora öğrencilerini, doktora sonrası (postdoc) araştırmacıları ve araştırma asistanlarını da katarsak bu sayı daha da büyüyor. Çalışmada yaklaşık 2 bin 500 gencin sekiz sene süresindeki gelişimlerini takip edeceğiz. Bu geniş kapsamlı veri toplamaya genetik ve beyin görüntüleme yöntemleriyle iki senelik aralıklarla yapılacak ölçümler de dahil.

Odak noktanız ne olacak?

Bu araştırmanın önemli bir odak noktası bilişsel kontrolün ergen ve genç yetişkinlerin sağlıklı ve başarılı yetişkinler olmasındaki rolü. Çocukluktan yetişkinliğe doğru baktığımızda bilişsel kontrol gelişimi sağlıklı ve başarılı olmak için en önemli etmenlerden bir tanesi. İnsanları diğer hayvanlardan önemli ölçüde ayıran da bu bilişsel kontrol becerimiz.

Prefrontal beyin lobunun gelişmiş olması, bizim birçok karmaşık planlamayı yapabilmemizi, düşünceyi eyleme geçirmemizi sağlıyor. Araştırmamızın merkez noktasına bu gelişmeyi alıyoruz.

Akademik gelişim, sosyal davranışların gelişimi, akranlarla etkileşim… Bunları bilişsel kontrol becerinin gelişimi bağlamında değerlendireceğiz.

Genç bir tercihte bulunmadan önce, bunun ona ne getireceğini ya da ondan ne götüreceğini ne kadar düşünüp değerlendiriyor, nasıl karar veriyor ve bunun beynin bilişsel kontrol mekanizmasıyla ne kadar ilişkisi var? Genç bir şey yapacak ama ona faydası / zararı ne olacak Ona göre yapıp yapmamaya karar verecek çünkü. Bu getiri kısa dönemli olabilir, ileriye dönük olabilir.