YIL 1909… ADANA’DA ÇIKAN ERMENİ- MÜSLÜMAN ÇATIŞMASINDAN SONRA YİRMİ BİN İNSAN ÖLDÜ…
“İğtişaş” yani “Ayaklanma” olarak isimlendirilen bu olaydan sonra yaralanan ermenilere bakmak için sonradan Ayas Koleji olarak görev yapacak binada Amerikan Uluslararası hastanesi kuruldu. Adana’nın devlet hastanesinden sonra 2. hastanesi olan bu yapı protestan misyonerlerin malıydı. Başına da sonradan Adanalıların “Has Doktor” diye isimlendirecekleri Dr. Cyrill Hass getirilidi.
Cyrill Hass özellikle trahomdan kör olan insanları tedavi etmeye çalıştı. Verdiği sarı renkli bir su trahomu genellikle iyi ederken, bazen yararlı olmuyor ve insanlar kör olabiliyordu.
İlk başta Ermeni vatandaşlar arasında propağanda yapmak için gelen Dr. Hass daha sonra Adanalıları çok severek yaklaşık 40 yıl hizmet verdi. Burada kazandıklarıyla aldıkları mallarını da Kızılay ve Verem Savaş Dispanseri’ne bağışlayarak 1950 civarında Amerikaya döndü.
Adana’da doğan çocuklarından biri maalesef Bürücekte aldıkları yazlıkta dağa çıkarken düşüp öldü. Bunun üzerine Dr. Hass ve karısı Ruth bu yazlıkları kızılaya bağışlayıp, çocuklar için dinlenme kampı yapılmasını sağladılar.
“Çukurova Tıp Tarihi” isimli kitabımızda konuyla ilgili daha derin araştırmaları bulabilirsiniz ama pazar günü paylaşacağım Osmanlıyı parçalayan İngiliz Ajanlarının Adana ile ilgisini şimdiye kadar tarih yazmadı… İlk kez benden duyacaksınız.Araştırmada bana yardımı dokunan Mehmet Ekrem Akçal’a teşekkür ederim.
