Bu hafta Madrid’e uçtuk, muhteşem bir toplantıya, mutluyuz.
Mesleğimizin en üst düzey ‘’ problem çözme tekniklerini ’’,
Yine mesleğin duayeni dünyaca tanınmış meslektaşlarımızla değerlendirdik.
35 yıldır sırt sırta verdiğimiz sevgili ortağım, kardeşim Prof. Dr. Yaman Sarpel,
Yıllardır aynı konuda beraber çalıştığımız Dr. Remzi Çaylak, beraberiz.
Toplantı aynı zamanda kağıtsız ve kalemsiz, yani doğa dostu.
Konuşmaların sadece tek dilde olması ve o dilin gerçek sahiplerinin durumu ile,
Bilimsel bir konuşmayı o dilde yapan, ana dili farklı diğer ülkelere takılıyoruz.
Dil ve konuşma sadece kelime ve sözden ibaret bir şey değil.
Aynı zamanda beden, göz ve ruha da hitap eden olağanüstü bir iletişim aracı.
Bir insanın kendi dili ile konuşurken ki davranışları ve ruh hali ile,
Günlük olarak derdini anlattığı, iç sesi olan ve beyninde dolaşan ses ile konuşması ile,
Bambaşka ses birleşimleri ve onun uzantılarıyla konuşması,
O insanı birebir aynı mı yansıtır, aramızda tartıştığımız soru o.
Bilim ve teknolojide yükselmenin ve iktidar kurmanın en önemli silahlarından,
Belki de geri dönemeyecek bir hakimiyet unsurundan bahsediyoruz, konuşma dili.
Kendi dilinde konuşmak, yazmak, söylemek, anlatmak, buyurmak.
Ve onun en büyük silahı olan metafor, yani ‘bir şeyi, başka birşeyle anlatmak’.
Meta-öte, pherin – taşımak, Fransızca kökenli, ama konuşmada çok önemli.
Hayatını bu kavramı incelemeye ayırmış, George Lakoff adlı bir ‘linguistics’ profesörü,
İnsanların kelimeleri kavramlaştırışını, kelimelerin zihnimizde oluşan çerçeveleri,
Metaforların, çağrışımın hayatımızı şekillendirişini incelemiş ve yazmış.
Dilin, asıl metaforlar sayesinde insanları nasıl yönlendirdiğini ,
Yani bir anlamda ne söylediğin değil, karşıdakinin ne anladığı noktasından alıp,
Dilbilimi mucizesinin,nasıl en etkili silaha dönüştüğünü vurguluyor.
Biz de tam bunu tartışıyoruz aramızda, İngiliz bilimadamı kelimeleri sıralarken,
Günlük diliyle, davranışı ve düşüncesiyle metaforlar içinde anlatırken…
●●●●○○○○●●●●
Ahlaki, etik, moral, ekonomik, sosyal herşeyde, davranış kalıpları,
Birebir kullanılan dil kalıbıyla aynı diyor Lakof, kitabı ‘ Bir Fil Düşünmeyin’de.
Dünyanın şu andaki çatışma durumunu, konservatif ve progresif olarak adlandırdığı,
Günlük konuşma tarzlarının mücadelesi olarak açıklıyor.
‘’Bu dünya da daha insanca yaşamak için,progresif düşüncenin dil kalıplarını öğretmeli,
Ve pozitif duyarlılık dil çerçevesini öne çıkarmalıyız’ diye ekliyor.
Günlük ve sürekli kullanılan hitap tarzlarının, zihnimize ya pozitif ve geliştirici,
Ya da negatif ve tekrarlı konuşma kalıpları olarak, inanılmaz etkileri olduğu bilimsel olarak sunuluyor.
Yaratıcı bir sanatkarın, muhteşem bir virtiözün, sürekli araştıran bir bilim adamının, bir filozofun,
Bir çevrecinin, aktivistin, doğa dostunun, yardımseverin, bir liderin, klavuzun, önderin,
Duyarlı bir vatandaşın, sorumlu bir bireyin, insanın
Ya da,
Bir ırkçının, bir cinsiyet ayrımcısının, bir X fobiğin,bir şiddet kullanıcısının, ayırımcının,
Vandalın, doğa ve sanat düşmanının, yok edicinin, arsızın, zalimin, gerçek ahlaksızın,
Her iki yapıdan da çıkabileceğini vurguluyor Lakoff.
Bunun tamamen bilinçsiz bilinçlendirme dediği,kelimeleri çerçeveler veya kalıplar içinde,
Çocuğun kafasına yerleştirmemizle ilgili olduğunu,
Harf, sözcük ve konuşma bilinci kazanmadan,tekrarlanan kalıplarından akla yerleşenlerin,
En kalıcı algı çıktıları olduğunu belirterek bir anlamda dil eşittir insan diyor.
Biz de kendi aramızda farklı dilden bir anlatım ile,
Bir bilim adamının kendini ve işini tam anlamıyla ifade edip edemiyeceğini tartışıyoruz.
Bir non-İngilizce anadilli bilim adamı İngilizce anlatmaya çalışırken…
●●●●○○○○●●●●
İnsanlar bir ileti yapmak, doğru, nesnel yada gözlemlenebilir bir bilgi vermek için,
Dilin göndergesel işlevi dediğimiz bir özelliğine ihtiyaç gösterirler.
Bu hem anlatan yani gönderen, hem de anlayan yani kabul eden için geçerlidir.
Herhangi bir bilgiyi doğru iletip alıcıyı harekete geçirmesi için,
Alıcının söylenenlerden etkilenip soru sorup öğrenebilmesi için,
Aynı zamanda kullandığı doğal diline ait jest ve mimiklere süslenmiş,
Estetik ve edebi yönü de kuvvetli olan bir doğru bilgi aktarımı yapabilmenin,
En önemli unsurunun ortak günlük dilin kullanıldığı bir ortam olduğu aşikar.
Konuşma dili büyük bir enstrüman, belkide en etkili silahlardan biri.
Dünyada felsefe, bilim ve teknolojiyi elinde tutanların önceden anladıkları bir şey.
Biz bunları düşünürken, bir Alman bilim adamı İngilizce göndergesel işlev yapıyor.
Alıcılar ise her milletten, gülüyor ve kabulleniyoruz…