Türkiye’de ve dünyada pandeminin kitap dünyasındaki en önemli etkisi yeni kitap ve yazarların okura ulaşmasında karşılaşılan güçlükler. Sebeplerinden biri, kitapçı dükkanların etkinliğini kaybetmesi.
Pandemi kültür sanat dünyasının üstünden buldozer gibi geçti. Uzun zamandır konserler yapılamıyor, tiyatrolar sinemalar kapalı, festivaller, bienaller iptal… Yıl boyunca bu durum kolay kolay değişmeyecek gibi görünüyor. Hali perişan kültür endüstrimizin diğerlerine kıyasla en iyi durumda olan alanı yayıncılık sektörü; yani kitap dünyası. Okumak bireysel bir uğraş olduğu için kitaplarla ilişkimizi sürdürdük. Hatta evde geçen zamanın artması sayesinde eskisinden daha çok kitap okuma olanağı bile bulduk. Kitaplardan kopmadık, yayıncılık dünyamız büyük bir atılım yaşamadıysa da durumunu koruyabildi. Ama kitap dünyasında da bir şeyler değişti; gündelik hayatı alt üst eden pandemi okuma davranışımızı değiştirdi, değiştiriyor…
Geride kalan iki yıl boyunca dünyanın her yerinde okurlar daha az risk aldılar, yeni keşiflere daha az şans tanıdılar ve genel olarak tanıdıkları isimlere yöneldiler. Bu sürecin avantajlı yazarları ünlüler ve klasikler oldu.
Geçen ay New York Times’da (NYT) çıkan bir yazı, dünyanın en büyük kitap pazarı olan Kuzey Amerika’daki durumun, diğer coğrafyalardan çok da farklı olmadığını anlatıyordu. ‘Snoop Dogg’un Başarısı Kitap Endüstrisi Hakkında Ne Söylüyor’ başlıklı yazıda (What Snoop Dogg’s Success Says About the Book Industry) çok ilginç bir bilgi var: 2020 yılında yayımlanan kitapların yüzde 98’i 5 binin altında satmış.
ABD gibi büyük bir ülke için şaşırtıcı bir rakam. Bunun sebebi ise insanların yeni isimlerden uzak durmaları, ya da bir başka deyişle yeni imzalara ulaşamamaları. Aynı yazıda NPD BookScan verilerine göre 2020 yılının en çok satan 10 kitabından sekizinin çok iyi bilinen ünlü yazarlar olduğu belirtiliyor. Önceki yıllarda ödüller kazanıp, iyi eleştiriler alıp dünya çapında çıkış yapan isimlere son iki yıldır pek rastlanmıyor. Yayıncılar ise eski kitapları yeniden parlatmanın yollarını arıyor. NYT’de çıkan yazının başlığında sözü edilen rapçi Snoop Dogg’un yemek kitabı gibi… ‘From Crook To Cook’ adlı eski kitap, çıkışından bir yıl sonra satış patlaması yaparak yayıncısını ‘kurtarmış’. Kurtarmış… çünkü Chronicle Books adlı yayınevinin 2020’de çıkarttığı 200 yeni kitabın neredeyse hiçbiri ilgi görmemiş.
Yazının devamını okumak için tıklayın