Tutkulu olduğum bir hobim sayesinde fotoğraflara bakmak, onlar hakkında okuyup düşünmek ve bir ihtimalle de yazmak şansım var.
Bazı fotoğraf sanatı üzerine kitaplar içlerindeki fikrin derinliği nedeniyle sadece bir eleştiri, değerlendirme kitabı olmakla kalmazlar ve onu aşıp fotoğraf sanatı hakkında felsefi bir anlatı da oluştururlar.
Bu köşede sıkça bahsettiğim Roland Barthes’in ‘Camera Lucinda’sı ile Susan Sontag’ın ’On Photography’si bu türden derin çalışmalardır.
Peki fotoğraf sanatçıları kendi sanatları hakkında yapılan bu felsefi tespit çalışmalarına bir cevap vermek istediklerinde ne yapabilirler?
Bazı eleştirmenlerin dediği gibi onlar da bir kitap yazıp cevaplarını veya bir diyalog açıma girişimlerini yazıya dökebilirler.
Bu tabii ki her zaman var olan bir olasılık ama çok da pratik bir çözüm değil. Çünkü bir dalda başarılı olan bir insanın aynı zamanda yazıda da başarılı olacağı garantisi yok. Sontag ve Barthes çapında bir yazara yazılı cevap verebilmek için de iyi bir yazar olunması gerekiyor. Herkes her yere cevap yetiştiren bir Wagner bir Nietzsche olamayacağına göre cevap vermenin yolu fiilen kapalı olabilir.
ORİJİNAL BİR FİKİR
Fotoğraf, video ve heykel sanatçısı İngiliz İdris Han fotoğraf sanatı üzerine felsefi yaklaşım getiren kitaplarla diyaloğunu açık tutmak için ilginç bir yöntem geliştirmiş.
İdris Han fotomontaj da dahil teknolojinin imkanlarını kullanarak bir kitabın her sayfasının ayrı fotoğrafını çektikten sonra onları tek bir sayfada birleştiriyor. Bu, ona göre yazdıkları kitaplardan tek bir felsefi, önemli cümleyle fotoğraf sanatı hakkında görüşleri özetlenebilecek insanlara yönelik kendi ustası olduğu dalda, tek bir karede cevap, bir diyalog yolu.
Tabii Barthes’in kitabı üzerine bir çalışma yapmış İdris Han. Camera Lucinda’nın her sayfasının fotoğrafını çektikten sonra onları dijital ortamda tek bir sayfada birleştirmiş. O sayfadaki görünümün Barthes’in düşüncelerinin öneminin yansıtan bir sembol olduğunu düşünüyor sanatçı.
Bazı fotoğraf sanatçıları fotomontaj tekniğini küçümserler. İdris Han bu konuda John Berger gibi düşünüyor. Berger de ‘The Political Uses of Photo Montage’ başlıklı makalesinde (Selected Essays of John Berger, sayfa 2199) kendisinin foto montaj tekniğinin kullanımına verdiği önemi anlatıyor.
https://www.haberturk.com/yazarlar/serdar-turgut-2025/3386785-fotografla-felsefe-yapmak