‘’İki şey sonsuzdur, Evren ve İnsan Budalalığı,
Ama ben birincisi hakkında kuşkuluyum’’
Albert Einstein
∞Ω∞
Uygarlığın en kötü çıktılarından biri, kolay bilgi,
Düşünce tembelliğine birebir, budalalık iksiri.
Bakü’ye yolculuğum, mesleki bilgimi paylaşmaya,
Kulaklığımdan John Lennon ‘Imagine’ derken,
Kitap özetlerine göz atıyorum, tembelce,
‘Uygarlığı Yeniden Nasıl Kurarız’, Lewis Dartnell
Kitapta, yeni büyük yokoluş sonrası, kalanlara yol gösterip,
Canlı kalabilen insanın, rezerv bilgiyi nasıl kullanacağını,
Aslında, dünyada neyin önemli olduğunu anlatıyor.
Bende hazır tablet bilgi peşinde, o çöplüğe dalıyorum.
Bugünün dünyasında hep hazır önümüze gelen,
Ama bir büyük global afet olsa, herşeyi yitirsek,
Kalanların belki asla tekrar düşünüp yaratamayacakları,
Yakıt, ilaç, tarımsal ürün, cam, çimento, kimyasal vb.lerinin,
İçeriğinin keşfinin ve üretilmesinin zorluğunu okuyorum .
Peki o zaman, özünü kökünü bilmediğimiz, anlamadığımız,
Bunca yüzeyel bilginin, şöyle bir ucundan ısırıp,
Kendimizi bilgili sanma budalalığının izahı nedir?
Hakikaten sonsuz bir budalalık bu, en çaresiz hastalığımız…
∞Ω∞
Hergün ama hergün, mesleğimin pratiğinde,
Yüzeyel bilgiyi hatmetmiş, hazmedememiş,
İnternet hekimlerine hastalıklarını anlatırken,
Yaşadığım bir ikilemden bahsediyorum.
Yıllarca mesleğinin liyakatı için dirsek çürütmüş,
Hakimin yargısına, hakemin kararına,
Hekimin vargısına, mühendisinin tartısına,
İki dakikada vakıf olan jet ulemadan bahsediyorum.
Bilgi çöplüğü dünyanın, temel bilgi fakiri,
Hap ve kalıp bilgi profesörü tembel insanının,
Dayanılmaz hafifliğinden bahsediyorum.
‘Uygarlığı yeniden yaratırken’i okuyorum,
Feynman’a soruyorlar kitapta, müthiş soru:
‘’Canlıları yok edecek son felaketten kurtulacak,
Zeki bir canlıya, tek cümlelik bilgi bırakabilseniz,
Bu ne olurdu diyorlar; Feynman’ın cevabı şu:
‘’ Herşey sürekli hareket eden atomlardan oluşur’’
John Lennon kulağıma ’Imagine’ diyor,
Bense enformasyonu bilgi sanan insan çöplüğünde
Feynman’ın cümlesinde takılı kalıyorum.
Bilginin temelini ve bilmenin liyakat basamaklarını,
Değil unutmak, tanımayan yeni uygarlık,
Sathi enformasyonla tembelleşen beyinler,
Gelecekteki en büyük tehlike, Einstein haklı,
İnsan sonsuza dek budalalık çöplüğünde kalabilir…
∞Ω∞
Çok kısa süre kaldığımız dünyadaki zamanımızı,
Nasıl, neden ve ne olup bittiğini idrake ve izaha ayırıp,
Belki gerçek anlamda bilgilenemeden bitiyoruz.
Özellikle son elli yılda uygarlığın bizi getirdiği zirve,
Bilgilenmeyi, düşünmekten ayrıştırdı, kopardı,
Enforme olmuş tembelliğin küstah kucağına bıraktı.
Temel bilginin üstüne inşa edilmiş bilgi meslekleri,
Üstünde düşünmeyi, özümseyip kavramayı gerektiren,
Bir anlamda uygarlığa taşıyan zenaat bilgisi,
Kolay ulaşılmaya, küçümsenmeye ve yanlış aktarılmaya başlandı.
Teorik olarak ‘’fast food’’ bilgiyle dolu milyonlar,
Pratikte temel bilgi yoksunu, enforme edilmiş yetisizlik.
Uygarlığı yeniden yaratmak zorunda kalsak birgün,
Bu düşünce tembelliği, bu doğadan ıraklık ve budalalıkla,
Bırakın fermantasyonu, pastörizasyonu vesaireyi,
Tuzu, şekeri, unu bulup dönüştürmemiz bile zor görünüyor.
Binlerce yıl önce eski Mısırda insan-ı kamilin hazinesi olan,
Toplumların liyakat nişanı olan gerçek ve temel bilginin,
Gerçekten ona vakıf aydınlanmış bilgi erki sahibi insanın,
Değeri, yeri, önemi azaldıkça düşünme yetisini kaybediyoruz.
Uygarlık ve onun kolaylığı hepimizi düşünce tembelliğine
Daha çok veri sahibi , haberdar ama gerçek bilgi yoksunluğuna,
Kısacası diğer canlılardan tek farkı aklı olan bizleri,
Kolay bilginin, akla ve fikre hükmettiği bir çöplüğe çekiyor…