Emre Toğrul, Ekosistem Denen İdeal

Geçtiğimiz pazar 35 yıllık yoldaşım Prof. Dr. Yaman Sarpel’le yola çıkıp,
Meslekte yeniliklere, farklılıklara, bundan sonra neler olabilir görmeye uçtuk.
Amsterdam’a inip, geleceğin sağlık sunuculuğuna soyunmuş hastane ve gruplarla,
Yoğun bir eğitim ve görüş alışverişinde bulunup, birlikte neler yapabilirizi konuştuk.
Yeni hastanecilik konseptleri, ekosistemler, robotik cerrahi ve ötesi.
Hastanelerde gereksiz uzun yatış ve vakit kayıplarının önlenmesi,
Bir cerrahın aynı anda birden fazla yerde olup, farklı işler yapabilmesi,
Bir kongredeyken, yapay zeka iletişimiyle kendi hastanendeki ameliyata katılabilme,
Yada hastanendeyken bir başka şehirdeki diğer meslektaşının imdadına yetişebilme.
Akıllı üç boyutlu sistemlerle, olmadığın bir yerde bedensiz bulunabilme.
Vakitin, bedenin ve aklın mekan ve zamandan bağımsız kullanılabilmesi.
Sevgili dostum Sarpel’le hem öğrenip hem sorguluyoruz;
En temel formunda; kalıpları (örüntüleri) tespit edip, ne yapacağına karar veren,
Belki de gelecekteki sonuçları öngörmek amacıyla bir algoritmayı kullanan,
Ve problemi çözme kuralı ya da hesaplamasını verilere uygulayan bir robotun,
Daha kaliteli sağlık hizmeti vermek için, insanın hangi eksiklerini tamamladığının peşindeyiz.
Çevrelerindeki dünyayı yorumlayabilen, bu enformasyonla öğrenebilen ve uygulayan,
Öğrendiklerine dayanarak bir değişiklik meydana getirebilen, ve tıpkı insanlar gibi,
Zamanla enformasyonu yorumlamakta ustalaşabilen makineleri anlamaya çalışıyoruz.
“Yapay zekâ devriminin henüz daha başındayız.
Yapay zekâ, teknolojileri ve trendleri ile ‘kusursuz fırtınasının’ bir parçası,
Hem dijital inovasyonları körüklüyor, hem de eşzamanda onların etkisini yaşıyor.
Eminim ki, gün gelecek, genç kuşaklar insanların akıllı makineler olmadan,
Nasıl yaşayabildiğine hayret edecek!
Peki insanın rolü önemsizleşecek mi, ya da makineler olmadan olmayacak mı?
●●●●○○○○●●●●
Her yeni teknoloji ilk zamanlarında eskiye olan sadakatin ve alışkanlığın gölgesindedir.
Bugün Robotik cerrahi denilen yöntemlerin tümünde genel algı,
İnsana benzer bir robotun tümüyle ameliyatı gerçekleştirdiği şeklinde bir illüzyon.
Oysa Robotik cerrahi tekniklerinin gerçekteki en büyük yararı,
Çıplak insan gözü ve yeteneği ile, bilgi dağarcığından gelen tecrübe yolağıyla yapılan işin,
Daha büyük bir veriden yararlanılarak, daha kesin ve hata payı az uygulamalar sağlaması.
Makineyi, bitkiyi yada eşyayı bir başka makineye emanet ederken bile gözlemlerken,
İnsan sağlığını, hele ki cerrahi prosedürlerde insan yapımı makinelere emanet etmek,
Çok daha ayrıntılı bir gözlem ve kontrol gerektiren ve etik açıdan risklerle dolu bir iş.
Akıllı ön takısı alan makinelere bağımlılığımız gün geçtikçe artarken,
Yine bizim aklımızdan çıkan bu yapay zeka ürünlerinin bizim aklımızı alan düzeyini,
Yeni Robotik cerrahi yöntemlerinin bizim yerimizi ne kadar alabileceğini tartışırken,
Aslında insan fiziksel faktörünün azalması ama zihinsel işin artması dikkatimizi çekiyor.
İnsan ırkının en büyük zaafı olan gelişigüzellik ve plansızlığı bitiren mutlak planlama,
Ölçü ve değerlendirme ışığında kanıtlı bilgiyle ilerleyip, işi otokontrol üstü bir alana alıp,
Çıkan ürünü konfirme edip sonlandıran süreçlerin içindeki asıl rol yine insanda.
Bugünün en büyük servetleri olan ‘ iyi zaman ve mekan yönetimi ‘ ile ‘’hızlı erişim’ olguları,
Yapay zeka yardımlı yöntemlerin en önemli artı değeri.
Dünya sağlık sunucu mekanlarını tamamen günlük yaşam alanlarına benzeten konseptler,
Hızla ulaşılabilir, insanın fiziken olmasa da aynı anda birden fazla yerde bulunabildiği ortamlar,
Verinin kaybolmadan sürekli yararlanılabildiği sistemler, mesleğin icrasına mutlak verim getirecek.
Önemli olan, bu verim yaşamın anlamını kavramak için bize bir yer açacak mı?